We staan weer aan de vooravond van een presidentiële jaarrede. De Grondwet van de Republiek Suriname schrijft voor dat de president elk jaar, uiterlijk op de eerste werkdag in oktober, in een buitengewone vergadering van De Nationale Assemblee (DNA), een uiteenzetting van zijn beleid voor het komende jaar geeft. Dat doet Desi Bouterse maandag voor de negende keer sinds hij op 12 augustus 2010 aantrad als achtste president van de Republiek Suriname. In 2017 las vicepresident Ashwin Adhin namens Bouterse de jaarrede voor. De president had toen tijdelijk zijn presidentiële taken aan Adhin overgedragen, nadat hij op advies van zijn artsen rust moest houden.
Tijdens de presidentiële jaarrede die meestal bijna oneindig lang duurt, de jaarrede van 2018 duurde bijna twee uur, wordt een terugblik gegeven van het voorgaande jaar waarnaar de volksvertegenwoordiging elk jaar werd overspoeld met nieuwe beleidsvoornemens en wenselijkheden. Waarom jaarredes van presidenten altijd zo lang moeten duren, is echt een raadsel. Alles wat de president voorleest, wordt toch achteraf beschikbaar gesteld aan DNA en de gemeenschap? Ter vergelijking, de Amerikaanse jaarrede, The State of the Union, is meestal tussen de 30 en 45 minuten. Soms zelfs korter, maar in Suriname hebben we waarschijnlijk nogal wat woorden nodig om alles te beschrijven. Feit is, dat men na 45 minuten de aandacht begint te verliezen. Misschien kan de volgende DNA de tijdsduur van een presidentiële jaarrede nader bekijken.
Los van de tijdsduur van de presidentiële jaarrede is er een ander aspect dat door DNA moet worden bekeken. Alle presidenten die jaarredes uitspreken, komen met grote plannen en veel wenselijkheden. Dit alles moet in een jaar tijd worden gerealiseerd, maar zoals de praktijk vaak leert, is dit nooit haalbaar. Je kan veel plannen voor het komende jaar maken, maar bij een gebrek aan middelen en uitvoeringscapaciteit, zijn dit soms loze kreten. Onze volksvertegenwoordiging ziet er helaas niet op toe als voorgaande beleidsvoornemens die in een jaarrede zijn opgenomen, zijn gerealiseerd. Elk jaar weer een verhaal komen houden, is geen kunst. De vraag is wat heb je in het afgelopen jaar gerealiseerd aan beleid?
De ontwerpbegroting voor 2020 wordt maandag door de president ingediend. Er zullen naar wij gewend zijn weer heel veel beleidsvoornemens en andere wenselijkheden worden genoemd. Feit is wel dat er volgend jaar mei verkiezingen zijn. Hoeveel van die beleidsvoornemens zal de regering dan kunnen uitvoeren? De presidentiële termijn eindigt op 12 augustus 2020, maar het is niet te verwachten dat er veel zal gebeuren op beleidsgebied, omdat men druk bezig zal zijn met verkiezingscampagnes, de verkiezingen, de presidentsverkiezingen en de formatie van het nieuwe ministersteam.
Dit is de laatste jaarrede van president Bouterse. De uitslag van de algemene verkiezingen en de presidentsverkiezingen zullen uitmaken of het Bouterse of een andere persoon is die de jaarrede in 2020 zal uitspreken. Zelf kan het natuurlijk ook zo zijn dat Bouterse geen kandidaat is voor het presidentschap 2020-2025. Alles is nog mogelijk! De meeste aandacht tijdens de jaarrede zal echter niet uitgaan naar de beleidsvoornemens en de staat van staatsfinanciën. Men zal van de president de aankondiging willen horen van de datum van de algemene verkiezingen. Volgens de Grondwet mogen deze verkiezingen niet later dan 25 mei 2020 worden gehouden. Het zal dan de negende keer na de onafhankelijkheid zijn dat Suriname naar de stembus gaat.