De Surinaamse obligatie heeft de afgelopen weken weer wat scherpe prijsdalingen laten zien. Dit heeft grotendeels te maken met de Emerging Market-omgeving waarin ons land zich bevindt. In deze onzekere tijden maken beleggers zich zorgen om de High Yield markt (obligatieleningen van economisch minder sterke landen) waartoe Suriname ook behoort.
Dat sommige landen zelfs failliet kunnen gaan en beleggers hun investering helemaal kwijt kunnen raken, is al bekend. De oliesector is flink geraakt sinds de olieruzie tussen Saudi-Arabië en Rusland over het verminderen van de aardolieproductie én vervolgens door het uitbreken van het COVID-19-virus. Men ziet het vermogen om leningen terug te betalen kleiner worden voor Emerging Market-landen. Vooral bij een land als Suriname, dat sterk afhankelijk is van de olie-inkomsten, zien beleggers de financiële risico’s toenemen.
Dat de vraag naar aardolieproducten verder zou dalen na een wereldwijde lockdown vanwege het COVID-19-virus was duidelijk, omdat de vraag flink is afgenomen. Het Internationaal Energieagentschap voorspelt zelfs dat de vraag naar olie in april 2020 naar niveaus zal dalen, die in de afgelopen 25 jaar nog niet zijn voorgekomen. Ondanks het feit dat het aardoliekraan fors wordt dichtgedraaid, zien beleggers dit op korte termijn niet opwegen tegen de uitval in de vraag. De olieprijs blijft dus kwetsbaar, wat erg nadelig is voor Suriname. Men is bovendien ook op de hoogte van het feit dat Staatsolie/Suriname haar couponverplichting niet kan nakomen en dat versterkt het vermoeden dat Suriname in grote financiële problemen verkeert.
Beleggers observeren en beoordelen de afwegingen van de regering kritisch, gebaseerd op de investeringen in de olie-industrie en de twee olievondsten voor onze kust. Zij vergelijken dit met het gevoerde beleid van de regering, de handelsbalansontwikkeling (export/import verhouding) en de invloed van de wereldcrisis op Suriname. Het zijn momentopnames van de markt, maar dat neemt niet weg dat de zorgen over Suriname blijven toenemen en dat zien we terug in de prijs van onze obligatie.
Wat kan de Surinaamse regering doen om faillietverklaring te voorkomen?
Op dit moment zien wij van STREi! overeenkomsten met de faillietverklaring van Argentinië in 2003. Ook Argentinië had in de jaren tachtig te maken met een schuldencrisis zoals wij die nu in Suriname meemaken. Omdat het niet meer mogelijk was geld op de internationale markt te lenen voor de aflossing van de schulden, ging de Argentijnse overheid over tot het grootschalig bijdrukken van geld. Dit zorgde voor een enorme inflatie. Dat de devaluatie van de peso als oplossing kon dienen, werd gezien als politieke zelfmoord en als een opmaat voor economische instabiliteit.
Ook in Suriname zien wij de weigering van de regering om de SRD te devalueren. Met de achterhaalde Valutawet probeerde men nog de koers onder controle te krijgen, maar inmiddels is de koers naar SRD 13 voor een euro gestegen. Bedrijven en handelszaken zijn genoodzaakt om de zwarte marktkoers te hanteren voor het vaststellen van hun prijzen in SRD’s.
Op dit moment bedraagt de waarde van onze obligatie US$ 40. Argentinië ging in default (het opschorten van de betaling op de buitenlandse openbare schuld) op een moment dat de markt veronderstelde dat er geen vertrouwen meer was dat de Argentijnse regering aan haar betalingsverplichting kon voldoen. Dit punt lag tussen de US$ 30 – US$ 35. Dat wil niet zeggen dat Suriname ook op dit punt failliet zal worden verklaard, maar dat we ons zorgen moeten maken, staat buiten kijf.
Om de financiële onderkant voor een eventueel faillissement te bepalen, beoordelen investeerders namelijk ook de bedrijven en andere productiesectoren in het land. Men kijkt naar de verhouding tussen de import en export. Hoe groot is het begrotingstekort? Als het land failliet gaat, wat krijgt men terug van zijn investering en wie komt dan als eerste aan de beurt?
Regering van Suriname, onderneem actie! Begin met grootschalige bezuinigingen in de top van de overheid, stop de verspilling van staatsmiddelen, verhoog de productiviteit en stop met het populistische beleid in het land. Gebruik het geld dat is overgebleven om onze schuld te verlagen en koop zoveel mogelijk de nu nog goedkope obligaties op. Dat zal uw geloofwaardigheid en onze kredietwaardigheid ten goede komen. Met de olievondsten in het vooruitzicht is er nog toekomst voor Suriname en kan en zal er een ommekeer komen als de komende regering verbeteringen laat zien en de wereldeconomie weer gaat herstellen.
Peter M. Wolff
#STREi!