Wij stellen het bijzonder op prijs dat de heer Mr. Prenobe Bissessur tijd heeft vrijgemaakt om een reactie te geven op onze column met de titel “Hof van Justitie: een begraven DNA-lid is nog steeds DNA-lid”. Deze column was een reactie op de uitleg die het Hof van Justitie (Hof) had gegeven naar aanleiding van haar vonnis. De heer Bissessur heeft een ons bekend zijnde rechtstheorie verduidelijkt met betrekking tot onze column. Het Hof dient een condemnatoir vonnis uit te wijzen (iets doen of nalaten) in een zaak van kortgeding (voorlopige voorziening). Het Hof kan geen declaratoir of constitutief vonnis wijzen in een dergelijke procedure, aldus de heer Bissessur.
Nu hij de moeite heeft genomen om te reageren op onze column, achten wij in deze nodig om een reactie te geven, des te meer vanwege het feit dat dit een zeer belangrijk onderwerp is.
Wij hebben de indruk dat de heer Bissessur het idee heeft dat wij het vonnis bestrijden. Wij willen vooropstellen dat wij in de betreffende column niet het vonnis bestrijden, maar wel de uitleg die het Hof geeft aan het vonnis. Dat het betreffende vonnis een condemnatoir karakter heeft, tot dusver zijn wij het met de heer Bissessur ook eens.
Declaratoir vonnis: rechtstoestand vaststellen (citaat: P. Bissessur)
Commentaar
Het Hof stelt in haar vonnis vast dat de terugroeping van Raymond Sapoen en Diepakkoemar Chitan wel rechtsgeldig is geweest vanaf het jaar 2015, maar in de uitleg stelt het Hof dat hun lidmaatschap van De Nationale Assemblee (DNA) niet beëindigd is. Dit, terwijl volgens de Grondwet terugroeping, van rechtswege gelijk staat aan het einde van lidmaatschap DNA (artikel 68 lid 1 sub c van de Grondwet). Daarvoor hoeven er geen nadere handelingen gepleegd te worden door derde partijen.
Uit de uitleg van het Hof blijkt dat zij ook de rechtstoestand van de terugroeping (geen einde DNA-lidmaatschap) heeft willen vaststellen. Het Hof geeft hier een declaratoire uitleg.
Constitutief vonnis: een rechtstoestand scheppen, wijzigen of beëindigen (citaat: P. Bissessur)
Commentaar
Blijkens uitleg van het Hof, is er wel een rechtstoestand geschapen. Het Hof zegt dat deze heren nog steeds DNA-lid zijn, zolang de nieuwe DNA-leden niet benoemd zijn. Dit, terwijl de Grondwet iets anders zegt. De reden die het Hof hiervoor zoekt, is de aanname van het Hof dat er geen vacuüm mag ontstaan na terugroeping. Het Hof bedoelt impliciet dat DNA niet uit 49 leden mag bestaan na terugroeping, want DNA moet uit 51 leden bestaan.
In tegenstelling tot hetgeen het Hof stelt (geen vacuüm), is voor deze aanname van het Hof nergens steun te vinden in de wet. Integendeel, volgens de wet is er juist wel een vacuüm toegestaan, maar dan van maximaal 44 dagen. Binnen deze 44 dagen dienen de opvolgers benoemd te zijn. Indien ze niet benoemd zijn binnen die 44 dagen, dan ontstaat er ook een vacuüm, maar dan is het een onwettig vacuüm.
Volgens het Hof daarentegen, mag het vacuüm net zo lang duren totdat in de opvolging is voorzien; dus het mag ook langer dan 44 dagen duren. Deze interpretatie is in strijd met de wet. Het Hof verdedigt het buitenwettelijke vacuüm. Indien het DNA-lidmaatschap niet beëindigd is, komt het erop neer dat de terugroeping (beëindiging lidmaatschap), gepauzeerd is zolang geen nieuwe leden zijn benoemd (rechtstoestand is gewijzigd).
Condemnatoir vonnis: een vonnis waarbij een partij iets moet doen of nalaten (citaat: P. Bissessur)
Commentaar
Volgens de heer Bissessur heeft het Hof zich terecht niet kunnen uitspreken over het lidmaatschap van Sapoen en Chitan van DNA. Anders zou het Hof respectievelijk een declaratoir dan wel constitutief vonnis wijzen, aldus de heer Bissessur.
Het Hof heeft inderdaad gezegd dat de heren Sapoen en Chitan moeten nalaten zich uit te gegeven als DNA-leden (condemnatoir). Echter had het Hof het dan ook hierbij moeten laten, punt. Het Hof had zich in haar uitleg dan niet moeten uitlaten over het wel of niet beëindigen van het lidmaatschap van de betreffende heren. Het Hof had zich niet moeten uitlaten over het vacuüm en de periode van het toegestane vacuüm (49 leden). Het Hof heeft haar vonnis dusdanig uitgelegd dat de grenzen van het condemnatoir gedeelte overschreden is. Het Hof heeft zich in haar uitleg begeven op het vlak van het declaratoire en constitutieve.
Wij weten ook dat buiten het vonnis om, de nadere uitleg van het Hof geen enkele juridische waarde heeft. Het Hof zal steeds geattendeerd worden op haar eigen vonnis, niet aan haar uitleg. Het condemnatoir vonnis van het Hof heeft uiteraard ook declaratoire en constitutieve gevolgen. Echter is het niet aan het Hof om die gevolgen te pareren. Dat het Hof zelfs nodig heeft geacht om aan damage control voor de wetgever en de regering te doen met betrekking tot de gevolgen, achten wij onbegrijpelijk (vooral omdat er geen damage voor het Hof was). Wat niet kapot is, moet je niet repareren. Helaas zien wij dat bij damage control men vaak ook datgene gaat repareren, wat niet kapot is….en dan gaat het juist kapot.
Het Hof heeft historie geschreven, want nog nooit is het voorgekomen dat het Hof een vonnis nader uitlegt.
Sunil Sookhlall & Kries Mahabier