De Hongaarse president Novák is afgetreden na ophef over door haar verleende gratie aan een man die veroordeeld was voor medeplichtigheid aan kindermisbruik. Novák was president van Hongarije sinds 2022.
“De gratie die ik verleende leidde bij veel mensen tot verbijstering en onrust”, zo verklaarde ze op televisie. Het conservatieve staatshoofd erkende daarbij dat ze een fout had gemaakt. Katalin Novák was de eerste vrouwelijke president van Hongarije en bij haar aantreden in 2022, met destijds 44 jaar, ook de jongste.
Novák was een trouwe bondgenoot van premier Orbán, maar die distantieerde zich deze week van haar. Eerder was ze secondant van de Fidesz-partij van Orbán. Voordat Novák president werd, was ze de minister van Familiezaken. Ze was groot voorstander van traditionele familiewaarden en het beschermen van kinderen.
Misbruik in kindertehuis
Haar besluit om terug te treden komt een week nadat bekend werd dat ze in april vorig jaar gratie had verleend aan de man. Die was veroordeeld voor het verbergen van seksueel misbruik van kinderen in een door de staat beheerd kindertehuis.
De man werd in 2018 tot drie jaar cel veroordeeld omdat hij slachtoffers onder druk zette om verklaringen van seksueel misbruik in te trekken. De directeur van het kindertehuis was schuldig aan het misbruik, dat tussen 2004 en 2016 plaatsvond. Zeker tien kinderen werden misbruikt. De directeur zit een gevangenisstraf van acht jaar uit.
“Op basis van het gratieverzoek en de beschikbare informatie heb ik in april vorig jaar voor clementie gekozen. Dat was in de overtuiging dat de veroordeelde geen misbruik had gemaakt van de kwetsbaarheid van de aan hem toevertrouwde kinderen”, zei ze in de verklaring.
“Ik heb een fout gemaakt”, vervolgde ze, “omdat deze beslissing en het gebrek aan rechtvaardiging de aanleiding geven tot twijfel over nultolerantie voor pedofilie. Hier is geen sprake van”, benadrukte ze. “En hier kan ook geen twijfel over bestaan.”
Aftreden geëist
Het nieuws van de gratie leidde tot woede onder de bevolking. Duizenden demonstranten stonden gisteren voor het presidentieel paleis in Boedapest om het aftreden van Novák te eisen.
Vlak voor de demonstratie zei een parlementslid dat Novák niet aan kon blijven na het schandaal. Het parlementslid begreep waarom mensen de straat op gingen. “Het is een oprechte vorm van woede die mensen de straat op drijft en waardoor ze luid van zich laten horen.”
Oppositiepartijen zijn een parlementaire ethische procedure tegen Novák gestart. En eergisteren diende Orbán een voorstel voor een grondwetswijziging in, waarmee gratie voor mensen die veroordeeld zijn voor misdrijven tegen kinderen niet meer verleend kan worden. Iets wat dus lijnrecht ingaat tegen het besluit van Novák.
Ook voormalig minister trekt zich terug
Naast Novák was ook de toenmalige minister Judit Varga van Justitie betrokken bij het presidentieel pardon. Varga zou zich kandidaat stellen als lijsttrekker voor Fidesz voor de verkiezingen voor het Europees Parlement, begin juni.
Maar gisteren kondigde ze op Facebook aan dat ze de politieke verantwoordelijkheid voor het goedkeuren van de gratie op zich zou nemen. Ze zegt zich terug te trekken “uit het openbare leven” en dat ze haar zetel in het parlement en haar rol als lijstrekker in het EP opgeeft.