Volgens Bryan Renten, voorzitter van de Vereniging Surinaams Bedrijfsleven (VSB), is er sprake van een schijnbare macro-economische stabiliteit in Suriname. De koers is de afgelopen maanden stabiel geweest. De inflatie begint af te nemen, maar er is nog steeds sprake van een vrij hoge inflatie van zeker 10 procent over het afgelopen jaar.
Volgens Renten zijn de maatregelen getroffen door de regering onvoldoende gebleken om de economie weer op gang te brengen. “We zijn nog niet op het punt dat de overheid ervoor heeft kunnen zorgen dat bedrijven meer gaan investeren en dat er werkgelegenheid wordt gecreëerd, zodat mensen geld kunnen gaan verdienen”. Renten zegt dat volgens zijn verwachtingen zeker over de komende twee jaar dit nog heel moeilijk zal gaan.
Er zal gewerkt moeten worden aan besparingen binnen het overheidsapparaat, op een verantwoorde manier afbouwen van subsidies en het bedrijfsleven stimuleren te exporteren.
Nieuwe ondernemers hebben heel veel drempels op hun pad, zegt Renten. Als eerst moet de ondernemer zelf heel goed nagaan wat hij of zij wil gaan doen. Als tweede drempel geeft hij aan de toegang tot financiering. Vervolgens zijn de kosten bij investering vrij hoog. Renten stelt dat ondernemen in Suriname erg duur is. Ook voor kleine ondernemers die voor het eerst willen exporteren is het moeilijk bij gebrek aan kennis, ervaring en resources op de buitenlandse markt.
Volgens Renten zijn de landen die succesvol zijn en waar kleine en middelgrote ondernemingen de motor zijn van de economie dit altijd doen in samenwerking met de overheid.
Het is niet te verwachten dat een kleine ondernemer in staat is om zelf het vliegtuig te pakken om bijvoorbeeld naar Nederland te gaan en zelf de markt te gaan observeren zonder steun van de overheid. Het kan fiscale steun zijn, maar het kan ook een steun zijn dat de ambassade ter plekke helpt met contacten leggen en handelsmissies organiseert. Dit allemaal schort dus binnen de ontwikkeling in Suriname volgens Renten.
Renten ziet de Economic Partnership Agreement (EPA) hier een goede rol in spelen, omdat de EPA niet alleen toegang tot markten regelt, maar ook fondsen ter beschikking stelt voor versterking van de sectoren en om te investeren in de sectoren.
De VSB is voorstander van de EPA, maar erkent ook dat de mogelijke risico’s nog goed in kaart gebracht moeten worden. Volgens Renten is er nooit sprake van een ideaal handelsverdrag. Er zullen altijd winnaars en verliezers zijn. Het gaat om de nettobalans voor het land. Een aantal sectoren zal er enorm veel voordeel van hebben en andere sectoren zullen de uitdagingen moeten aangaan. Desalniettemin denkt de VSB dat het nettoresultaat voor Suriname positief zal zijn.
Belangrijk voor Renten is dat Suriname geen sentimentele beslissing neemt. Dat niet een toevallige regering zegt dat, omdat ze geen goede relatie heeft met de EU, ze niet gaat ratificeren. Het wel of niet ratificeren van de EPA zal een effect hebben op de komende tien tot twintig jaar op de economie van Suriname, aldus Renten.
Priscilla Williams