Premier Mark Rutte is solidair met de inwoners van het door de orkaan Irma verwoeste Sint Maarten. Hij legt de focus op de noodhulp, maar de portemonnee trekken voor de wederopbouw, is volgens Rutte nog lang niet aan de orde.
“We gaan er niet zuinig over doen, maar ik ga hier nu niet de portemonnee trekken. We moeten eerst in kaart brengen wat er nodig is”, zei Rutte dinsdag.
“Wat betaalt de verzekeraar? Wat betalen de eilandbewoners zelf? Wat kunnen anderen doen? Wat kunnen wij doen? Nederland is bereid daar heel serieus naar te kijken”, aldus de premier.
Hij hamert erop dat het proces stap voor stap moet worden doorlopen. Dat betekent eerst aandacht voor voedsel, water en brandstof.
“We trekken de portemonnee maximaal voor de noodhulp. Dat kost verschrikkelijk veel geld. Dat doen we ook allemaal, dat hoort er gewoon bij. Maar wat je in de volgende fase gaat doen, moeten we nog bekijken.”
Volgens de premier van Sint Maarten, William Marlin, is er “zeker een miljard dollar” nodig (bijna 850 miljoen euro), zei hij een dag na de orkaan.
Rutte wil er desgevraagd nog geen prijskaartje aan hangen. “De ramp is vijf dagen oud. Dat weten we echt nog niet. Daar ga ik niet over speculeren. Ik ben geen expert in rampenherstel. Daar zijn mensen heel goed voor opgeleid. Die moeten we eerst aan het werk helpen.”
Lange termijn
Voor de langere termijn moet in kaart worden gebracht wat de staat is van de riolering, de waterleiding, de elektriciteitsvoorziening. Hoeveel huizen er dusdanig zijn beschadigd dat je ze moet afbreken of repareren.
Rutte: “Dat zal leiden tot een heel plan. Dan kijken we samen met de regering van Sint Maarten wie wat gaat doen. Maar in deze fase, we hebben bijzondere staatkundige verhoudingen, kan ik daar nog niets over zeggen.”
Binnen het Koninkrijk der Nederlanden, waar Sint Maarten als zelfstandig land een onderdeel van is, heeft ieder zijn eigen verantwoordelijkheid, zei de premier. “Het is geen kolonie.”
Enorme vernieling
Een derde van de huizen op Sint Maarten is volledig verwoest door orkaan Irma. Het Rode Kruis meldde dat 91 procent van de gebouwen op het eiland is beschadigd. De hulporganisatie kan nog niet zeggen hoeveel mensen er zijn getroffen door de beschadigingen. Het Rode Kruis heeft samen met onderzoeksinstituut TNO een inventarisatie gemaakt van de schade.
Volgens Hans Leijtens, die namens het Ministerie van Binnenlandse Zaken de wederopbouw vanuit de Nederlandse overheid coƶrdineert, is er sprake van “een enorme vernieling”.
Maar, zei Leijtens eerder op de dag tijdens een persconferentie op het Ministerie van Koninkrijksrelaties, dat betekent niet dat er niets meer overeind staat. “Een deel is, naar omstandigheden, weer vrij snel bewoonbaar te maken”, aldus Leijtens.
De coƶrdinator kijkt in tegenstelling tot Rutte wel naar de lange termijn, maar noemt eveneens geen bedragen. “Wij bereiden ons voor op langdurige inspanning”, aldus Leijtens. “Dat zal een lange adem vergen.”
Kwetsbaar
De veiligheidssituatie op het eiland is nog steeds kwetsbaar, maar lijkt wel te verbeteren, zei generaal-majoor Richard Oppelaar op diezelfde persconferentie. Hij ontkende niet dat er plunderingen plaatsvinden, maar voegde er wel aan toe dat het eiland in een noodsituatie verkeert. “We hebben een verwoestende orkaan gehad.”
Naast het verlenen van noodhulp en noodherstel, zetten ongeveer 450 Nederlandse militairen zich ook in om de openbare orde te herstellen. “We zijn meer en meer zichtbaar op het eiland”, aldus Oppelaar. Het gaat hierbij om het uitvoeren van patrouilles en ordehandhaving.
Dinsdag staan er nog meer dan tweehonderd mensen geregistreerd als vermist bij het Rode Kruis. Op Sint Maarten helpen vrijwilligers van de organisatie mensen met zich te registreren. Iedereen die in veiligheid is, wordt gevraagd zich te melden op de site van het Rode Kruis.
Actiedag
Donateurs hebben tot nu toe 3,2 miljoen euro overgemaakt naar gironummer 5125, dat vorige week werd geopend voor noodhulp aan Sint Maarten en de andere eilanden die zijn getroffen.
Vrijdag is de Nationale Actiedag ‘Nederland helpt Sint Maarten’. Verschillende media zullen de hele dag aandacht besteden aan de gevolgen van de orkaan Irma.
NU.nl/Avinash Bhikhie en Edo van der Goot