De Surinaamse suikerondernemingen, te weten plantage Waterloo in het district Nickerie en Mariënberg in Commewijne, zijn jammer genoeg kapot gegaan door vakbondsactiviteiten onder leiding van Eddy Bruma en Frederik Derby. Mariënberg is in 1986 in verval geraakt. Mijns inziens zijn er wel mogelijkheden om vooral bruine suiker te produceren om in de lokale productie te voorzien. En misschien ook melasse op kleine schaal. Er zijn landen zoals Zuid-Afrika, India, China en Indonesië waar particulieren suikerriet planten ten behoeve van de fabriek.
Niet ver van huis kunnen wij de nodige knowhow binnenhalen uit landen als Guyana en Trinidad en Tobago. Ook een duidelijk voorbeeld is Cuba, waar de ex-minister van Landbouw, Veeteelt en Visserij (LVV), Soeresh Algoe, heeft gestudeerd. Het is mij bekend en heb hem toen ook gesproken in verband met een studieopdracht, dat een deskundige van Bangladesh was aangetrokken voor de suikeronderneming Mariënberg.
Ook heeft wijlen drs. Elias Khodabaks de Borgoe rum geproduceerd en gepromoot. Met de meeste van deze landen heeft Suriname diplomatieke betrekkingen. Het is het overwegen waard om overeenkomsten aan te gaan om een eventuele suikerfabriek op gang te brengen. De regering, c.q. het ministerie van LVV kan een commissie installeren met terzake deskundigen op dit gebied om een gedegen studie te maken en zich op dit gebied te oriënteren. Er zijn eerder pogingen gedaan om in Commewijne en in Waterloo een aanvang te maken met de suikerproductie, dit mede met het doel om methadon te produceren.
Suikerindustrie
De huidige minister van Ruimtelijke Ordening, Grond- en Bosbeheer (RGB), Roline Samsoedien, d.d. 1 september 2018, dat de ondernemer draalt met de bouw van de suikerfabriek, bijgaand de volgende argumenten. De ondernemer Qu Bolin uit China kondigde in 2012 aan, dat hij met twee plaatselijke ondernemers een suikerfabriek zou opzetten in Commewijne. Op 26 augustus 2012 werd het naambord onthuld van de “Suriname Sugar Company NV ” op plantage Siparipabo. De ondernemer heeft een bereidverklaring gehad voor een terrein, groot 1.526 ha voor de teelt van suikerriet. Geconstateerd wordt, dat tot op heden geen enkele suikerrietplant in de grond is gestopt.
Suriname zou vanaf 2016 weer zijn eigen suiker produceren (bron: De Volkskrant, 6 september 2013). Staatsolie wilde in het westen grootschalig suiker produceren en ethanol maken uit suikerriet. Er zou op een oppervlakte van 15.000 hectare suikerriet worden geplant. Suriname zou dan in zijn eigen behoefte kunnen voorzien en een deel zou voor de export bestemd zijn. Wij zouden van een suiker importerend land weer een suiker exporterend land worden. Wat hiervan is gerealiseerd, blijft nog een hamvraag.
Er is ook aan een Chinees bedrijf een areaal van 40.000 ha uitgegeven in West-Suriname ten behoeve van de suikerfabricage. Ex-minister Algoe tekende een Memorandum of Understanding met Sino Su Development Group NV. Deze maatschappij is een der leidinggevende vastgoedontwikkelaars in Hong Kong. Het doel van het memorandum was het opzetten van een suikerrietaanplant in Nickerie. Wanneer dit project van start gaat, tasten we nog in het duister. Gevreesd wordt, dat zij het areaal zullen ontbossen om het hout te verwerken en te exporteren en wij blijven met een brak terrein zonder enig teken van een aanplant. Het is afwachten, aangezien conform de intentieverklaring de overeenkomst een geldigheidsduur van twee jaar heeft. Dit groots project zal na de nodige haalbaarheidsstudies en veldonderzoeken in 2019 starten (bron: Starnieuws, 23 december 2017).
In Suriname, misschien in Commewijne kan een kleine fabriek worden opgezet. Ook particulieren kunnen worden gestimuleerd om suikerriet te planten en aan te leveren tegen garantieprijzen. Binnen tien maanden is een suikerrietstengel al oogst klaar. Het grondgebied dat nog niet is uitgegeven kan ook voor de aanplant worden aangewend.
Ik heb op Java mogen ervaren hoe men zelfs suiker kan produceren uit de bloem van een kokosplant. Dagelijks wordt er tweemaal vijf liter getapt en de melk wordt gekookt in een grote pot waardoor men bruine suiker krijgt. Het district Coronie heeft veel potentie om zo’n project te initiëren en vooral te stimuleren.
Het is het overwegen waard om een delegatie van deskundigen af te vaardigen naar Java teneinde een nadere studie te doen en de knowhow eigen te maken. Het is heel jammer te concluderen en /of te constateren, dat onze Paul Somohardjo vaker naar Indonesië is geweest om zijn vrouw te bezoeken, die ambassadeur daar was en nimmer voor de ontwikkelingen belangstelling heeft getoond!
Hopelijk zullen de beleidsmakers en landbouwdeskundigen een open oor hebben voor de gedane voorstellen.
Roy Harpal