Het traditioneel gezag van de inheemse en tribale volken heeft mandaat gegeven aan het Managementteam Grondenrechten (MT) om de conceptwet te finaliseren. De vertegenwoordigers van de stammen van beide groepen hebben tijdens een driedaagse conferentie, van 23 tot en met 25 september te Marchallkreek (Brokopondo) kritische kanttekeningen geplaatst bij het ontwerp. Dit meldt Regionale Ontwikkeling (RO) via het NII.
Ze hebben het MT gevraagd om die kanttekeningen mee te nemen in de finale versie, die eind deze maand zal worden overhandigd aan RO-minister Edgar Dikan. De hoop is uitgesproken dat ook De Nationale Assemblee zijn zegen zal geven aan dit ontwerp.
De goedkeuring ging vooraf aan een breedvoerige uitleg van wat op papier staat, gevolgd door felle discussies. De conceptwet is gedurende de drie dagen artikelsgewijze behandeld, vertaald en toegelicht in verschillende voor de aanwezigen te begrijpen talen en niveaus. Hoewel het traditioneel gezag over de meeste punten meteen akkoord ging, waren er ook enkele formuleringen bij waarmee de vertegenwoordigers zich in mindere mate konden verenigen. Ze opperden om sommige van die punten te herformuleren of te schrappen. Ofschoon de commentaren, hebben zowel de inheemse als de tribale volken het MT gecomplimenteerd voor het werk dat is verzet.
“We hebben commentaar, omdat we graag hebben dat er iets goed wordt neergezet. Maar, we kunnen ons terugvinden in dit concept. Deze wet moet komen,” aldus hoofdkapitein John ‘Lesina’ Sintanie namens de delegatie van de Ndyuka-stam.
Bij de afsluiting van de conferentie heeft ook de voorzitter van de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (VIDS) en kapitein van Hollandse Kamp, Theo Jubitana, zijn zegen gegeven voor het concept met dien verstande dat de gevraagde correcties worden gepleegd. Hij heeft het traditioneel gezag van alle stammen opgeroepen om het concept te steunen, zodat het proces naar wettelijke erkenning van de grondenrechten een succes kan worden. Na afloop zei hij ook nog dat deze erkenning uiteindelijk een bekroning zal zijn op de eeuwenlange strijd van de inheemsen voor rechtvaardigheid op dit stuk.
De conceptwet spitst zich toe op drie cruciale aspecten: de grondenrechten zijn in de conceptwet opgesteld als een collectief eigendom op de landrechten in hun woon- en leefgebieden, met het erkennen van het traditioneel gezag in de wet krijgen de dignitarissen (granman, hoofdkapitein, kapitein, hoofdbasja en basja) een officiële status, iets wat tot nu niet bestaat, Free Prior Informed Consent (FPIC) oftewel, het recht van inspraak van de inheemse en tribale volken op besluitvormingen, die van invloed kunnen zijn op hun woongebieden en hun leefwijzen.
MT-voorzitter Wensley Misiedjan blikt tevreden terug op het bereikte resultaat. “We zijn blij met de bijdrage van alle participanten. Ze hebben niets aan het toeval overgelaten. Dat we samen dit resultaat hebben bereikt, is voor een heel groot deel ook door de inzet van het traditioneel gezag zelf. Ze waren vanaf het begin van het proces zeer attent. We kunnen met trots zeggen dat we dit samen hebben bereikt. A gron leti e seti!”, aldus Misiedjan.