De droom is uit voor de Amerikaanse president Joe Biden. De Democraat heeft na lang tegenstribbelen zondag bekendgemaakt niet te zullen opgaan voor een tweede termijn. Hij spreekt zijn steun uit voor zijn vicepresident Kamala Harris als nieuwe presidentskandidaat.
Biden maakte dat besluit in een verklaring wereldkundig. „Hoewel het mijn intentie was om op te gaan voor herverkiezing, geloof ik dat het in het belang van mijn partij en het land is om me terug te trekken en te focussen op het vervullen van mijn plichten als president voor de rest van mijn termijn.”
De 81-jarige president stond onder immense druk vanuit zijn eigen partij. Een groeiende groep Congresleden muitte openlijk tegen zijn kandidatuur, na het rampzalige tv-debat bij nieuwszender CNN van eind juni. Dat zaaide twijfel over Bidens mentale gesteldheid.
Ook steunpilaren, zoals Senaatsleider Chuck Schumer en oud-president Barack Obama, drongen er volgens ingewijden gaandeweg bij Biden op aan om af te zien van het streven naar herverkiezing. De duimschroeven werden via dagelijkse lekken naar de pers opgevoerd. Die pressie bleek uiteindelijk onhoudbaar.
Koppig
Biden, die de naam heeft koppig te zijn, hield zich lange tijd doof voor de roep om het bij één termijn te laten. Hij stelde nog altijd brede steun te hebben onder kiezers en bleef volhouden tegenstrever Donald Trump te kunnen verslaan.
Democraten klaagden dat de commander in chief in toenemende mate geïsoleerd raakte en alleen nog luisterde naar een kleine groep getrouwen, in het bijzonder zijn familie. Zonder Bidens medewerking kwamen de Democraten niet van hem af aangezien hij de voorverkiezingen had gewonnen en daarmee de nominatie op zak had.
Peilingen
Peilingen toonden evenwel aan dat Biden geen schijn van kans maakte om op 5 november te zegevieren. Na de mislukte moordaanslag op Trump was de Republikein alleen maar verder uitgelopen. Democraten vreesden bovendien ook de slag om het Huis van Afgevaarden en de Senaat te verliezen, waarvoor kiezers diezelfde dag naar de stembus gaan.
Biden nam zijn besluit tot terugtrekking uiteindelijk na nieuw familieberaad. Eerder overleg met zijn naasten op het presidentiële buitenverblijf Camp David had hem juist nog gesterkt om door te gaan. First Lady Jill en zoon Hunter werden als de drijvende kracht achter de president gezien. Boze tongen beweerden dat de vrouw en zoon daarbij handelden uit eigenbelang, respectievelijk behoud van de presidentiële pracht en praal en bescherming bij lopende strafzaken.
Volgend probleem voor Democraten: nieuwe presidentskandidaat
In zijn verklaring zet Biden de wapenfeiten uit zijn presidentschap nog eens op een rij. Ook stelt hij dat we ’samen onze democratie hebben beschermd en gered’, wat een verwijzing is naar de bestorming van het Capitool in januari 2021 door boze Trump-aanhangers. Biden zegt later in de week de natie meer gedetailleerd over zijn besluit te zullen informeren.
Nu president Biden de handdoek in de ring gooit, doemt voor de Democratische partij een volgend probleem op: wie moet dan de nieuwe presidentskandidaat worden? Biden zelf heeft op X zijn steun uitgesproken voor Kamala Harris.
Vicepresident Harris lijkt inderdaad een logische keuze, maar de meningen over haar zijn in de partij ook al verdeeld. De 59-jarige Harris maakte de voorbije jaren geen bijster sterke indruk, al ligt dat deels in de functie besloten. Bovendien is haar nominatie geen automatisme. Harris is als vicepresident eerste in lijn voor het presidentschap, maar die regel geldt niet bij de partijnominaties.
Kanshebbers voor vervanging Joe Biden
De Democratische conventie, die begint op 19 augustus, wordt met de terugtrekking van Biden feitelijk een open kwestie. Daar schuilt ook het grote risico voor de partij. Er kan nieuwe verdeeldheid ontstaan tussen facties die elk hun eigen kandidaat naar voren proberen te schuiven.
Hoog op de lijst kanshebbers staat de gouverneur van Californië, Gavin Newsom, een rijzende ster in de partij. Andere namen die circuleren zijn onder anderen die van de gouverneurs Gretchen Whitmer uit Michigan, Jared Polis uit Colorado, Josh Shapiro uit Pennsylvania en J.B. Pritzker uit Illinois.
Oud-Transportminister Pete Buttigieg wordt ook getipt. En dan is daar Michelle Obama, wier naam in peilingen blijft opduiken. Hoewel de voormalige First Lady bij herhaling heeft gezegd niet geïnteresseerd te zijn gooit zij onder kiezers hoge ogen.
