Tja, in Suriname is men wel heel erg bang om het beestje bij naam te noemen. Het financieren van het overheidstekort met behulp van kredieten bij het bankwezen is niets anders dan monetaire financiering. Punt uit! Rudolf Schöndorff, voormalige hoogleraar economie aan de Universiteit van Amsterdam heeft monetaire financiering gedefinieerd als ‘financiering van het overheidstekort door plaatsing van kortlopende schuld bij het bankwezen, waardoor de geldhoeveelheid toeneemt’. Je kunt veronderstellen, dat met een dergelijke definitie van zo een gewichtige man, het onbenul over hetgeen monetaire financiering inhoudt, zal verdwijnen.
Er is een hoop kletskoek de media in geslingerd over de vraag, of het spilzieke gedrag van minister van Financiën, Gillmore Hoefdraad, op monetaire wijze gefinancierd is. De Vereniging van Economisten in Suriname (VES) bakte het zo bruin, door met het onderscheid primaire versus secundaire monetaire financiering op de proppen te komen. Om de groteske onzin hiervan te doorzien, dient men een analogie met mensenschepping – bezwangeren – te maken. “Mevrouw, u bent secondair zwanger en niet primair, omdat de baby niet van uw echtgenoot is, maar van uw minnaar.” “Jawel, dokter!”
Vervolgens meende Stanley Mathura, directeur Surichange Bank NV, met een college economie, compleet met grafieken van de Centrale Bank van Suriname (CBvS), het volk in monetaire economie te moeten scholen op de website van Starnieuws, om tegelijk er achteraan de conclusie te trekken, dat van monetaire financiering geen sprake is. Daar waar Schöndorff in anderhalve regel uitlegt, wat monetaire financiering is, heeft Mathura een hele pagina nodig om allerlei niet ter zake doende elementen bij zijn uitleg te betrekken. Het is niets anders dan ‘windowdressing’: Zie mij eens gewichtig doen, dus is het gelijk aan mijn zijde.
Dan heb ik meteen ontnuchterende vragen voor de heer Mathura: Stel dat niet de Hakrinbank de 1,1 miljard SRD aan de overheid had uitgeleend ter financiering van haar tekort in haar financiële huishouding, maar de CBvS. Was er dan wel sprake van monetaire financiering? Als van monetaire financiering door het bankwezen geen sprake is, kunt u dan zeggen hoe de financieringswijze van het overheidstekort dan heet? Ik vermoed, dat Mathura bij de beantwoording van deze vragen met een mond vol tanden zal staan. In Suriname kan de overheid slechts bij het bankwezen en de CBvS dergelijke omvangrijke bedragen verwerven ter verevening van het fiscale tekort, als gevolg van de afwezigheid van een binnenlandse kapitaalmarkt.
Het is uiterst laaghartig van de Surichange Bank-directeur om met zijn artikel in Starnieuws zijn collega, de scheidende Hakrinbank-directeur Jim Bousaid, een stoot onder de gordel na te geven. In het geval van Suriname leidt een overheidstekort altijd tot monetaire financiering. Nu de CBvS daar niet meer aan meedoet, blijft alleen het bankwezen over om de tekorten van de overheid te financieren. Eerst heeft Hoefdraad de waarde uit De Surinaamsche Bank (DSB), gelijk een vampier, gezogen. Nu is de Hakrinbank ondermijnd, omdat zijn vorderingen op de overheid zijn toegenomen, maar het wel de vraag is, of de grootste wanbetaler van Suriname zijn betalingsverplichtingen zal nakomen.
Waarom is Suriname door kredietbeoordelaars Moody’s en Standard & Poor afgewaardeerd? Willen zij soms de buitenlandse investeerders waarschuwen voor de bloeddorstige vampier, die in Suriname huishoudt? Maar de Surinaamse banken weigeren hun cliënten te beschermen tegen het spilzieke gedrag van Hoefdraad, waardoor de tegoeden van rekeninghouders geërodeerd raken. Het is in en in triest om te beseffen, dat de voormalige directeur van de DSB niets anders was, dan het gewillige schandknaapje van Dracula. Dezelfde praktijken wilde hij bij Jim Bousaid uithalen, maar die ontmaskerde hem, zoals Hans Moison dat in eerdere instantie al had gedaan.
Marco Raúl Yard