Kort na de goedkeuring van het IMF-steunprogramma aan Suriname op 22 december 2021 zagen we een daling van de wisselkoers van de US$ naar ongeveer SRD 18. Helaas was dit alleen zichtbaar op de borden voor de cambio’s, maar kon de burger nergens deze ‘gedaalde’ Amerikaanse dollars kopen.
“Waar kon je bijvoorbeeld US$ 1000 kopen tegen de koers van SRD 18? Nergens, dit was blijkbaar een schijnbeweging van de cambio’s,” zegt Swami Girdhari, secretaris van de Vereniging van Economisten in Suriname (VES), aan Suriname Herald. Men heeft misbruik gemaakt van de perceptie in de periode 23 december tot en met 3 januari, geeft hij aan.
Wat de cambio’s wel deden was de valuta (US$) van de burgers tegen de verlaagde koers van bijvoorbeeld SRD 18 inkopen. Die US-dollars werden verkocht tegen de ‘normale koers’ van rond de SRD 21. Dit leverde de cambio’s extra inkomsten op in bovenstaande periode. Girdhari benadrukt dat de koersen worden bepaald door het mechanisme van vraag en aanbod. De Centrale Bank van Suriname (CBvS) bepaalt drie keer per dag de wisselkoers van de US$.
De wisselkoersnotering geschiedt om 10.00 uur, 12.30 uur en 15.00 uur. De koersen worden vastgesteld door het gewogen gemiddelde van de aankoop- en verkoopkoersen van de US$. De cambio’s en banken dienen alle wisseltransacties te rapporteren aan de CBvS. Op basis van de opgave van de cambio’s en de banken wordt de koers afgeleid door de CBvS. Sinds juli 2021 beweegt de US$-wisselkoers zich tussen de SRD 21 en SRD 21,50 voor de US$.
Een ander fenomeen dat zich voordoet is het koersverschil bij girale en cash wisseltransacties. Bij het wisselen van cash US$ krijgt men een hogere koers en bij het opkopen van cash US$ dient men meer te betalen dan bij girale wisseltransacties. Het verschil ligt soms rond de SRD 0,50 per US$. Dit vindt zijn oorzaak in het feit dat de burgers en bedrijven meer interesse hebben in cash valuta. Dit komt ook mede door de procedures bij het opnemen en storten van valuta bij de banken en de beperkte opnamemogelijkheden bij de banken. De verkoopkoers van giraal is niet bij niemand verlaagd.
Girdhari geeft aan dat voor de economische ontwikkeling een stabiele koers zeer van belang is. Hierdoor kunnen burgers en bedrijven een betere planning maken en zijn ze eerder bereid investeringen te plegen ter creatie van werkgelegenheid en vergroting van de verdiencapaciteit.
Verder dient er geen verschil te zijn tussen cash en girale wisseltransacties. Dit kan volgens hem worden gerealiseerd door onder andere de procedures bij de banken en cambio’s klantvriendelijk in te richten en stortingen en opnames te vergemakkelijken. Echter moet men wel voldoen aan de regels.
Om het verschil helemaal te vermijden dient er voldoende valuta beschikbaar te zijn. Dit realiseer je door de instroom van valuta te vergroten door bijvoorbeeld verhoging van de productie- en exportmogelijkheden en toename van het aantal toeristen naar Suriname.
Verder dient er ook beleid gericht te zijn op importvervangende activiteiten, die zorgen voor besparing van valuta. Helaas ontbreekt het aan een integraal productie- en exportbeleid. “Hopelijk dat de regering dit in 2022 daadwerkelijk ter hand neemt,” aldus Girdhari.