Makers van tabak en aanverwante producten besteden jaarlijks ongeveer US$ 9 miljard aan marketing om nieuwe klanten te werven ter vervanging van klanten die verloren zijn gegaan door tabaksgerelateerde sterfgevallen. Veelal zijn de agressieve marketingtactieken specifiek gericht op jongeren en kinderen.
Op Wereld Anti-Tabaksdag die vandaag 31 mei wordt herdacht, roept de Pan-Amerikaanse Gezondheidsorganisatie (PAHO) jonge mensen in de Amerika’s op om misleidende tactieken die worden gebruikt om nieuwe jongere klanten te werven te weerstaan.
De tabaksindustrie heeft jonge mensen nodig om hun producten te kopen, wat kan leiden tot nicotineverslaving, zodat ze langdurige consumenten worden. Dit biedt de mogelijkheid om de acht miljoen personen wereldwijd te vervangen, die jaarlijks sterven aan tabaksgerelateerde oorzaken. Het is een kwestie van winst boven mensen – een onverdedigbare keuze.
Jongeren vormen een belangrijk marktsegment voor de industrie, aangezien uit studies blijkt, dat negen van de tien rokers beginnen vóór de leeftijd van achttien jaar. Wereldwijd zijn al meer dan veertig miljoen jongeren van dertien tot vijftien jaar begonnen met het gebruik van tabak. Met de World No Tobacco Day-campagne dit jaar proberen PAHO en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) mythen te ontkrachten en de misleiding van marketing door de tabaksindustrie en haar bondgenoten bloot te leggen om nieuwe klanten te werven, vooral kinderen en jongeren.
Tabaksreclame – waaronder productplaatsing in films, tv en streaming – probeert roken en vapen er modern, verfijnd, volwassen en cool uit te laten zien. In werkelijkheid veroorzaakt tabaksgebruik niet alleen ernstige ziekten zoals hartaandoeningen, kanker en longaandoeningen, maar ook slechte adem, verkleurde tanden en gerimpelde huid. Tabaksfabrikanten proberen ook nieuwe gebruikers te werven door studiebeurzen, jeugdkampen, concerten en sportevenementen te sponsoren. Bovendien worden rookloze en waterpijptabak ook verkocht in zoete en fruitige smaken om kinderen en jongeren aan te spreken.
Zelfs tijdens de COVID-19-pandemie bleef de tabaks- en nicotine-industrie producten promoten die het vermogen van mensen om het coronavirus te bestrijden en van de ziekte te herstellen, beperken. De branche heeft gratis merkmaskers en hun thuisbezorging tijdens quarantaine aangeboden en heeft gelobbyd om haar producten als ‘essentieel’ te vermelden.
Jongeren helpen terug te vechten
Dit jaar roept de World No Tobacco Day-campagne jongeren op om zich aan te sluiten om een ’tabaksvrije generatie’ te worden. Om hen sterker te maken, heeft de WHO een nieuwe kit gelanceerd voor scholieren van dertien tot zeventien jaar om hen te waarschuwen voor de tactiek van de tabaksindustrie die hen gebruikt om verslaafd te raken aan verslavende producten. De toolkit omvat activiteiten in de klas, zoals rollenspellen om studenten bewust te maken van hoe de tabaksindustrie hen probeert te manipuleren om haar producten te gebruiken. Het bevat ook een educatieve video, een mythe-buster-quiz en huiswerkopdrachten.
Om jongeren te ondersteunen roept PAHO/WHO regeringen en leiders van het maatschappelijk middenveld op om hun steentje bij te dragen om de invloed van de tabak en aanverwante industrieën tegen te gaan. Wetgevers moeten wetten aannemen die alle vormen van reclame, promotie en sponsoring voor tabak verbieden.
Ondertussen kunnen alle sectoren helpen om de marketingtactieken van de tabaks- en aanverwante industrieën die op kinderen en jongeren jagen, te stoppen. Scholen moeten bijvoorbeeld elke vorm van sponsoring weigeren en vertegenwoordigers van de tabaks- en nicotinebedrijven verbieden om met studenten in contact te komen. Beroemdheden en andere ‘influencers’ moeten alle vormen van sponsoring afwijzen, terwijl televisie- en streamingdiensten het gebruik van tabak of e-sigaretten op het scherm moeten stopzetten. Sociale mediaplatforms moeten alle vormen van marketing van tabak en aanverwante producten verbieden. Regeringen en de financiële sector moeten tabaks- en aanverwante industrieën afstoten.
Het WHO-Kaderverdrag inzake tabaksontmoediging (FCTC) biedt uitgebreide richtlijnen over de stappen die regeringen kunnen nemen om het tabaksgebruik te verminderen en levens te redden. “We dringen er bij iedereen op aan om geschoold te worden, het bewustzijn te vergroten en een tabaksvrije generatie te helpen creëren”, aldus Jarbas Barbosa van de PAHO.