De bezoekende ceremoniĆ«le president van India heeft geen kransen gelegd bij het standbeeld van mr. Jagernath Lachmon en het Nationaal Monument Bastion Veere – 8 december 1982 in het Fort Zeelandia. Dat is merkwaardig gezien zijn regering zich graag op de borst klopt voor het waarderen van de Indiase diaspora. Of heeft de lokale president, tegen wie een strafeis loopt van 20 jaar voor meervoudige moord, niet nationaal, maar paars gedacht in het vormgeven aan het kransenprogramma?
Kleinzoon van Uttar Pradesh
Jagernath Lachmon, zoon van ouders uit Uttar Pradesh, is onbetwist de belangrijkste politieke leider aller tijden van de Hindoestaanse emancipatiebeweging in Suriname. Hij gaf daarbij in Suriname vorm aan de weg van geweldloos verzet zoals voorgeleefd door Mahatma Gandhi, vader des vaderlands van het onafhankelijke India. Maar Lachmon ontsteeg met zijn verbroederingspolitiek en strijd voor de democratische rechtsstaat de grenzen van de eigen etnische groep. Hij groeide uit tot een van de belangrijkste nationale leiders.
Aan de naam van Lachmon zijn zulke historische mijlpalen verbonden als het algemeen kiesrecht, een vreedzame onafhankelijkheid met grondrechten, en het herstel van de democratie na de militaire dictatuur. Dat voor het eerst een Indiase president Suriname bezoekt en de lokale regering geen kranslegging bij het standbeeld van deze historische zoon van de Indiase diaspora heeft geprogrammeerd, is vanuit nationaal en cultureel-historisch oogpunt onbegrijpelijk. Des te begrijpelijker is het vanuit partijpolitiek pre-electoraal perspectief. Lachmon was ook leider van de VHP, nu in de oppositie.
Politieke yoga
Een regering van nationale waardigheid negeert op momenten van morele erkenning, martelaren van de natie niet. Het Nationaal Monument Bastion Veere – 8 december 1982 markeert de vrijheidsstrijd en het ultieme offer van vijftien voormannen van de Surinaamse democratie, journalisten, advocaten, wetenschappers, ondernemers, vakbondsleiders en militairen.
Onder deze slachtoffers waren vijf vooraanstaande zonen van de Indiase diaspora: mensenrechtenadvocaat John Baboeram, wiskundige Suchrim Oemrawsingh, bedrijfskundige Robby Sohansingh, infanterist Jiwansingh Sheombar en KMA-officier Surendre Rambocus.
Vanuit het perspectief van de mensenrechten en de democratische rechtsorde, en gewogen de historische en internationale betekenis van de strijd van de vijftien, zou de Indiase president, evenals de officiĆ«le vertegenwoordigers van onder andere Nederland en de Verenigde Staten eerder hebben gedaan, een krans moeten leggen bij het Nationaal Monument Bastion Veere – 8 december 1982, uiteraard niet vergezeld door de Slager van Bastion Veere.
De vermijding van dat morele eerbetoon aan de vijftien van 8 december, waaronder de vijf zonen van de Indiase diaspora, staat in schril contrast met het opvoeren van een potsierlijke politieke yoga show met de man die door auditeur-militair Roy Elgin in het 8 decemberstrafproces medeschuldig is bevonden aan de decembermoorden.
Dat deze Indiase president, oud-woordvoerder van de autoritaire etno-populistische BJP, zo lichtvaardig omgaat met het morele gezag van democratisch India is verbijsterend: Human Rights Watch – India Events of 2017
Theo Para