Bij de behandeling van de Wet belasting over de toegevoegde waarde (btw) hebben diverse DNA-leden kritische opmerkingen gemaakt over de invoering van deze belasting in Suriname. Stephen Tsang (NDP) maakte zich zorgen over de invloed van btw op de prijzen in de winkels. “Btw is zwaarder voor de lagere inkomens. Een btw van 15 procent betekent dat prijzen zullen stijgen met pakweg 25 procent,” merkte Tsang op.
Volgens de stakeholders kan de regering volstaan met een btw van 5 procent. Tsang denkt dat dit een goed uitgangspunt is, omdat de regering toch meer kan innen. Hij haalde aan dat de mensen nu al niet uitkomen en vroeg zich af wat verwacht moet worden wanneer btw is ingevoerd. Hij wilde ook weten welke maatregelen genomen zullen worden, zodat het volk niet verder uitgeknepen wordt.
Randvoorwaarden
Tsang vroeg net als andere sprekers dat de regering komt met voorbeelden en in een presentatie aangeeft wat de invoering van een btw van 5, 10 en 15 procent zal betekenen voor de verschillende inkomensgroepen. Daarnaast pleitte Tsang ook voor het in place brengen van diverse randvoorwaarden zoals voorlichting voor de kleine- en middelgrote ondernemingen.
“Want het zijn de verkopers en de dienstverleners die de eerste lijn zijn naar de consument en die gaan het ontgelden wanneer de consument ineens 15 procent meer gaat moeten betalen bij het afrekenen,” zei Tsang. Ook de ondernemers moeten worden voorgelicht hoe het systeem werkt en hoe en wanneer ze moeten afdragen.
Een bijzonder belangrijke randvoorwaarde is volgens Tsang de controle. “Hoe zorg je ervoor dat de btw ook daadwerkelijk wordt afgedragen? Is het instituut van de controleurs al versterkt en getraind? Er is nog geen directeur belastingen. Er zijn nu een consultant aangetrokken en een managementteam. Horen de stukken niet door een directeur te worden getekend? De structuur bij de belastingen moet goed in orde zijn als btw komt,” stelde Tsang.
ICT-systeem
Kishan Ramsukul (VHP) zei dat ICT belangrijk is bij de invoering van btw. Hij gaf aan dat dit niet betekent dat mensen zaken met de hand moeten invoeren, maar dat zo min mogelijk menselijke handeling nodig is om het systeem te laten werken. “Op het moment er menselijke handelingen plaatsvinden, kunnen er ook menselijke fouten gemaakt worden en is het systeem ook open voor corruptie,” sprak Ramsukul.
Hij wil een waterdicht systeem hebben dat automatisch zou kunnen melden wanneer een ondernemer zijn btw zou moeten betalen. Ook wanneer uit de administratie blijkt dat iemand te veel of weinig heeft betaald, zou het systeem automatisch moeten aangegeven. “Ook de veiligheid moet goed geregeld zijn. Als dat gebeurt, hebben we een systeem waarbij wij btw kunnen invoeren en het kan werken,” stelde Ramsukul.
Mislopen belastingen
Chanrui Wang (VHP) zei dat met de invoering van btw een verschuiving plaatsvindt van directe naar indirecte belastingen. De uitdaging is om te gaan naar een werkbare en uitvoerbare btw-heffing. Vooralsnog is de ingangsdatum naar 1 januari 2023 uitgesteld. Hiermee toont de regering volgens Wang dat zij niet iets door de keel van het volk wil drukken. Echter vraagt hij zich af of de regering helemaal ready zal zijn.
Wang wilde weten hoe de btw veel meer kan betekenen dan het huidige belastingsysteem en wat de voor- en nadelen zijn van het huidig belastingsysteem. Ook wilde hij weten waaraan er gedacht moet worden als er gesproken wordt over randvoorwaarden. Hij zei dat er momenteel op verschillende manieren belasting wordt ontdoken.
“Suriname loopt heel veel belasting mis door de informele sector. We moeten niet vergeten dat iemand van de informele sector vaak genoeg veel meer verdient dan iemand in loondienst hij de overheid. Hoe is de regering van plan deze groep ook belastingplichtig te maken in het kader van btw” vroeg Wang.
Opbrengst
Rabin Parmessar (NDP) wilde weten hoe de regering is gekomen aan de 15 procent. Hij haalde aan dat hiermee de prijzen voor de burger met 20 tot 25 procent omhoog zullen gaan en dat de lage inkomensgroepen het hardst getroffen zullen worden.
“Er wordt aangegeven, dat de verwachte btw opbrengsten tenminste het dubbele van de omzetbelasting opbrengsten zullen bedragen. De omzetbelasting bracht in 2020 SRD 649.297.838.04 op,” deelde Parmessar mee.
Hij gaf aan dat de cijfers van 2021 en eerste helft 2022 nu al binnen zouden moeten zijn. “Wat heeft de omzetbelasting opgebracht in 2021 en de eerste helft van 2022? In 2023 moeten wij dan tenminste 1,5 miljard verwachten,” zei Parmessar.