Wie onder ons kent deze uitdrukking niet? “Winti wai, Lanti pai!” Haast elke Surinamer, zeker mijn en de vorige generatie, heeft deze kreet weleens gehoord. Of erger nog, zelf geuit. En ik zeg bewust – erger nog – want dan heb je de strekking ervan duidelijk niet begrepen. Letterlijk vertaald betekent het: de wind waait, de overheid betaald! Een mentaliteit die velen van ons aan de dag legden. Lanti, de overheid, werd gezien als de instantie die voor alles moest opdraaien. Vooral qua financiën. Het kon niet op. De schatkist van de overheid puilde uit. Ze konden het betalen. Het zou nooit opraken en we hoefden niet zuinig te zijn of aan de toekomst te denken. Vooral in verkiezingstijd werd die indruk zelfs in stand gehouden, door partijen die met geld en beloften smeten.
De vraag is dan: “Hebt u als Surinamer wel begrepen dat u de overheid bent?” Het idee dat de overheid verantwoordelijk is voor alle behoeften van haar volk, en dus ervoor zorg dient te dragen dat dat volk voorzien wordt in al deze behoeften, heeft zich jarenlang gemanifesteerd in subsidie van – van alles en nog wat -. Eerste levensbehoeften, melk, babyvoeding, benzine, openbaar vervoer en nog veel meer. Ook de energievoorziening hoort tot dit rijtje en wordt zwaar gesubsidieerd. Zie daar één van de redenen waarom de EBS (N.V. Energie Bedrijven Suriname) er maar niet in slaagt om in de groeiende behoefte aan stroom in SU te voorzien.
Er zijn de afgelopen tijd zoveel investeringen gepleegd in het uitbreiden van de beschikbare energie. Heel veel uitleg hieromtrent. De president komt er zelfs aan te pas. De EBS doet met de aanschaf van nieuwe generatoren zijn deel. Suralco en Staatsolie doen hun deel. En als je het zo hoort, dan is er voldoende energie ter beschikking. Er is zelfs meer dan wat we momenteel nodig hebben om iedereen te voorzien.
Maarrrrrr, de transmissielijn om de stroom naar de gebruikers te brengen is nog niet aangelegd. Het kan nog weken of zelfs maanden gaan duren. Het uitbreidingsplan bestaat uit 55 megawatt extra energie, 34 opgewekt door Staatsolie en 21 door de EBS zelf. De kosten omvatten zo’n 275 miljoen Surinaamse dollars. Hierbij moet er rekening mee gehouden worden dat de transmissielijn moet worden aangelegd van Dijkveld naar de EBS-centrale te Menckendam. Ook renovatie van de EBS-generatoren en turbines van Suralco komen aan de orde. Het streven is om eind september de administratieve zaken rond te hebben, daarna zullen de oplossingsmodellen worden doorgevoerd.
De optelsom is duidelijk. Moesje (oma), die eigenlijk alleen wil weten wanneer ze weer volop over stroom kan beschikken, begrijpt het ook. Alle kreten over zonnepanelen en extra energie door middel van een nieuwe stuwdam zullen voorlopig kreten blijven. Trouwens het binnenland staat niet te springen om weer te transmigreren. En hoewel er nu projecten in uitvoer zijn om het binnenland via zonnepanelen van energie te voorzien, is dat voor Paramaribo nog niet in de maak.
Als je dan alles op een rijtje zet lijken mij de volgende conclusies terecht. Echt! Dus die extra megawatts kan je niet naar de huishoudens brengen, want die kabel is nog niet aangelegd! Wat? Zitten er allemaal watjes in die regering dan? Luister! Politiek = belangenbehartiging. Regering = vooruitzien. Dus! Vooruit, ik wil niet (na)denken over mijn belang, maar wil in een handomdraai over energie beschikken.
Het is ook maar een spel. Degene die de beste oplossing, binnen de kortste termijn aandraagt, kan weer rekenen op een stapje voor bij de komende verkiezingen. En geloof me, het is zeker verkiezingscampagne materiaal.
Ernestina Gӧdeken
