Brazilië gaat zondag naar de stembus om 27 nieuwe gouverneurs voor de staten, 54 senatoren en bijna 1.600 parlementariërs te kiezen. De meeste aandacht gaat echter uit naar de vraag: wie wordt de nieuwe president?
Koploper in de presidentsrace is Jair Bolsonaro, een extreemrechtse oud-paratroeper die in buitenlandse media een ’tropische Trump’ of een mix tussen de Amerikaanse president en de Filipijnse president Rodrigo Duterte wordt genoemd.
Bolsonaro (63) staat wereldwijd bekend om zijn vrouwonvriendelijke, homofobe en racistische standpunten.
De aartsconservatieve katholiek dweept met de militaire dictatuur die Brazilië tussen 1964 en 1985 in haar greep had en is openlijk voorstander van marteling. Hij omschrijft donkere Brazilianen als dik en lui en wil inheemse stammen uit hun beschermde leefgebieden zetten. Over zijn collega-politicus Maria do Rosario zei Bolsonaro dat ze zo lelijk is, dat hij haar niet zou verkrachten.
Ook lgbt’ers kunnen niet op zijn medeleven rekenen: in 2011 liet de oud-militair weten dat hij liever heeft dat zijn zoon omkomt bij een auto-ongeluk dan dat hij homoseksueel blijkt te zijn. Homofobie komt volgens Bolsonaro helemaal niet voor in Brazilië, maar wordt door homoseksuelen aangewend om hun politieke agenda te dienen.
“Ze willen onze kinderen bereiken om de kinderen in homoseksuele volwassenen te veranderen, zodat die hen in de toekomst seksueel kunnen bevredigen. Dit zijn de fundamentalistische homogroepen die proberen de samenleving over te nemen.”
Ondanks zijn extreme standpunten is Bolsonaro populair. Hij ligt zoals gezegd op kop in de peilingen en zijn populariteit steeg nadat hij vorige maand tijdens een campagnebijeenkomst in zijn buik werd gestoken. Bolsonaro herstelde in het ziekenhuis en bleef campagne voeren via internet.
Vertrouwen in politiek sterk gedaald
De kans dat hij president van de grootste democratie in Zuid-Amerika wordt is levensgroot. Dat heeft onder meer te maken met het vertrouwen van de gemiddelde Braziliaan in de politiek dat tot ver onder het nulpunt is gedaald.
Een enorm schandaal rond het Braziliaanse conglomeraat Odebrecht, onder meer actief in de bouwsector, waarbij ook staatsoliebedrijf Petrobras was betrokken, heeft schokgolven door heel Zuid-Amerika gezonden. Het wordt omschreven als het grootste corruptieschandaal in de geschiedenis.
Driekwart van de huidige Braziliaanse parlementariërs is veroordeeld wegens corruptiemisdrijven of wordt daarvan verdacht. Bolsonaro belooft een volk, dat moe is van omkoping en fraude, dat hij schoon schip zal maken.
Het tweede belangrijke verkiezingsthema is criminaliteit. Vorig jaar werden er 63.880 moorden gepleegd in Brazilië – een record dat veel Brazilianen bang maakt om de deur uit te gaan. Bolsonaro wil dat de wapenwetten worden versoepeld zodat burgers zichzelf met vuurwapens kunnen verweren, en dat de politie met scherp schiet op drugscriminelen.
Tegenstand komt van Lula-pupil
De tegenstand van Bolsonaro moet vooral komen van Fernando Haddad, de kandidaat van de Arbeiderspartij. Zijn steun is volledig afhankelijk van zijn mentor Inácio Lula da Silva. De voormalige president zit momenteel in de gevangenis wegens corruptie, maar is nog altijd erg populair. Hij is uitgesloten van deelname.
Haddad probeert mee te surfen op de populariteit van Lula en betrekt de oud-president dan ook bij zijn campagne. De kandidaat zegt dat, als hij president is, hij nauw samen gaat werken met de veroordeelde Lula.
In de tweede verkiezingsronde komen Bolsonaro en Haddad waarschijnlijk tegenover elkaar te staan. De kans is groot dat de oppositie dan de laatstgenoemde steunt. Daardoor ligt de strijd om het presidentschap nog volledig open.
NU.nl