In de Gazastrook vallen mensen letterlijk om van de honger. Elke dag overlijden kinderen aan ondervoeding en ziekte, en het aantal slachtoffers neemt toe. Artsen, hulpverleners en journalisten geven aan hun werk nauwelijks nog te kunnen doen, omdat ook zij al dagen zonder voedsel zitten. Intussen staan honderden vrachtwagens met voedsel en medicijnen voor de grens te wachten.
Hoewel Israël onlangs aankondigde “beveiligde routes” toe te staan voor VN-konvooien en hulporganisaties, blijft het onduidelijk of dit de acute hongersnood daadwerkelijk zal verlichten. Al maanden wordt de toegang voor humanitaire hulp sterk beperkt.
Volgens Ingrid de Zwarte, universitair docent aan Wageningen Universiteit, is de situatie in Gaza uniek. “Aan de andere kant van de grens staat alles klaar om honger te verlichten, maar de toegang wordt geweigerd.” De Britse hongersnoodexpert Alex de Waal noemt de situatie in een interview met Middle East Eye “de meest minutieus georkestreerde hongersnood in de moderne geschiedenis”.
De huidige crisis is het gevolg van een blokkade die in maart werd aangescherpt. Premier Netanyahu besloot toen dat er geen voedsel, water of medische middelen Gaza meer binnen mochten. Alleen in het zuiden kunnen Palestijnen beperkt voedsel ophalen, vaak met gevaar voor eigen leven. Volgens de Verenigde Naties zijn bijna 900 mensen omgekomen tijdens pogingen voedsel te vinden.
Meer dan honderd hulp- en mensenrechtenorganisaties sloegen deze week alarm over de situatie. VN-secretaris-generaal António Guterres spreekt van een “morele crisis die het wereldwijde geweten op de proef stelt”. Internationaal klinken beschuldigingen van genocide vanwege oorlogsmisdaden, waaronder het uithongeren van de burgerbevolking.
Cijfers van de VN laten zien dat een half miljoen mensen in Gaza kampen met extreme honger en één op de vijf kinderen ondervoed is. Een medewerker van VN-organisatie UNRWA noemt de situatie “onmenselijk” en spreekt van “wandelende lijken”. Beelden tonen uitgemergelde baby’s en jonge kinderen, terwijl ook babyvoeding de grens niet over mag.
Caroline Willemen van Artsen zonder Grenzen in Gaza-Stad beschrijft de situatie als onbeschrijflijk. Een 11-jarig meisje vertelde een hulpverlener: “Ik wou dat er een grote bom viel zodat we allemaal tegelijk doodgaan, in plaats van elke dag een beetje.”
Israël ontkent dat het de burgerbevolking uithongert en stelt dat Hamas hulpgoederen zou stelen. Echter, het Israëlische leger noch de Amerikaanse hulporganisatie USAID hebben hier bewijs voor gevonden.
Volgens deskundigen zijn de gevolgen voor kinderen levenslang. Kinderen die ernstig ondervoed zijn, hebben gespecialiseerde zorg nodig. Zonder snelle en gerichte behandeling lopen zij blijvende schade op. Vergelijkingen worden gemaakt met de Hongerwinter, waaruit bleek dat ondervoede baby’s levenslang een verhoogd risico op ziektes dragen.
De VN heeft nog geen officiële hongersnood uitgeroepen, mede doordat onafhankelijke onderzoekers geen toegang krijgen tot Gaza. Ondanks de druk van de internationale gemeenschap blijft grootschalige humanitaire toegang voorlopig uit.
