Twee derde van alle betalingen voor cocaïnetransporten naar Nederland loopt via een uitgebreid en ondergronds crimineel bankensysteem. Dat vermoeden de politie en het Openbaar Ministerie, die hier onderzoek naar doen.
De afgelopen jaren wist de politie tientallen miljoenen ontsleutelde berichten van criminelen in handen te krijgen. Die verschaffen niet alleen inzicht in wie er actief zijn in de drugshandel of betrokken zijn bij liquidaties, maar maken ook duidelijk hoe criminelen hun zaken financieel regelen.
Volgens de opsporingsdiensten bestaat er een wereldwijd netwerk van geldmakelaars en ondergrondse bankiers, die crimineel vermogen beheren en het ongezien van het ene land naar het andere land sluizen. Zij genieten het vertrouwen van criminelen en regelen dat geld wordt ingenomen en uitgekeerd.
Soms hebben ze geldvoorraden verstopt in woningen, waarbij de contanten via tussenpersonen wordt overgedragen. Soms zijn het legale geldkantoren die naast normale money transfers ook gespecialiseerd zijn in het versturen van crimineel geld.
Zo deed de politie deze week een inval bij een Rotterdams geldwisselkantoor, dat vestigingen heeft in verschillende steden. Het bedrijf zou miljoenen aan drugsgeld hebben verplaatst door dit te mengen met normaal betalingsverkeer.
De politie heeft beslag gelegd op meer dan 40 huizen, waaronder appartementen in Rotterdamse woontorens van meer dan een miljoen. Dit vastgoed zou deels betaald zijn uit crimineel vermogen en heeft een geschatte waarde van 25 miljoen euro.
Vier mannen zitten voorlopig vast. De hoofdverdachte is een 49-jarige man die zich volgens de opsporingsdiensten jarenlang bezighield met ondergronds bankieren.
Anoniem overhevelen
De politie en het OM schatten dat 60 tot 70 procent van de betalingen van cocaïnetransporten loopt via dit soort ondergrondse banken. In het berichtenverkeer dat de politie tot nu toe heeft onderzocht, ging het om een miljard euro dat op deze manier is verstuurd. Daarbij ging het overigens nog maar om een beperkt deel van het criminele milieu in een beperkte periode.
Criminelen maken gretig gebruik van dit systeem, omdat ze zo anoniem grote sommen geld kunnen overhevelen zonder dat het geld fysiek verplaatst hoeft te worden. Contant geld wordt in het ene land ingelegd en in een ander land weer uitgekeerd. Schulden en tegoeden worden door de bankiers in verschillende landen steeds onderling verrekend.
Sinds de moord op Peter R. de Vries richt justitie zich nadrukkelijk op het volledig ontmantelen van grote criminele netwerken die de rechtsstaat bedreigen. Deze groepen zitten diep in de internationale drugshandel en schuwen zwaar geweld niet. Veel kopstukken zijn inmiddels opgepakt, maar het doel is om de hele onderliggende structuur af te breken.
Het ondergrondse bankenstelsel is essentieel voor deze netwerken. Zo worden grote partijen drugs betaald, maar bijvoorbeeld ook corrupte douaniers en uitvoerders van liquidaties. Bovendien kunnen drugsbazen een luxeleven leiden in het buitenland door via dit bankensysteem grote sommen cash op te nemen. Door het financiële systeem onderuit te halen, hopen de opsporingsdiensten de macht van grote drugshandelaren te breken.
Vergunning
De hoofdverdachte in de Rotterdamse zaak zou al lang actief zijn op de internationale financiële markten en zijn kennis hebben gebruikt om grote sommen contant geld, vermoedelijk verdiend met cocaïnehandel, onopvallend weg te sluizen.
Het geldwisselkantoor had een vergunning van De Nederlandsche Bank. Dat heeft het bedrijf in 2014 al eens een bestuurlijke boete opgelegd, omdat het niet aan de regels voldeed. In de jaren erna zou het kantoor dubieuze transacties niet hebben gemeld bij de autoriteiten en daar bewust mee hebben gesjoemeld.
De advocaat van de 49-jarige verdachte zegt nog niet te kunnen reageren op de beschuldiging van witwassen.