Tijdens de jaarrede van president Chan Santokhi klaagde hij over onzekerheid, paniek en onrust die gecreëerd wordt door “fake nieuws” en “onruststokers”. Santokhi kennende, verbaasde het mij ten zeerste dat hij zich druk maakt om fake nieuws, want tot nu toe is hij te arrogant geweest om in te gaan op desinformatie.
Het gevaar van fake nieuws
Fakenieuws is het best te kwalificeren als desinformatie met kwade opzet. Een andere vorm van desinformatie zijn ingezonden artikelen in de media, afkomstig van pseudo deskundigen die met allerlei academische titels strooien, terwijl je bij het lezen van die artikelen al gauw merkt dat het “gecertificeerde analfabeten” zijn.
De minder kritische lezer is gauw geneigd te geloven dat de auteur de juiste analyse geeft, gezien zijn academische titel(s). Hoewel hierbij niet altijd sprake is van kwade opzet, is deze vorm van desinformatie niet te onderschatten. Denk maar aan de verspreiders van complottheorieën over het coronavirus. In Suriname kennen wij de gevallen waarbij zelfs een universiteitsdocent desinformatie verspreidde op basis van emoties, niet op basis van wetenschappelijke inzichten. De gevolgen daarvan kennen wij allen. Denk ook aan de ingezonden artikelen van een pseudo deskundige die het volk opjut en stelt dat de wisselkoers binnenkort 1 op 50 wordt.
Complottheorieën behoren eveneens tot desinformatie. In Nederland zijn onlangs enkele figuren veroordeeld voor het verspreiden van complottheorieën. Eentje werd zelfs veroordeeld voor 18 maanden celstraf.
Desinformatie is een dusdanige kwaadaardige zwelling, dat het gevaar kan vormen voor de samenleving, het bewustzijn van de jeugd kan aantasten waardoor die voor altijd zal blijven geloven in hetgeen waarmee het geïndoctrineerd is tijdens de jeugd. Het kan de hele maatschappij ontwrichten.
Het gevaar van fake nieuws is dermate groot dat de Europese Commissie zelfs een High-Level Expert Group (HLEG) heeft opgezet om te zoeken naar oplossingsmodellen om desinformatie de kop in te drukken.
Geïnteresseerden kan ik aanbevelen om vooral de volgende bronnen inzake fake nieuws te raadplegen:
– T. McGonagle, ‘Inventarisatie methodes om “nepnieuws” tegen te gaan’, Instituut voor Informatierecht, 2018
– Alemanno, ‘How to Counter Fake News?’, European Journal of Risk Regulation 2018
– EBU, Position Paper: ‘Fake news’ and the information disorder, 18 april 2018
– E. Hunt, ‘What is fake news? How to spot it and what you can do to stop it’, The Guardian, 17 december 2016
Santokhi heeft het gevaar van fake nieuws laat ingezien
Beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald. Er wordt zoveel fake nieuws verspreid, dat het functioneren van bepaalde instituten bemoeilijkt wordt. Tot nu toe heeft Santokhi altijd de andere kant opgekeken als het om desinformatie ging. Hij heeft niets gedaan om de samenleving tijdig van juiste informatie te voorzien. Zijn “ecofin-mati” kijkt eveneens de andere kant op, terwijl er zoveel desinformatie de wereld ingestuurd wordt over financieel-economische vraagstukken.
Santokhi beschikt over een Communicatiedienst Suriname (CDS) met bijkans 200 man in dienst. Daarnaast beschikt hij over een communicatie unit op zijn kabinet en hij beschikt over een woordvoerder. Ondanks de beschikking over een heel peloton aan communicatiemedewerkers, is hij niet in staat om de samenleving van juiste informatie te voorzien. Zijn woordvoerder is eerder een reisverslaggever van Santokhi, dan iemand die desinformatie bestrijdt met juiste informatie. Santokhi miskent dat desinformatie vaak ontstaat door gebrek aan juiste informatie. Hij heeft alle tools in handen om iets te doen aan fake nieuws, doet er niets aan, maar gedraagt zich nu wel als een huilebalk.
Ik hoef niet uit te leggen dat de communicatie van de regering-Santokhi de slechtste is van alle regeringen. Daarvoor moeten wij niet zijn woordvoerder of die 200 personen van de CDS aankijken. Santokhi is daarvoor verantwoordelijk, want hij is de man die zijn diensten erop dient aan te spreken en tot grotere hoogten dient aan te sturen. Al deze diensten of schakels zijn net zo apathisch, als Santokhi zelf. Er zijn brandende vraagstukken, maar niemand komt tekst en uitleg geven. Santokhi ging naar Barbados en bij zijn terugkeer repten hij en zijn woordvoerder over “De-risking and Correspondent Banking Congres”. Oh goede Genade, hoeveel Surinamers weten wat de termen “De-risking and Correspondent Banking” inhouden? Gevolg: er werd flink gemopperd over zijn reis naar Barbados en werd zelfs fake nieuws gecreëerd.
In zijn jaarrede staat: “Samenwerking met internationale financiële Instituten en financiële steun, hebben geleid tot meer dan US$ 1,5 miljard steun”. De man van de straat die dat hoort, zal denken waar het geld naar toe is (pe a moni de). Die zal niet denken aan steun in natura, die denkt in termen van ‘money’. Ook dit zal gespreksstof geweest zijn bij veel mensen. Zijn woordvoerder heeft het nut niet ingezien om een specificatie van de buitenlandse steun naar de media kan sturen. Zo ontstaat fake nieuws onder andere.
Ik heb niet zelden bij regeringsfunctionarissen informatie opgevraagd over een aantal onderwerpen. De onderwerpen leken hun niet te interesseren, terwijl het fake nieuws op elke hoek van de straat gespreksstof van de dag was op dat moment. Enkele keren heb ik de directe kringen van de president erop gewezen dat zij lak hebben aan het volk, dat om informatie vraagt en opheldering wil over een aantal zaken. Het standaardantwoord dat ik terugkreeg, is de bekende uitspraak van Sir Winston Churchill: “You will never reach your destination if you stop and throw stones at every dog that barks.”
Vertaling: “Je zult nooit je bestemming bereiken indien je onderweg bij elke blaffende hond stopt en stenen gooit naar hem”.
Met de bovengenoemde uitspraak verschoonden de directe kringen van Santokhi zich van alle verplichting om het volk die informatie te geven waar het volk om vroeg. Geen wonder dat Santokhi niets doet om de om zich heen grijpende desinformatie te beteugelen, indien zijn directe kringen er ook niets voor voelen.
Santokhi zal niets doen om desinformatie te beteugelen door het volk de juiste informatie geven. Daar is hij te arrogant voor. Reden waarom ik geen waarde kan hechten aan zijn jaarrede waarin hij klaagt over fake nieuws.
Sunil Sookhlall
[email protected]
Facebook
