De economische situatie in Venezuela is zo hopeloos dat de overheid geen virus-remmers meer inkoopt voor hiv-patiënten. Normaal gesproken behandelt dokter Carlos Perez hiv-patiënten in Caracas met reguliere virusremmers. Maar sinds er een groot tekort aan dit soort medicijnen ontstond door de diepe economische crisis in Venezuela, begin dit jaar, schrijft hij zijn patiënten een drankje van het blad van de bastaardceder voor.
De bastaardceder is een tropische boom, en aan de bladeren wordt een medicinale werking toegedicht. Ook door dokter Perez, die hiv-patiënten behandelt via de organisatie Soldariteits Actie. “Een component van deze bladeren is tannine dat een anti-virale werking schijnt te hebben. Maar het is eigenlijk een aanvullende behandeling.”
Perez is niet de enige met kanttekeningen bij de preventieve werking van de bastaardceder. Maar bij gebrek aan reguliere medicijnen is dit het enige wat hij zijn patiënten te bieden heeft: een maand lang tweemaal daags een bladerdrankje innemen. Daarvoor zijn vijftig bladeren nodig, die met wat water in een blender gemixt worden en vervolgens gezeefd.
President Maduro
“Ik heb niets te verliezen”, zegt een hiv-positieve man terwijl hij het groene drankje prepareert en opdrinkt. Hij wil niet met zijn naam genoemd worden, omdat zijn collega’s niet weten dat hij besmet is. Al jaren slikte hij hiv-remmers, die altijd gratis verstrekt werden door de overheid, tot het socialistisch systeem de afgelopen paar jaar uit elkaar viel onder president Maduro.
Na vijf maanden zonder medicijnen, stapte de man op advies van zijn dokter over op het drankje. “In mijn hoofd vertel ik mezelf steeds: Ik ga dood. Dat ik in deze situatie ben beland komt door de regering die geen medicijnen meer levert.” Hiv-remmers moeten in het buitenland aangeschaft worden, en een maandelijkse behandeling kost al snel zo’n 80 euro, door hyperinflatie is dat inmiddels gelijk aan een jaar minimumloon in Venezuela.
De meeste artsen in het land zijn het erover eens dat de enige echte oplossing voor hiv-patiënten ligt in het weer beschikbaar worden van medicatie. “De staat heeft volledig gefaald in zijn verplichting om toegang tot gezondheidszorg te garanderen”, aldus dokter Felix Oletta, oud-minister van gezondheid. Volgens hem doet het drankje van de bastaardceder ‘helemaal niets’.
Velen verlaten het land
Het Venezolaanse ministerie van informatie reageerde niet op vragen over het gebrek aan medicijnen in Venezuela, of het specifieke gebrek aan hiv-remmers. Maar zeker is dat de tekorten tot wel 120.000 Venezolanen kunnen treffen die volgens het VN-programma voor hiv en aids hiv-postief zijn (cijfers uit 2016). Van deze patiënten slikte 61 procent tot voor kort virusremmers.
Of al deze patiënten nog in Venezuela zijn, is overigens niet zeker. Het land is al enkele jaren economisch aan het instorten, met hyperinflatie (in november: 1,3 miljoen procent) en tekorten aan bijna alles. In de afgelopen drie jaar zijn naar schatting 2,3 miljoen inwoners de grens overgetrokken. De Verenigde Naties waarschuwden vorige week dat dit aantal in het komend jaar kan oplopen tot 5,3 miljoen, een record in de geschiedenis van Zuid-Amerika.
HLN.be