Rusland is in de nacht van woensdag op donderdag (lokale tijd) Oekraïne binnengevallen. De Russische president Vladimir Poetin noemt het een “speciale militaire operatie” met het doel Oekraïne te “demilitariseren en denazificeren”. In werkelijkheid betreft het de onderwerping van Oekraïne door Moskou. In verschillende Oekraïense steden worden explosies gehoord en dodelijke slachtoffers gemeld.
Precies op het moment dat de VN-Veiligheidsraad in een spoedzitting bijeenkwam, zei Poetin op de staatstelevisie dat de actie een reactie is op ‘dreigementen’ vanuit Oekraïne. Hij voegde eraan toe dat Rusland er niet op uit is Oekraïne te bezetten en dat de verantwoordelijkheid voor het bloedvergieten bij het Oekraïense regime ligt.
Poetin zegt dat Rusland geen burgers wil treffen. De Russische president waarschuwde andere landen ervoor dat elke poging tot bemoeienis zal leiden tot “gevolgen die ze nog niet eerder hebben gezien”, een dun verhulde verwijzing naar het Russische kernwapenarsenaal.
De claims van de Russische president zijn feitelijk hoogst dubieus: Rusland is duidelijk de agressor en stuurt waarschijnlijk aan op de installatie van een marionettenregering in Kiev. Hoe het land dat wil realiseren zonder een bezettingsmacht is onduidelijk. Een overgroot deel van de Oekraïense bevolking steunt de onafhankelijkheid van hun land, blijkt steevast uit peilingen.
De Russische aanval op Oekraïne grondgebied betekent het begin van de eerste oorlog in Europa waarbij meerdere landen openlijk betrokken zijn sinds de Joegoslaviëoorlog in de jaren negentig.
Door Russische bombardementen op Oekraïne zijn minstens acht mensen gedood en zeker negen anderen gewond geraakt, zeggen de autoriteiten in Kiev. Het is de eerste bevestiging dat er doden zijn gevallen. CNN meldde eerder op basis van een bron bij het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken dat er honderden slachtoffers zijn gevallen.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky kondigde donderdagochtend vroeg in een toespraak tot zijn volk de staat van beleg af. Dat houdt in dat het leger meer te zeggen krijgt en dat de vrijheden van burgers worden ingeperkt. De president adviseert inwoners van zijn land zoveel mogelijk thuis te blijven.
Explosies in steden en bombardementen in grensgebied
In meerdere Oekraïense steden worden explosies waargenomen. De nationale rampendienst van Oekraïne zegt dat er aanvallen zijn geweest in tien Oekraïense provincies, voornamelijk in het oosten en zuiden van het land. Luchthavens, de infrastructuur en militaire doelen liggen onder vuur.
Russische grondtroepen zijn in drie regio’s de grens met Oekraïne overgegaan. De Oekraïense grenswacht meldt dat infanterie uit Rusland de regio’s Tsjernihiv, Charkov en de afvallige regio Luhansk heeft betreden. Oekraïense autoriteiten maken melding van Russische tanks en andere pantservoertuigen in verschillende delen van het land, waaronder Luhansk.
Eerder was al duidelijk dat de aanval op Oekraïne niet alleen vanuit Rusland komt. Ook vanaf het Oekraïense schiereiland de Krim en buurland Belarus wordt het land beschoten met artillerie en andere zware wapens. Luchtaanvallen hebben volgens Rusland de Oekraïense luchtverdediging en luchtmacht uitgeschakeld.
Pro-Russische separatisten in de regio Donetsk in het oosten van Oekraïne hebben grootscheepse bombardementen op het Oekraïense regeringsleger uitgevoerd, meldt het Russische persbureau Interfax op basis van een woordvoerder van de rebellen.
De adviseur van de Oekraïense president zegt dat het leger hard vecht tegen de invasiemacht. President Zelensky heeft het leger bevolen “maximale schade toe te brengen”.
Inwoners van Kiev trekken naar schuilkelders
In de Oekraïense hoofdstad Kiev klinkt het luchtalarm. Volgens journalisten van CNN ging het luchtalarm er rond 07.00 uur (lokale tijd) af. Er werden vooralsnog geen raketten waargenomen. Lokale media melden wel dat inwoners van de stad al naar de schuilkelders trekken.
Het luchtalarm klinkt donderdagochtend ook in de West-Oekraïense stad Lviv. Naar deze stad verhuisden verschillende westerse landen eerder deze maand hun ambassades. Persbureau AFP meldt dat daar nog geen berichten over explosies of beschietingen vandaan komen.
Biden: “Wereld zal Rusland ter verantwoording roepen”
De Amerikaanse president Joe Biden veroordeelde de “niet-uitgelokte en ongerechtvaardigde” aanval op Oekraïne en zei dat de wereld Rusland “ter verantwoording zal roepen”. De Verenigde Staten en hun bondgenoten zullen eensgezind en vastberaden reageren, zei hij nadat in Kiev ontploffingen waren gehoord.
“President Poetin heeft gekozen voor een oorlog met voorbedachten rade, die zal leiden tot een catastrofaal verlies van mensenlevens en menselijk lijden”, zei Biden in een verklaring. “Rusland is als enige verantwoordelijk voor de dood en vernietiging die deze aanval zal brengen. De wereld zal Rusland ter verantwoording roepen.”
Biden zei donderdag te zullen aankondigen welke verdere sancties de Verenigde Staten en hun bondgenoten Rusland zullen opleggen.
China ziet in de militaire acties van Rusland in Oekraïne geen invasie, aldus een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken. De volksrepubliek heeft via de staatsmedia opgeroepen tot hervatting van de diplomatie in het conflict. “De deur naar een vreedzame oplossing is nog niet helemaal dicht en mag ook nooit gesloten worden”, vindt Peking.
De NAVO komt later vandaag met een verklaring. In de ochtend (Europese tijd) komt de NAVO in Brussel bijeen voor spoedberaad naar aanleiding van “de toestand in Oekraïne en de gevolgen van de Russische aanval”, zegt een bron bij de organisatie.
Vandaag zijn de olie- en gasprijzen gestegen vanwege de vrees dat de oorlog gevolgen heeft voor de leveringen. De prijs van gas is donderdag met meer dan 30 procent omhooggeschoten.
