Bij de behandeling van de Personeelswet en de Ambtenarenpensioenwet heeft Soewarto Moestadja (NDP) aangegeven welke categorie landsdienaren bestaan en hoe het overheidsapparaat is uitgegroeid tot een waterhoofd. Moestadja merkte op dat het waterhoofdige overheidsapparaat jarenlang zorgen baart en dat de Personeelswet nu voor de zevende keer gewijzigd wordt.
| ADVERTENTIE |
  |
De regering wil de Personeelswet partieel herzien als onderdeel van het Herstelplan waarin is opgenomen dat binnen twee jaar 10.000 ambtenaren gerationaliseerd moeten worden. Op basis van data van ultimo december 2022 concludeerde Moestadja dat in december meer dan 53.000 ambtenaren betaald zijn en dat er 62.382 mensen op de betaallijst staan van de overheid.
Hoewel het apparaat zorgen baart is het volgens hem belangrijk om te weten waaruit de landsdienaren populatie bestaat. Moestadja identificeerde acht categorieën landsdienaren en andere categorieën mensen die betaald worden door de overheid.
– Categorie 1. De landsdienaren, ambtenaren en contractanten zijn mensen met een vaste aanstelling of een arbeidsovereenkomst.
– Categorie 2. Mensen op basis van het verlenen van enkele diensten.
– Categorie 3. Mensen die in dienst zijn via de overheid bij gesubsidieerde instellingen.
– Categorie 4. Functionarissen die vanwege gewijzigde beleidsinzichten thuis gezet zijn.
– Categorie 5. Mensen die werkzaam zijn buiten het departement dat hen op de betaallijst heeft, bijvoorbeeld via Onderwijs of Binnenlandse Zaken, namelijk de geestelijken.
– Categorie 6. Juridische constructies die het mogelijk maken dat betalingen verricht worden aan mensen die niet op het werk komen.
– Categorie 7. De spookambtenaren, dat zijn mensen die wel betaald worden, maar niet fysiek op de werkplek aanwezig zijn.
– Categorie 8. De langdurig zieke ambtenaren zonder re-integratie- en ziekteverzuimbeleid.
Daarnaast noemde Moestadja ook mensen die worden betaald door omzeiling van artikel 7 van de Personeelswet dat gaat over de vaststelling van formaties. Het gaat hier om mensen die door favoritisme, nepotisme, patronage, regelarij en friends and family, betaald worden. Er zijn ook mensen die geld ontvangen vanwege hun lidmaatschap van werkgroepen, commissies, platforms, taskforces. Deze mensen kunnen tevens ook landsdienaar zijn.
Moestadja concludeerde dat het ambtenarenapparaat bestaat uit een gevarieerde samenstelling van functionarissen zonder op de werkplek te verschijnen, onzichtbaar, absent en verzuim vanwege ziekte en personen die zijn thuis gezet zonder werkopdrachten. De parlementariër verweet het waterhoofdig apparaat aan de overheid die wel tools heeft om dit aan te pakken, maar geen gebruik maakt van de tools.
Daarnaast gebruikt de overheid ook drie vormen van HRM-systemen die zorgen voor inefficiëntie. Volgens de Personeelswet heeft Binnenlandse Zaken de taak om een centralistisch HRM-systeem te hanteren. Echter houden verschillende ministeries zich niet aan de richtlijnen van Binnenlandse Zaken. Tenslotte wordt ook een politieke accommodatie HRM-systeem gehanteerd door de politiek.
