Op 1 juli herdenken wij in Suriname 154 jaar afschaffing van de slavernij. Wat zich allemaal heeft afgespeeld voor die periode kennen wij alleen van wat de geschiedenisboeken ons hebben voorgehouden. En die hebben ons in een sfeer gelaten van mentale slavernij. Elk jaar is er gejank over de nalatenschap van de slavernij op het leven heden ten dage. Vooral bij de afro-Surinamers wordt dit als excuus gebruikt om een natrap te geven aan de voormalige kolonisator.
Wat heeft deze hele slavernij ons gebracht als natie?
Als je dit alles bekijkt van toen naar nu, dan bemerk je elke dag dat de Surinamer een mentale deuk heeft overgehouden van een fase uit onze geschiedenis waar wij helemaal geen baat bij hebben. Een retorische vraag hierbij is de noemer binnen de vraagstelling; wie van ons is in slavernij geboren? Juist niemand denk ik, zo… en toch drammen wij elke dag maar weer over hoe het is gekomen dat wij nu zo zijn en dat men zo met ons doet. Dit alles hebben wij te danken aan ons slavernijverleden. Wel, in elk geval niet dat van ons misschien dat van jou.
Ik erken dat door de slavernijhistorie wij ons zelf een etiket hebben opgeplakt van naïef zijn en ons niet altijd durven uit te spreken over aspecten uit ons heden. Wij zijn zeer tolerant en dwepen met situaties waar er actie verwacht wordt of wanneer wij moeten opkomen voor onze rechten. Duidelijke kenmerken van hoe de slaven vroeger zich gedroegen op de plantages. Ook de mentaliteit van communiceren en geheimhouding als zaken achter de rug van anderen doen, is een accent vanuit ons slavernijverleden.
Echter, dit mag geen norm zijn in het heden om steeds te ploeteren met een identiteitsprobleem. Ik kan mij elk jaar weer ergeren aan groeperingen die maar blijven steken in het zwart-witdenkpatroon en alles maar blijven dramatiseren alsof alle blanken slecht zijn en dat zij in het heden moeten boeten voor hun voorvaderen uit de geschiedenis.
Wij zijn afstammelingen van immigranten, mensen die uit Afrika zijn gekomen en als slaven werk hebben verricht in Suriname, alsook de Hollandse boeren. Door de jarenheen zijn er zoveel verbasteringen in opkomst geweest dat er nu bijna geen sprake meer is van een ras. Dus door het vermengen met elkaar zijn wij allemaal in procenten verweven met een stuk slavernijverleden. Ja mooi als geschiedenis, maar maak het niet tot een levenspatroon voor geslachten.
Ik ben kort en nuchter als het om de herdenking gaat van afschaffing slavernij in Suriname. Echter, ik ben voor de volle 100 procent bewust dat het een deuk heeft achtergelaten van beschadigde emoties bij vele afro-Surinamers die zich identifiseren met deze periode in het heden en het maar niet kunnen loslaten. Ik kan de geschiedenis niet herschrijven en wil dat ook niet doen. Maar ik zal nimmer blijven steken in mijn voorouders verleden en maar steeds weer een vinger wijzen naar derden voor mijn eigen falen als luiheid om vooruit te denken en te handelen.
IK wil alleen maar meegeven dat Bob Marley het zo mooi heeft bezongen: ‘Emancipate yourselves from mental slavery, none but ourselves can free our minds!’
“Wan powerfull day ini yu memre fu freedom ini katibo.”
Kenneth Niekoop