Nu het regime van president Ortega in Nicaragua de demonstraties tegen zijn regering hard de kop heeft ingedrukt, is angst hetgeen dat overblijft. “Mensen komen hun huis niet meer uit. Wie in de gevangenis belandt, wordt gemarteld. Ik heb de blauwe plekken met eigen ogen gezien”, vertelt Jan-Albert Hootsen, journalist voor onder meer Trouw en RTL Nieuws. Hij is net terug uit het land.
Achter zelfgebouwde barricades verschuilen demonstranten zich dit voorjaar tegen de scherpschutters in de straten van Masaya. De stad, met zo’n 175-duizend inwoners, groeit uit tot het hart van het protest tegen de regering, die sindsdien bezig is met het oppakken van honderden mensen. De demonstraties, die begonnen tegen hervormingen van het pensioenstelsel, maar uitgroeiden tot een massaal protest tegen president Ortega, zijn inmiddels verdwenen. De angst voor de regering is te groot.
Arrestaties op basis van sociale media
“Ik heb met zo’n tien mensen gesproken die na de demonstraties gevangen zaten. Allemaal vertellen ze dat ze gemarteld zijn. Ze zijn geslagen, en met de dood bedreigd”, vertelt Jan-Albert. “Anderen die ik sprak zitten ondergedoken, en zijn doodsbang dat ze worden meegenomen.” In Nicaragua zouden in korte tijd honderden mensen vermist zijn geraakt. Ook studenten uit de stad Léon vertelden Jan-Albert dat ze al drie maanden niet thuis hebben geslapen.
Dat is niet voor niks. “Er gaan volgens mensenrechtenorganisaties en advocaten speciale lijsten rond, met daarop de namen en adressen van alle mensen die in de buurt waren van de straatprotesten. Hoe het precies werkt weten we niet, maar blijkbaar is er een vrij geavanceerd spionage-apparaat bezig dat aan de hand van getuigen en berichten op sociale media, nu massaal arrestaties verricht.”
Gemaskerde mannen
Gemaskerde mannen namen afgelopen vrijdag nog een prediker mee uit zijn huis. “Zijn dochter heeft geen idee waar hij nu is. De man was tijdens de demonstraties aanwezig om geestelijke hulp te bieden.” De kerk speelt een belangrijke rol in Nicaragua, maar krijgt ook steeds meer kritiek, omdat het de demonstranten teveel zou hebben geholpen. Gewonde jongeren werden bijvoorbeeld opgevangen in de kerk.
Het is onduidelijk door welke gemaskerde mannen de prediker is meegenomen. Tijdens de demonstraties waren zulke paramilitairen ook al veel in beeld. Ze gebruiken extreem veel geweld en kunnen buiten de wet optreden tegen de oppositie, mogelijk in ruil voor steekpenningen van de regering, vertelt Jan-Albert. Ook de politie patrouilleert ondertussen zwaarbewapend door de straten, met om hun nek een sniper-geweer. Tijdens de protesten kwamen ruim driehonderd demonstranten om het leven, vooral door scherpschutters.
Nieuwe demonstraties
Het toerisme in Nicaragua, dat bekend staat om zijn prachtige natuur, is inmiddels grotendeels ingestort. “De directeur van de werkgeversorganisatie vertelde mij dat er zo’n 74 duizend banen in de toerismesector verloren zijn gegaan. Dat is voor een land met deze omvang heel erg veel. Je ziet het ook op de vliegvelden. Die zijn totaal verlaten. De verkopers in de kraampjes staren maar wat voor zich uit”, zegt Jan-Albert.
De demonstraties zoals in mei van dit jaar zijn dan wel uit het straatbeeld verdwenen, de onvrede is nog altijd groot. Zo is de bevolking volgens Jan-Albert ontzettend geschrokken dat Ortega niet de wil had om gewoon te praten over die pensioenhervormingen, maar in plaats daarvan meteen het vuur opende. “Maar wat deze crisis ook heeft aangetoond is dat hij de controle kan houden met een vorm van geweld en repressie. Het is de vraag hoe lang hij dat kan volhouden, want ik ga er vanuit dat er op termijn weer nieuwe demonstraties zullen zijn. De woede borrelt nog altijd onder het oppervlak.”
RTL Nieuws