Sinds kort is een nieuw automerk geïntroduceerd in Suriname, namelijk het merk Orion. De perikelen rondom dit incident, waarbij de hoogste bazen bij de Centrale Bank van Suriname (CBvS) betrokken zijn, zullen het Openbaar Ministerie niet ontgaan zijn.
Wat heeft Van Trikt gedaan?
Hij heeft een Range Rover van 285.000 euro gekocht met gelden van de CBvS, maar heeft valse importdocumenten laten opmaken ten bedrage van US$ 204.000. Hij heeft een gepantserde Lexus voor US$ 280.000 gekocht met gelden van de CBvS, maar heeft valse importdocumenten laten opmaken ten bedrage van US$ 201.900.
In werkelijkheid zijn de auto’s veel minder waard. De Range Rover kost in werkelijkheid tussen de US$ 170.000 en US$ 204.000. De Lexus kost in werkelijkheid US$ 137.000. Verder heeft hij de auto’s vrij van invoerrechten laten importeren, terwijl het gewone volk voor een klein pakketje keihard invoerrechten moet betalen bij de douane.
Toen deze zaak uitlekte, heeft hij de waarnemend governor gevraagd om achteraf zogenaamd te doen lijken alsof het een lening was. De waarnemend governor heeft vervolgens opdracht gegeven aan twee van haar ondergeschikten om een valse verklaring op te maken, met een datum in het verleden. Daarmee zou aangetoond moeten worden dat Van Trikt in het verleden een lening genomen heeft en het geld dus niet zomaar genomen had om zijn auto mee te kopen. Op 13 januari 2020 heeft hij een leningsovereenkomst laten opmaken met de datum van 19 augustus 2019.
Is dit alles? Nee, hij heeft nog meer gedaan.
Hij heeft een miljoen SRD’s betaald aan zijn eigen accountancybureau, voor “zogenaamd” geleverde diensten aan de CBvS. Dan gaat het om diensten die door eigen personeel van de bank ook uitgevoerd hadden kunnen worden.
Verder heeft hij lege contracten getekend met een Belgisch bedrijf, ten bedrage van 3.8 miljoen euro. Hoezo lege contracten? In die contracten staat dat ook indien de diensten bij het Belgische bedrijf niet afgenomen worden door de CBvS, dan nog zou de CBvS het bedrag van 3.8 miljoen euro moeten betalen. Een deel (2.5 miljoen euro) is zelfs al betaald, zonder dat het bekend is of de diensten wel of niet afgenomen zijn bij dat Belgische bedrijf.
Is dit allemaal strafbaar? Uiteraard!
Hier een greep uit onze wetboeken:
Artikel 423 Wetboek van Strafrecht
De ambtenaar of een ander met enige openbare dienst voortdurend of tijdelijk belast persoon die opzettelijk geld, ongemunt goud of geldswaardig papier, dat hij in zijn bediening onder zich heeft, verduistert, of toelaat dat het door een ander weggenomen of verduisterd wordt, of die ander daarbij als medeplichtige ter zijde staat, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren.
Toelichting:
Van Trikt had als ambtenaar gelden onder zich die bestemd waren voor de taakuitoefening van de CBvS en heeft die stiekem verduisterd, door zijn auto ermee te kopen. Ten hoogste zes jaar gevangenisstraf.
Artikel 424 Wetboek van Strafrecht
De ambtenaar of een ander met enige openbare dienst voortdurend of tijdelijk belast persoon die opzettelijk boeken of registers, uitsluitend bestemd tot controle van de administratie, valselijk opmaakt of vervalst, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste drie jaren.
Toelichting:
Toen de zaak uitlekte, wist Van Trikt dat er een administratieve controle zou komen. Hij heeft de registers en/of boeken valselijk laten opmaken door de lening pas later op te nemen in de registers.
Drie jaar gevangenisstraf. Als dit niet genoeg is, zie de volgende strafbepaling.
Artikel 278 Wetboek van Strafrecht
Hij die een geschrift waaruit enig recht, enige verbintenis of enige bevrijding van schuld kan ontstaan, of dat bestemd is om tot bewijs van enig feit te dienen, valselijk opmaakt of vervalst, met het oogmerk om het als echt en onvervalst te gebruiken of door anderen te doen gebruiken, wordt, indien uit dat gebruik enig nadeel kan ontstaan, als schuldig aan valsheid in geschrifte, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vijf jaren.
Met dezelfde straf wordt gestraft hij die opzettelijk gebruik maakt van het valse of vervalste geschrift als ware het echt en onvervalst, indien uit dat gebruik enig nadeel kan ontstaan.
Toelichting:
Valsheid in geschrifte. Hij heeft in een later stadium een leningsovereenkomst laten opstellen, met een datum in het verleden. Hiermee wilde hij achteraf aantonen dat hij geen geld verduisterd heeft, maar dat hij slechts geld geleend had. Ook heeft hij valse facturen laten opstellen ten behoeve van zijn accountancybureau. Vijf jaren straf.
Artikel 429 Wetboek van Strafrecht
De ambtenaar die door misbruik van gezag iemand dwingt iets te doen, niet te doen of te dulden, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren.
Toelichting:
Van Trikt of de waarnemend governor Ingeborg Geduld-Nijman hebben aan twee van hun ondergeschikten de opdracht gegeven om een valse verklaring op te maken. Hierbij is er misbruik van gezag gemaakt. Hoewel dit misbruik niet gericht is tegen burgers, kan het desondanks toegepast worden in dit geval. Tussen Van Trikt en de ondergeschikten was er sprake van een gezagsrelatie in de arbeidssfeer. Van die gezagsrelatie is er misbruik gemaakt. Twee jaar gevangenisstraf.
Genoeg strafbepalingen toch?
Ik denk dat er genoeg redenen zijn voor het Openbaar Ministerie om op te treden tegen deze boeven. In dit geval zijn er geen klachtdelicten gepleegd, waarvoor bijvoorbeeld eerst een aangifte ingediend zou moeten worden. Hier zijn er misdrijven gepleegd waarbij het OM ambtshalve dus uit eigen beweging, in vervolging kan gaan. Zie hieronder enkele van de strafvorderlijke bepalingen.
Artikel 3 Wetboek van Strafvordering
De procureur-generaal waakt voor de richtige vervolging van de strafbare feiten. Hij geeft daartoe bevelen aan de andere leden van het openbaar ministerie.
Artikel 139 Wetboek van Strafvordering
Wanneer de vervolgingsambtenaar kennis heeft gekregen van een strafbaar feit, stelt hij het nodige opsporingsonderzoek in en vordert, zo daartoe termen zijn, dat tot het instellen van een gerechtelijk vooronderzoek worden overgegaan.
Artikel 140 Wetboek van Strafvordering
1. De vervolgingsambtenaar is te allen tijde bevoegd ten einde enige plaatselijke toestand op te nemen of enig voorwerp te bezichtigen, met de personen door hem aangewezen, elke plaats te betreden met uitzondering van een woning, waarvan de toegang door de bewoner wordt geweigerd.
2. De vervolgingsambtenaar kan ambtshalve of op het verzoek van de verdachte een of meer deskundigen benoemen ten einde hem voor te lichten of bij te staan, zo nodig, met opdracht het door hem gevorderde onderzoek in te stellen en hem een met redenen omkleed verslag uit te brengen. De bepalingen van de vijfde afdeling van de Derde Titel vinden overeenkomstige toepassing.
De bovengenoemde artikelen in het Wetboek van Strafvordering geven genoeg handvaten aan de procureur-generaal om ambtshalve een onderzoek in te stellen, want die heeft ongetwijfeld kennis gekregen van dit strafbaar feit (zie art 139 SV hierboven).
Van Trikt is geen politieke ambtsdrager, dus de procureur-generaal hoeft ook niet erop te wachten dat Van Trikt eerst in staat van beschuldiging wordt gesteld door het parlement.
Het kan toch niet zo zijn dat die arme jongen die één awarra steelt, in de gevangenis belandt, maar iemand die miljoenen euro’s steelt (duizenden miljarden awarra’s) niet in de gevangenis belandt? Dat zou klasse justitie zijn en het druist in tegen het rechtsstaatbeginsel. Een onderdeel van de rechtsstaat is dat de wetten en regels voor eenieder gelden, dus ook voor mensen als Van Trikt en niet slechts voor die arme awarra stelende jongen. Het OM is één van de instanties die de rechtsstaat dient te waarborgen, dus ambtshalve vervolging (vervolging uit eigen beweging) is het middel daartoe.
Procureur-generaal, doet u uw werk.
Het volk kijkt nu uit naar uw verrichtingen.
Sunil Sookhlall & Kries Mahabier