Er wordt steeds meer gesproken over narcist en malignant narcist. Zo kan je horen dat een buitenlandse president beschuldigd wordt een narcist te zijn. De beschuldiging gaat nog verder namelijk dat hij een malignant narcist is, een kwaadaardige narcist.
De bedoeling van dit artikel is niet om dit al dan niet te bewijzen. Zo een uitspraak doen over een persoon die je niet professioneel hebt gezien is tegen de beroepsethiek. Er zijn echter twee redenen die mij gemotiveerd hebben om dit artikel te schrijven. Ten eerste: men vraagt nu vaak wat is precies een narcist en wat een malignant narcist. En ten tweede: als er presidentskandidaten zijn met narcistische of zelf kwaadaardige narcistische neigingen en als die gekozen worden, met name in de westerse wereld, dan loopt de mensheid, de gehele wereldbevolking dus, in mijn ogen zeer ernstig gevaar. Misschien deelt u deze menig ook met me nadat u dit artikel hebt gelezen.
Er zijn 3 globale clusters van persoonlijkheidsstoornissen:
Cluster A, cluster B, cluster C
Paranoïde
Schizoïde
Schizo-typische
Zoals U kunt zien is narcisme een cluster B persoonlijkheidsstoornis. Personen in deze cluster hebben behoefte aan bevestiging. Ze hebben een ander nodig om te ervaren dat ze er mogen zijn en zijn dus gevoelig voor afkeuring of diskwalificatie. In hun gedrag kunnen ze dramatisch Impulsief en grillig zijn. Ze overdrijven hun prestaties en verwachten dat anderen ze als superieur erkennen. Ze zijn over het algemeen niet geïnteresseerd in de gevoelens van anderen en profiteren van deze.
Andere kenmerken van mensen met een narcistische persoonlijkheidsstoornis zijn:
– ze overschatten hun eigen belangrijkheid
– ze zijn steeds bezig met succes-fantasieën
– ze geloven dat ze zeer speciaal en uniek zijn
– ze verlangen, eisen van anderen buitensporige bewondering
– ze menen dat ze bijzondere rechten hebben
– ze buiten voor eigen doeleinden, anderen gewetenloos uit
– ze kunnen zich niet inleven in een ander, hebben geen empathie
– ze zijn vaak afgunstig
– ze zijn arrogant, hooghartig
Mensen met deze stoornis kunnen makkelijk verzeilt raken in crimineel gedrag, in de overtuiging dat hun slachtoffers zwak zijn en ze hen daarom mogen uitbuiten, want de zwakkeling verdient het om te worden uitgebuit. Ze hebben de neiging om te liegen en stelen, zijn vaak agressief en zijn veel meer bezig met hun eigen behoeften ten koste van de behoeften van anderen. Narcisme komt vaker voor dan kwaadaardig narcisme.
Wat is malignant of kwaadaardig narcisme?
De sociaalpsycholoog Erich Fromm bedacht in 1964 de term “kwaadaardig narcisme”. Kwaadaardig narcisme is een psychologisch syndroom, een cluster van symptomen dus, met een extreme mix van narcisme, gedragingen behorende bij een antisociale persoonlijkheidsstoornis, agressie en sadisme. Vaak voelen en denken mensen met een kwaadaardig narcisme stoornis groots, fantastisch, aanmatigend. Tegen degenen waarvan ze van mening zijn dat die hen of hun organisatie ondermijnen zijn ze zeer vijandig en voeren deze vijandigheid makkelijk, gewetenloos op. Het is dus een persoonlijkheidsstoornis, waar grootheidswaan en zelf idealisering heersen, er sprake is van een intense behoefte aan macht waaruit agressie en destructieve gedragingen ontstaan.
Vanwege het feit dat de kwaadaardige narcist geen empathie voor de medemens heeft, kunnen ze anderen heel onmenselijk behandelen. Paranoïde of achterdochtigheid is ook een persoonlijkheidstrek van een kwaadaardige narcist. Het is ook wel beschreven als een manier om te ontsnappen uit frustraties door de realiteit te vervormen of te ontkennen wanneer de realiteit niet past in hun zelfbeeld, hun grootheidswaanzin. De kwaadaardige narcist heeft in principe dus een antisociale persoonlijkheid, is primitief narcistisch, zonder moraal met sadistische gedragselementen.
Een narcist zal opzettelijk andere mensen schaden in de zucht naar bevrediging van hun egoïstische verlangens, maar kan in sommige gevallen berouw tonen. Een kwaadaardige narcist zal anderen schaden en ervan genieten vanwege het extreem gebrek aan empathie, een gebrek dus om spijt te voelen voor het verdriet en de schade die ze bij anderen veroorzaken. De termen kwaadaardige narcist en psychopaat worden ook wel door elkaar gebruikt, omdat ze klinisch moeilijk te onderscheiden zijn.
Malignant of kwaardaardig narcisme is dus absoluut geen oppervlakkige stoornis, het is een ernstige psychische ziekte.
Dr. Glenn Leckie
Klinisch Psycholoog