Zelfmoordpreventie moet na achttien maanden COVID-19-pandemie prioriteit krijgen. In verband met de Wereld zelfmoordpreventie dag, die jaarlijks op 10 september plaatsvindt, waarschuwt de Pan-Amerikaanse gezondheidsorganisatie (PAHO) dat de COVID-19-pandemie de risicofactoren in verband met suïcidaal gedrag heeft verergerd. De PAHO roept op om prioriteit te geven aan de preventie ervan.
Studies hebben aangetoond dat de pandemie risicofactoren in verband met zelfmoord heeft versterkt, zoals baan- of economisch verlies, trauma of misbruik, psychische stoornissen en belemmeringen voor toegang tot gezondheidszorg. Ongeveer 50 procent van de mensen die een jaar na het begin van de pandemie deelnamen aan een onderzoek van het World Economic Forum in Chili, Brazilië, Peru en Canada, meldden dat hun geestelijke gezondheid was afgenomen.
Urgent
“Zelfmoord is een urgent probleem voor de volksgezondheid en de preventie ervan moet een nationale prioriteit zijn”, zegt Renato Oliveira e Souza, hoofd van de afdeling Geestelijke Gezondheid van PAHO. “We hebben concrete actie nodig van alle elementen van de samenleving om een einde te maken aan deze sterfgevallen, en voor regeringen om een alomvattende nationale strategie te creëren en te investeren om zelfmoordpreventie en -zorg te verbeteren,” voegde hij eraan toe.
Zelfmoord blijft een van de belangrijkste doodsoorzaken ter wereld, volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), goed voor een op de honderd sterfgevallen. Elk jaar sterven er meer mensen aan zelfmoord dan aan hiv, malaria of borstkanker, of aan oorlog en moord. Zelfmoord is ook de vierde belangrijkste doodsoorzaak wereldwijd onder jongeren tussen de 15 en 29 jaar, na verkeersongevallen, tuberculose en interpersoonlijk geweld.
Volgens de World Health Statistics 2019 van de WHO stierven in 2019, 97.339 mensen door zelfmoord in Amerika en naar schatting zijn zelfmoordpogingen twintig keer zo groot geweest. Mannen waren verantwoordelijk voor ongeveer 77 procent van alle sterfgevallen als gevolg van zelfmoord en hoewel er vooruitgang is geboekt bij de ontwikkeling van op feiten gebaseerde interventies op het gebied van zelfmoordpreventie, blijft het percentage in veel landen toenemen.
Voorkomen
“Het verliezen van een geliefde aan zelfmoord is hartverscheurend en te voorkomen”, aldus Oliveira e Souza. De recente LIVE LIFE-richtsnoeren van de WHO zijn bedoeld om nationale inspanningen te ondersteunen en de wereld te helpen het doel te bereiken om het wereldwijde zelfmoordcijfer tegen 2030 met een derde te verminderen.
Belangrijke bewezen zelfmoordpreventiemaatregelen zijn onder meer het beperken van de toegang tot middelen voor zelfmoord (zoals pesticiden en vuurwapens), vroege identificatie, beoordeling, beheer en follow-up van mensen die worden getroffen door zelfmoordgedachten en -gedrag, het bevorderen van sociaal-emotionele vaardigheden van adolescenten en het opleiden van de media in verantwoorde rapportage over zelfmoord.
Stigma, beperkte middelen en gebrek aan bewustzijn blijven belangrijke barrières voor hulpzoekenden, wat de noodzaak van geestelijke gezondheidsgeletterdheid en anti-stigmacampagnes benadrukt.
‘Creating Hope through Action,’ is het thema van de World Suicide Prevention Day van dit jaar, georganiseerd door de International Association for Suicide Prevention (IASP) en goedgekeurd door de WHO, met als algemeen doel het bewustzijn van zelfmoordpreventie wereldwijd te vergroten.
Waarschuwingstekens van zelfmoord
De meeste zelfmoorden worden voorafgegaan door verbale of gedragsmatige waarschuwingssignalen, zoals praten over willen sterven, het voelen van grote schuld of schaamte, of het voelen van een last voor anderen. Andere tekenen zijn zich leeg, hopeloos, gevangen voelen of zonder reden om te leven, zich extreem verdrietig, angstig, geagiteerd of vol woede voelen of met ondraaglijke pijn, emotioneel of fysiek.
Gedragsveranderingen zoals het maken van een plan of het onderzoeken van manieren om te sterven, wegblijven van vrienden, afscheid nemen, belangrijke spullen weggeven of een testament maken, het doen van zeer riskante dingen zoals rijden met extreme snelheid, het vertonen van extreme stemmingswisselingen, te veel of te weinig eten of slapen, vaker drugs of alcohol gebruiken kunnen ook waarschuwingssignalen van zelfmoord zijn.
Effectieve interventies om zelfmoord te voorkomen zijn beschikbaar. Op persoonlijk niveau zijn vroegtijdige opsporing en behandeling van depressie- en alcoholgebruiksstoornissen van cruciaal belang voor zelfmoordpreventie, evenals vervolgcontact met degenen die zelfmoord en psychosociale ondersteuning in gemeenschappen hebben geprobeerd. Als een persoon zelf waarschuwingssignalen van zelfmoord detecteert of bij iemand die hij kent, moet hij zo snel mogelijk hulp inwinnen bij een zorgverlener.