Oppositionele congresleden in Chili zijn een afzettingsprocedure gestart tegen president Sebastián Piñera over de controversiële verkoop van een mijnbouwbedrijf via een bedrijf dat eigendom is van zijn kinderen, nadat nieuwe details naar voren kwamen in de Pandora Papers-lekken.
Piñera gebruikte “zijn kantoor voor persoonlijke zaken”, zei congreslid Tomás Hirsch woensdag toen hij de beschuldiging in het Chileense congres presenteerde, de eerste stap in een afzettingsproces dat enkele weken zou kunnen duren.
De stap komt nadat de openbare aanklager van Chili deze maand zei dat het een onderzoek zou openen naar mogelijke aanklachten voor corruptie in verband met omkoping, evenals belastingschendingen in verband met de verkoop van de Dominga-mijn in 2010, die plaatsvond tijdens Piñera’s eerste ambtstermijn.
Het onderzoek werd ingegeven door de Pandora Papers-lekken, een enorme schat aan rapporten over de verborgen rijkdom van wereldleiders die zijn onderzocht door het International Consortium of Journalists (ICIJ).
De Pandora Papers koppelden Piñera aan de verkoop van Dominga, een uitgestrekt koper- en ijzerproject, via een bedrijf dat eigendom is van zijn kinderen, aan zakenman Carlos Delano – een goede vriend van de president – voor US$ 152 miljoen.
Een groot deel van de operatie werd uitgevoerd op de Britse Maagdeneilanden. Bovendien zeggen de Pandora Papers dat er een controversiële clausule was opgenomen die de laatste betaling van het bedrijf afhankelijk maakte van “het niet instellen van een gebied van milieubescherming in het werkgebied van het mijnbouwbedrijf, zoals geëist door milieugroeperingen”. Die beslissing valt onder de bevoegdheid van de Chileense president.
Piñera, een van de rijkste mensen in Chili, ontkent enig wangedrag en zegt dat de verkoop in 2017 eerder was onderzocht en afgewezen door rechtbanken. Maar een ander Chileens congreslid van de oppositie, Jaime Naranjo, een van de initiatiefnemers van de afzettingsprocedure, zei dat Piñera “openlijk de grondwet had geschonden waardoor de eer van de natie ernstig in gevaar kwam”.
Nu zal de Chileense Kamer van Afgevaardigden, gecontroleerd door de oppositie, moeten beslissen of ze de aanklacht goedkeurt of verwerpt. Een stemming die in de eerste week van november zal plaatsvinden, legden congresbronnen uit aan persbureau AFP.
Als het groen licht krijgt, gaat de zaak naar de Senaat, die als jury moet optreden om Piñera’s lot te bezegelen.
De controverse kwam in de aanloop naar de presidents- en parlementsverkiezingen in november.
Tweede termijn
De tweede termijn van Piñera, die in maart 2018 begon, loopt in maart af. Hij zal zijn ambt zeer impopulair verlaten nadat zijn rechtse coalitie een schokkende nederlaag leed bij een verkiezing in mei voor een grondwetgevende vergadering die de grondwet moet herschrijven.
De afzettingsprocedure kwam een dag nadat Piñera de noodtoestand had uitgeroepen in twee zuidelijke regio’s van Chili, waar een conflict met de inheemse Mapuche-bevolking – die het herstel van hun voorouderlijk land en meer autonomie eisen – heviger wordt.
Uitzonderingstoestand
We hebben besloten om in vier provincies van de zuidelijke regio’s Biobio en Araucania een uitzonderingstoestand uit te roepen en troepen in te zetten om de “ernstige verstoring van de openbare orde” daar te helpen beheersen, zei de president dinsdag in een toespraak.
Lucia Newman van Al Jazeera, die vanuit Santiago rapporteerde, zei dat gewapende Mapuche-groepen “steeds brutaler zijn” en “daden van brandstichting, sabotage en het bezetten van land”.
“De president staat al maanden onder enorme druk van conservatieven binnen zijn eigen partij en andere groepen, waaronder vrachtwagenchauffeurs, om een fase van belegering in Araucania af te roepen, maar hij heeft tot nu toe terughoudend om dit te doen”, zei Newman.