De uitkomsten van de verkiezing vragen een coƶperatieve opstelling van de zeven verkozen partijen, om een nieuw lied te zingen en een nieuw concert op te voeren in De Nationale Assemblee (DNA) omwille van mama Sranan. Niemand hoeft absolute overwinning te claimen. Geen enkele partij heeft mandaat gehad om alleen te regeren.
Alle zeven partijen hebben een relatief brede en smalle basis ten opzichte van elkaar: VHP 108.000 stemmen (bredere basis dan NDP), met zetels behaald in vijf districten (smallere basis dan NDP). NDP 65.000 stemmen (smallere basis dan VHP), met zetels behaald in alle tien districten (bredere basis dan VHP). ABOP 25.000 stemmen (smallere basis dan NPS), met acht zetels (bredere basis dan NPS). NPS 32.000 (bredere basis dan ABOP), met drie zetels (smallere basis dan ABOP), BEP 7.000 stemmen (smallere basis dan PL), met twee zetels (bredere basis dan PL). PL 17.000 stemmen (bredere basis dan BEP), met twee zetels (smallere basis dan BEP; de gekozen kandidaat hoort bij ABOP).
In plaats van de frustrerende oppositie-coalitievorming kunnen de partijen gaan naar een coƶperatieve regeringssamenstelling, waarbij alle zeven partijen ministeries invullen. Het functioneren van de eigen ministeries wordt in DNA scherper in de gaten gehouden; de ene partij zal niet willen afgaan ten opzichte van een andere partij. De nieuwe DNA bevordert deskundigheid boven populariteit; diversiteit boven groepsgebondenheid; mededogen boven rancune; algemeen belang boven eigen belang en saamhorigheid boven animositeit. Nog verder: de partijen die hebben meegedaan aan de verkiezing, maar geen zetel hebben behaald, kunnen uitgenodigd worden een kandidaat voor te dragen voor een ministerie. De zeven ‘DNA-partijen’ kiezen dan de beste kandidaat.
Een andere mogelijkheid is een parlement met partijen die bereid zijn ‘middenposities’ in te nemen (maar niet aan blokvorming doen per se). De middenpositie kan worden gedemonstreerd bij debatten. Je kunt dan hebben VHP 20 zetels, ABOP, NPS en PL 15 zetels (of met BEP wordt het 17 zetels) NDP en BEP met 18 zetels (of zonder BEP 16 zetels). De partij met de meeste zetels draagt een presidentskandidaat voor, die wel moet worden ondersteund door tenminste een ander ‘blok’. De partij met het op een na hoogste aantal zetels draagt de vicepresident voor, behalve als die partij in de vorige regeerperiode die positie al had ingevuld. Dus, ABOP mag nu een kandidaat voordragen die ook ondersteund moet worden door een ander ‘blok’.
DNA-voorzitter wordt gekozen via verkiezing van de kandidaten die zijn voorgedragen door alle drie ‘blokken’. Zo ook met de selectie van de minister(ie)s, waarbij kan worden afgesproken dat de winnende partij het voorrecht heeft op een bepaald aantal ministeries en binnen dat aantal ministeries te kiezen.
Deze situatie kan machtsdronkenschap en geldingsdrang van partijen voorkomen, die vaak simpelweg en alleen nog willen bundelen om absolute politieke macht te verwerven, die eerder polariserend werkt dan verenigend. Waarom dus niet een ‘middenpositie’ introduceren die DNA dwingt in een situatie, waarin bijvoorbeeld wetten alleen tot stand komen op basis van draagvlak dat is verkregen na rationele en gezonde debatten van alle drie ‘blokken’?
Dat oppositie-coalitie-gedoe voedt het volk niet op in gezonde debatvoering. Tot nu toe is de modus van de debatten: wat goed is krompraten en wat krom is goed praten. Het enige wat het volk leert in deze situatie is: Het is goed of slecht. Let wel: vanuit de middenpositie kun je niet a priori voor of tegen iets zijn. De middenpositie is een bewuste positie met een duidelijke visie. Deze positie moet zorgen voor evenwicht en evidence based politics.
Helmut Gezius