In het Lagerhuis was er vanavond opnieuw geen meerderheid voor varianten op de brexit-deal van premier May. Alle vier voorstellen, waarvan die voor een ‘zachte’ brexit de meeste kans leken te maken, werden afgewezen.
Het voorstel dat het dichtst bij een meerderheid kwam (273 voor en 276 tegen) was dat voor lidmaatschap van de Douane-unie. Die motie zou betekenen dat de Britten zich moeten neerleggen bij de Europese handelspolitiek. Dat zou het voordeel hebben dat de handel met andere EU-lidstaten kon doorgaan en dat de Iers-Noord-Ierse grens open kon blijven.
Maar voor de geharnaste brexiteers was dat onverteerbaar, omdat het een eind zou maken aan de droom van eigen vrijhandelsakkoorden met onder meer de Verenigde Staten en China.
Noors model
Nadat de Labour-oppositie had gezegd te zullen stemmen voor het zogenoemde Noorse model (ook wel ‘Common Market 2.0′) leek dat alternatief een stap dichterbij te komen, maar de stemming in het Lagerhuis was duidelijk. Met 261 voor en 282 tegen moest speaker John Bercow in het Lagerhuis roepen: The no’s have it!
Het Noorse model komt neer op uittreding uit de EU, maar nog wel deel blijven uitmaken van de Europese Economische Ruimte, wat in de praktijk betekent een vrij verkeer van mensen, goederen, diensten en kapitaal. Het voorstel was ingediend door Nick Boles, als ‘whip’ een van de leidende figuren in de Conservatieve fractie. Onmiddellijk na het wegstemmen van zijn motie kondigde hij zijn vertrek uit de fractie aan.
Boles zei dat hij hard had gezocht naar een compromis voor de hele brexit-kwestie, maar daarin niet is geslaagd. “Ik heb gefaald, want mijn partij weigert een compromis. Ik betreur dan ook dat ik moet aankondigen dat ik niet langer voor deze partij in het Huis kan zitten.”
De meeste voor-stemmen (280) kreeg een motie die oproept tot een nieuw referendum over de brexit, maar ook dat was niet genoeg: 292 Lagerhuisleden stemden tegen.
Goed nieuws voor May?
Het parlement had onlangs de regie over het brexit-proces naar zich toegetrokken. “Het wilde laten zien dat het in staat zou zijn om een alternatief te presenteren”, zegt correspondent Tim de Wit. “Maar het parlement is daar weer niet in geslaagd.”
Gek genoeg kan de uitkomst van de stemming ook goed nieuws zijn voor premier May, denkt De Wit. “Ze zal nu niet de druk voelen van het parlement om op te schuiven richting een zachte brexit of zelfs richting een nieuw referendum. En dus komt haar eigen akkoord met de EU weer boven drijven.” May lijkt van plan om een vierde stemming over die deal te wagen, mogelijk al in de komende dagen.
De brexit staat nu gepland voor 12 april. Als er voor die tijd geen meerderheid is voor welk plan dan ook, verlaten de Britten de EU zonder akkoord. “De kans op no deal is weer wat groter”, aldus De Wit. Het Britse kabinet bespreekt de situatie dinsdagochtend.
‘Zachtere brexit onvermijdelijk’
Eerder op de dag had een leider in de Conservatieve fractie, Julian Smith, die als ‘chief whip’ verantwoordelijk is voor de fractiediscipline, opvallende kritiek geuit op Theresa May. De premier had volgens hem eerder moeten toegeven dat een zachtere brexit onvermijdelijk was na de verkiezingsnederlaag van 2017. De Conservatieve Partij verloor toen de meerderheid in het Lagerhuis en moest voor gedoogsteun aankloppen bij de Noord-Ierse DUP.
De regering had er volgens Smith beter aan gedaan open kaart te spelen over de gevolgen van de verkiezingsnederlaag. “De nieuwe samenstelling van het parlement betekende dat dit onvermijdelijk een zachter soort brexit zou worden,” zei Smith tegen de BBC.
NOS
