Het Trio-dorp Alalapadu ligt dicht bij de grens van Brazilië, waar er een heleboel Brazilnotenbomen voorkomen, waarvan de vruchten in de Trio-taal ‘Tuhka’ (toehá) heten. Daarom koos de gemeenschap er ook voor om hun notenolieverwerkingsfabriek ‘Stichting Tuhka’ te noemen. De eerste grote zending olie gaat morgen richting de Verenigde Staten (VS).
Sinds de opstart van de Tuhka-olieproductiefaciliteit in 2017, kan de gemeenschap van Alalapadu de verschillende mijlpalen met tevredenheid en voldoening aanvinken. In het dorp, wonen er ongeveer 110 mensen. In 2016 besloten ze om samen te werken met Conservation International Suriname (CIS) voor de productie van de notenolie, die gedurende het hele proces wordt ondersteund door CIS. In maart 2018 is begonnen met het verwerken van deze zeer exclusieve Tuhka-olie uit het Amazoneregenwoud (goed voor huid en haar).
Het dorp is er trots op dat het heeft geholpen om de fabriek op te zetten en 80 procent van de volwassen inwoners vindt er werk: sommige als rapers, plankensjouwers, verwerkers, verpakkers enzovoorts, waarvan een groot deel vrouwen. Van maart 2018 tot en met heden is meer dan 2.400 liter notenolie geproduceerd en verkocht, voornamelijk aan binnenlandse consumenten en sinds maart 2019 via de distributiekanalen van de HEM Suriname.
Alvorens deze fabriek, als goed voorbeeld van het traject van een duurzaam bestaansmiddel werd gebouwd, hebben de inheemsen samen met andere dorpen een verklaring ondertekend in mei 2015, waarin ze zelf hebben aangegeven om dit bos, water en de bevolking van Zuid-Suriname te helpen beschermen. De verklaring werd mede ondertekend door verschillende organisaties zoals Conservation International Suriname (CIS), World Wildlife Fund (WWF), de Organisatie van Inheemsen in Suriname (OIS), het Nationaal Herbarium Suriname (BBS) en de ESAV (inheemse platformen).
Stichting Tuhka is nu in het tweede productiejaar en er wordt actief gezocht naar afnemers in het binnen- en buitenland. Begin 2019 is Tuhka benaderd door een Amerikaanse organisatie Lakshmi om olie aan te leveren. De eigenaresse L. Janah, is in april 2019 afgereisd naar Suriname. Zij heeft toen aangegeven dat ze als eerste aankoop 500 liter Brazilnotenolie wil bestellen, om te verwerken in haar cosmetische productenlijn in de VS. CIS heeft samen met Stichting Tuhka de voorbereiding voor deze verscheping gedaan.
Een mijlpaal waar we met z’n allen, samen met de inwoners van Alalapadu, trots op mogen zijn. Zeker gezien de groeiende belangstelling voor dit Surinaams ‘niet-bos bijproduct’, dat voor een gegarandeerd inkomen zorgt voor de lokale bewoners, zonder vernietiging van het bos en onder hun eigen beheer.