Laten wij vooral ook de hand in eigen boezem steken, niet zomaar is er verzet, niet zomaar bemoeit de wereld met elkaars interne aangelegenheden, als onze presidenten zelf de wereld naar binnenhalen vanwege ongeoorloofde handelingen. Het accent verleggen en verklaringen de wereld insturen dat er een coup gepleegd is in Bolivia en de president door militairen is afgezet, is het bewust overslaan van de aanleiding en de oorzaak. President Evo Morales wist waarschijnlijk heel goed dat zijn macht tanende was. Zijn reis onlangs naar Rusland met een tussenstop in Suriname op 10 juli 2019 resulteerde in het vragen van Russische militaire steun om in Zuid-Amerika de “gringo’s”, het Amerikaanse imperialisme terug te dringen. Na drie termijnen presidentschap door Evo Morales, van 2006 tot 2019, koos zelf het leger dus toch niet voor zijn president en opperbevelhebber. Hoe anders is de situatie in Venezuela.
De kracht van de trias politica
Morales maakte de vergissing de geest uit de fles te halen wetende dat hij het leger niet achter zich had. Maduro had het parlement niet achter zich en kwam met een speciale raad van 545 leden voor het herschrijven van de grondwet. Maduro stelde dat de nieuwgekozen raad meteen de onschendbaarheid van parlementsleden moest opheffen, want de sabotage van het parlement moest ophouden.
Onze president Bouterse heeft de onafhankelijke rechterlijke macht niet onder de duim, maar kwam met de Amnestiewet en het verbod op pre-electorale samenwerking op weg naar de verkiezing. In Suriname zijn de rechterlijke macht, het Hof van Justitie en de krijgsraad hiervoor nimmer gezwicht voor de druk vanuit het uitvoerend- en wetgevend orgaan van de staat, die twee handen op een buik zijn vanwege het partijpolitieke loyalisme. De vordering van de raadsman van Desi Bouterse werd door het Hof van Justitie daarom ook afgewezen. Met de uitspraak van het Hof van Justitie bewees zij als het belangrijke onafhankelijke orgaan van de trias politica de rechtsstaat een enorme dienst en liet het belang van de eenheidsstaat prevaleren boven een persoonlijk belang van een gedaagde.
En de krijgsraad riep gedaagden op voor 29 november. Op 25 november reist onze president met een gerust hart af naar China voor een staatsbezoek. Een gerust hart voor ons allen wetende dat uiteindelijk de derde macht van de trias politica het evenwicht herstelt en de politiek op 25 mei 2020 aan de beurt is en haar werk zal doen. Zo ook de verklaring van het Boliviaanse Constitutioneel Hof: “Het Constitutioneel Hof in Bolivia bevestigt de aanstelling van Jeanine Añez van oppositiepartij Nationale Eenheid als interim-president van het land.” Ze volgt tijdelijk de naar Mexico gevluchte president Evo Morales op. En hier ontmoet de ene macht de andere macht, de rechterlijke macht die tot nu toe ook in Suriname de huidige president heeft weten terug te fluiten.
Staatsmanschap
Staatsmanschap eerbiedigt de democratie en heeft geen ruzie met een van de drie organen van de trias politica. Eerbiedigt een president de grondwet en de beginselen van behoorlijk bestuur zoals fair play en rechtszekerheid niet, dan kweekt hij volkswoede, zeker met het bevoordelen van partijloyalisten in hoge posities en op cruciale plaatsen in het bestuur. Staatshoofd zijn is geheel wat anders dan de combinatie van staatsmacht en staatsmanschap, want die brengen balans in de democratie en stellen altijd het landsbelang voorop in de geest van de grondwet.
In derdewereldlanden zien wij meestal de arrogantie van de macht die tot volle wasdom komt omdat de presidenten staatsmacht zijn gaan beschouwen als hun privé-eigendom en van hun volgelingen. Hier in Suriname worden de documenten van de verkiezingen van 25 mei 2015 gewoon verbrand in plaats van gedigitaliseerd. Staatsmanschap betekent niet grote landen tegen je in het harnas jagen. Bovengenoemde presidenten spelen mee in de arena van wereldeconomieën, maar landen zoals China, Rusland en India laten zich niet uitspelen en verdelen door kleine derdewereldlanden zoals Suriname met een veel besproken leider die zijn land volledig openstelt in ruil voor leningen onder het mom van de Amerikanen de loef af te steken in hun achtertuin.
Bolivia heeft het gelach reeds betaald want het Russische leger is er niet om Evo Morales in het zadel te houden en de Amerikanen weg te houden. In Suriname zal onze besproken president wellicht spoedig het eindvonnis in het 8-decemberstrafproces vernemen. Net als in Venezuela en Bolivia zijn de ogen van de wereld ook op Suriname gericht. Niet alleen vanwege het 8-decemberstrafproces en de geldleningen met overschrijding van de Wet op de staatsschuld, maar de ogen van de wereld richten zich al heel lang op de grote drugsvangsten die de Caribbean Financial Action Task Force (CFATF) ook helder in beeld wil hebben evenals de geldzendingen via de Centrale Bank van Suriname met inhouding van 19,5 miljoen euro door het Nederlandse Openbaar Ministerie en last but not least: de verkiezingen van 25 mei 2020.
Angela Fernald
afernald34@gmail.com
