Het Visserscollectief uit stevige kritiek op het uitblijven van structurele beleidsmaatregelen voor de visserijsector, ondanks jarenlange pogingen tot overleg en het opzetten van overlegstructuren met de overheid. Suriname Herald kreeg inzage in een officiële verklaring van het collectief, die de afgelopen jaren meerdere keren formeel is overhandigd aan president Chan Santokhi en het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij (LVV).
De organisatie benadrukt dat deze aandachtspunten niet alleen bij de huidige regering zijn aangekaart, maar ook bij de vorige. Tot op heden zijn concrete en duurzame oplossingen uitgebleven, terwijl de sector jaarlijks tussen de US$ 50 en 70 miljoen aan exportinkomsten voor de staatskas genereert.
Volgens het collectief zouden opeenvolgende regeringen serieus werk moeten maken van regulering en het oplossen van structurele beleidsvraagstukken binnen de sector. De verklaring bevat zes kernpunten van zorg, die eerder aan de orde zijn gekomen in bilaterale gesprekken, maar tot op heden nauwelijks zijn opgevolgd. De organisatie, die ruim 6500 mensen in de kleinschalige visserij vertegenwoordigt, roept op tot daadwerkelijke actie en beleidsverandering.
1. Gebrek aan transparantie bij vergunningenuitgifte
Het eerste knelpunt betreft het gebrek aan openheid over de verstrekking van visvergunningen. Vissers waarschuwen voor overbevissing en pleiten voor structurele controle op het aantal actieve vergunningen.
Voorstel: jaarlijkse publicatie van een transparante vergunningenlijst, uitgesplitst per categorie, zodat monitoring vanuit de sector mogelijk wordt en het vertrouwen in het beleid toeneemt.
2. Hoge kosten drukken op kleinschalige vissers
Brandstof en materialen nemen meer dan de helft van de operationele kosten in beslag. Kleinschalige vissers betalen commerciële tarieven, terwijl industriële vissersschepen profiteren van duty-free voorzieningen.
Voorstel: invoervrijstelling voor essentiële visserijbenodigdheden zoals motoren, netten, smeermiddelen en zonnepanelen. Importeurs zijn bereid deze goederen tegen lagere prijzen te leveren indien zij fiscale vrijstelling krijgen.
3. Geen juridische zekerheid bij overdracht vergunningen
Veel vissers zien hun levenswerk bedreigd omdat vergunningen niet overdraagbaar zijn aan familieleden, ondanks jarenlange inzet in de sector.
Voorstel: spoedige behandeling van de concept-Visserijwet waarin overdracht en andere zekerheden zijn opgenomen. Het gaat hierbij om bestaande rechten, niet om het toekennen van nieuwe vergunningen.
4. Zeeveiligheid blijft een groot probleem
Sinds de dodelijke aanval op vissers in 2018 heerst er nog altijd een gevoel van onveiligheid op zee. Justitiële aanwezigheid is volgens vissers minimaal.
Voorstel: samenwerking met olie- en gasbedrijven die actief zijn in Surinaamse wateren om te investeren in maritieme veiligheid, ten voordele van alle sectoren die het kustgebied gebruiken.
5. Illegale visserij schaadt sector en reputatie
De verklaring verwijst naar internationale spanningen, waaronder recente beschuldigingen van Frankrijk over illegale activiteiten van Surinaamse vissers in hun territoriale wateren. Dit schaadt de exportpositie van Suriname.
Voorstel: versterking van grensbewaking, met name aan de westelijke grens met Guyana, waar veel illegale visserij plaatsvindt. Suriname moet actief kunnen aantonen dat het handhaaft.
6. Onderhoudsdiensten zijn financieel onhaalbaar
De onderhoudsdiensten van NV Cevihas – het staatsbedrijf dat diensten aan vissersschepen levert – zijn volgens het collectief te duur en worden berekend in vreemde valuta.
Voorstel: herziening van het tariefbeleid van Cevihas, rekening houdend met het beperkte verdienvermogen van kleinschalige vissers. Tevens wordt gevraagd om stimulering van particuliere dienstverleners als betaalbaar alternatief.
Uit de documenten die Suriname Herald heeft ingezien, blijkt dat het Visserscollectief deze punten herhaaldelijk onder de aandacht heeft gebracht van de president – zowel schriftelijk als mondeling – laatstelijk tijdens een formele ontmoeting in april 2024. Daarover werd ook gerapporteerd via de website van de Communicatiedienst Suriname.
Het collectief stelt teleurgesteld vast dat deze gesprekken niet hebben geleid tot daadwerkelijke beleidsvorming. “De vissers hebben lang gewacht. De noden zijn reëel en de tijd van afwachten is voorbij,” aldus de organisatie.
Het collectief spreekt de hoop uit dat toekomstige beleidsmakers de visserijsector hoger op de politieke agenda zullen plaatsen. “De bijdrage van de sector aan voedselzekerheid, werkgelegenheid en de nationale economie is aanzienlijk. Daar mag passend beleid en ondersteuning tegenover staan,” benadrukt de vissersorganisatie.
