Een Braziliaanse rechter heeft vrijdag de onmiddellijke vrijlating gelast van oud-president Luiz Inacio Lula da Silva. Deze uitspraak volgt nadat het Braziliaanse Hooggerechtshof in een uitspraak een wet nietig heeft verklaard waarin die bepaalde dat veroordeelde criminelen verplicht de gevangenis in moesten gaan na het verliezen van hun eerste hoger beroep. De federale politie moet het bevel van vrijdag “met spoed” naleven, zei de rechter.
Lula kreeg in 2018 een gevangenisstraf van acht jaar en tien maanden nadat hij schuldig was bevonden aan het aannemen van steekpenningen van ingenieursbureaus in ruil voor overheidscontracten.
De controversiële beslissing die het Braziliaanse Hooggerechtshof donderdag nam, kan tientallen andere spraakmakende gevangenen en duizenden andere veroordeelden ten goede komen. Analisten zeggen dat het vooruitzicht om onmiddellijk gevangenisstraf uit te zitten na het verliezen van een eerste beroep, verdachten heeft aangemoedigd om deals te sluiten met officieren van justitie en hen informatie te verstrekken die heeft bijgedragen aan het ontrafelen van het grootste corruptieschandaal in de geschiedenis van Brazilië.
De wet heeft bijgedragen aan het succes van het grootste corruptieonderzoek van Brazilië, de zogenaamde “Car Wash-operatie” die tientallen bedrijfsleiders en politici in de gevangenis heeft gezet wegens steekpenningen en smeergeld.
De aanklager van de “Car Wash-operatie” zei dat de uitspraak hun werk moeilijker zou maken en straffeloosheid zou bevorderen vanwege de ‘buitensporige’ beroepsprocedures in Brazilië. Ze zeiden in een verklaring dat de beslissing van de rechtbank niet synchroon liep met een land dat een einde wil maken aan corruptie.
De Braziliaanse minister van Justitie, Sergio Moro, zei vrijdag dat de uitspraak van het Hooggerechtshof moet worden gerespecteerd. Moro, de rechter van het “Car Wash-proces” die Lula veroordeelde voordat hij door de regering van president Jair Bolsonaro tot minister van Justitie werd benoemd, waarschuwde voor de beslissing van de rechtbank dat het vernietigen van de regel een grote tegenvaller zou zijn voor de strijd tegen corruptie.
‘Niet verkiesbaar’
Lula, de eerste president van de arbeidersklasse, diende als de leider van het land tussen 2003 en 2010. Hij was aan het einde van zijn ambtstermijn razend populair dankzij zijn sociaal beleid dat miljoenen mensen uit de armoede heeft gehaald, maar zijn critici zeggen dat hij het land heeft geruïneerd door corruptie te laten floreren. Hij was favoriet bij de presidentsverkiezingen van 2018, maar zijn gevangenschap verhinderde hem om mee te kunnen doen aan de presidentsverkiezingen.
Zijn critici beschuldigen hem ervan het land te hebben verwoest door corruptie tot bloei te laten komen.
De vrijlating van Lula zal waarschijnlijk de spanningen verhogen in een gepolariseerd land dat vorig jaar de extreem-rechtse president Bolsonaro heeft gekozen.
Na zijn vrijlating zou het Lula vrij staan om weer de politiek in te gaan, maar dat hij volgens de Braziliaanse Clean Record-wet niet in aanmerking zou komen om acht jaar na zijn eerste veroordeling, die in juni 2017 was, gekozen te worden.
“Lula is niet verkiesbaar, maar dat is niet nodig voor hem om centraal te staan,” zei politiek analist Alberto Almeida. “Hij kan meer politici uit het centrum halen en eindigen als dealmaker voor de kandidaat van zijn partij bij de presidentsverkiezingen van 2022.”
