Sinds het Constitutioneel Hof op 5 augustus delen van de Kiesregeling onverbindend heeft verklaard, gaan de discussies alleen maar over het wijzigen van het kiesstelsel, maar er wordt met geen woord gerept over de manier hoe onze president wordt gekozen, een verkiezing die ook geen schoonheidsprijs verdient. Het wordt tijd dat wij als volk zelf onze president gaan kiezen.
Terwijl we het al bijna 35 jaar moeten doen met de vigerende grondwet en eenzelfde periode met een onrechtvaardig kiesstelsel, is het niet dankzij de politiek dat er nu een wijziging gaat komen, maar dankzij het Constitutioneel Hof, dat in 2019 pas werd ingesteld. Het volk is nu al 35 jaar om de tuin geleid en werd al aan de vooravond van het referendum van 30 september 1987 beloofd dat de grondwet zou worden gewijzigd indien het toenmalige Front in het machtscentrum zou komen. Het Front won 40 van de 51 zetels, maar er werd toen geen letter gewijzigd in de grondwet.
Er kwam een kleine wijziging in 1992 om de macht van het Nationaal Leger in te perken, maar tot verdere fundamentele wijzigingen kwam het ondanks de vele grondwetscommissies niet. De laatste commissie is die onder leiding van wijlen mr. Sam Polanen, die een conceptvoorstel wijziging grondwet aan president Desi Bouterse overhandigde, maar daarna werd het muisstil.
Er is geen regering geweest die er serieus werk van heeft gemaakt de grondwet te wijzigen terwijl de noodzaak hiertoe groot is. Vele regeringen en politieke partijen, met uitzondering van partijen die baat hebben bij het kiesstelsel, hebben geroepen om een stelselwijziging, maar geen een die de koe bij de horens heeft gevat.
Het is notabene president Chan Santokhi zelf geweest die vóór de verkiezingen aankondigde dat het tijd is voor een rechtstreeks gekozen president. Na twee jaar merken we niets meer van deze aankondiging en was het net als alle voorgaande regeringen weer eens business as usual.
Ook de vicepresident moet door het volk worden gekozen evenals de districtscommissaris. Overigens zal een districtscommissaris bij een directe verkiezing een naamswijziging moeten ondergaan want deze functionaris zal dan meer zijn dan een commissaris van een district namens de regering.
Het is belangrijk dat wij zelf onze president en vicepresident kunnen kiezen. Sinds 1987 hebben we een executief staatshoofd bekleedt met uitvoerende bevoegdheden in tegenstelling tot onze eerste president, Johan Ferrier. De president in ons staatsbestel kan met een pennenstreek ons leven beïnvloeden. Het parlement is in de huidige setting te zwak om daadkrachtig op te treden tegen onze executieve president. Het is daarom beter dat zowel onze president en onze assemblee een eigen mandaat krijgen en dat het volk hierin een duidelijke stem kan hebben.
De manier hoe het nu gaat, dat we op 25 mei stemmen voor volksvertegenwoordigende organen en we daarna vijf jaar onze mond mogen houden terwijl onze volksvertegenwoordigers een president en vicepresident kiezen, is niet alleen onzuiver, het is eigenlijk ook zeer ondemocratisch.
Het volk heeft geen enkele invloed op dit proces. Het zijn de volksvertegenwoordigers die de keus maken voor het volk, terwijl wij als volk dit zelf kunnen doen. Het Constitutioneel Hof is in ons staatsbestel de morele verlosser van het volk, niet de politiek en zeker niet de president.
Men doet er ook goed aan om bij een wijziging van de grondwet ook zaken als het terugroepen van volksvertegenwoordigers eruit te schrappen. Er moeten ook toezicht op politieke partijen komen in het geval van partijfinanciering en een versterking van de interne partijdemocratie.
We hebben nu voor het eerst sinds 1987 de mogelijkheid om fundamentele wijzigingen in onze grondwet en ons kiesstelsel door te voeren. Laten we dat dan ook doen en deze grote kans niet weer eens 35 jaar lang aan onze neus voorbij laten gaan. Want wat zeker gezegd moet worden is dat wij als volk hebben gefaald om politici die ons steeds weer knollen voor citroenen hebben verkocht, af te rekenen op niet nagekomen beloften. Integendeel worden keer op keer dezelfde verkeerde leiders gekozen. We hebben al die jaren gekozen voor leiders die mooi kunnen praten, leuke jokes kunnen vertellen en zelfs goed kunnen dansen. Dat zegt meer over de kiezer die maar steeds op de verkeerde leiders blijft stemmen.