Zo, ik ben zes maanden weggeweest, nadat ik zes jaar voor Starnieuws iedere week een column had geschreven, gratis. De reden heb ik al bekendgemaakt. Starnieuws had mij verboden om over 8 december te schrijven. Dat verbod gold niet voor Hugo Essed en andere mensen van de 8-decembergroep.
Ala ogri tja wan bun. Ik heb de afgelopen zes maanden intensief gebruikt om het boek af te maken over ‘De getuigenis van president Desi Bouterse’. Volgende week maandag presenteer ik het boek eerst aan president Bouterse en later aan DNA-voorzitter Jennifer Geerlings-Simons.
Het is een dikke pil geworden: 416 paginaās. Daarin bespreek ik de resultaten van het onderzoek naar politiek geweld in Suriname inclusief de 8-decembermoorden en de Binnenlandse Oorlog. Ook ga ik in op het hele proces van de afgelopen 18 maanden. Het boek bevat verder vijf bijlagen.
De eerste bijlage bevat de voorlopige lijst van namen van alle mensen die omgekomen zijn door politiek geweld: 235 namen. Maar we weten dat het om minimaal 450 doden gaat. De meeste doden zijn gevallen in de Binnenlandse Oorlog zonder dat ze geregistreerd zijn.
De meeste aandacht voor de slachtoffers van politiek geweld is uitgegaan naar de 15 doden van 8 december. Dat is drie procent van het totaal aantal doden. De overige 97 procent heeft ook gevoelens van pijn, verdriet, wrok en woede. Maar zij heeft nooit aandacht gekregen voor hun leed, omdat de 8-decembergroep menselijk leed heeft gemonopoliseerd.
De tweede bijlage bevat de tekst van de Wet erkenning slachtoffers politiek geweld. Die wet is een tastbaar resultaat van het werk van het ComitƩ Slachtoffers en Nabestaanden van Politiek Geweld. Ik ben er trots op.
De derde bijlage bevat de teksten van de drie amnestiewetten die sinds 1980 zijn aangenomen. De eerste amnestiewet van 1980 verleende amnestie voor strafbare feiten die gepleegd werden op 25 februari 1980. De tweede amnestiewet van 1992 verleende amnestie aan strafbare feiten die gepleegd zijn sinds 1985, dus tijdens de Binnenlandse Oorlog. Hierdoor werden Ronnie Brunswijk en de families van 8 december die de Binnenlandse Oorlog gesteund hebben, gevrijwaard voor strafvervolging. De derde amnestiewet van 2012 is een wijziging van de eerste amnestiewet en heeft de periode aangepast en de aanvangsdatum van 1 januari 1985 veranderd naar 1 april 1982.
De meest radicale wet was niet de amnestiewet van 2012 ondertekend door president Bouterse, maar die van 1992 die ondertekend was door president Ronald Venetiaan. Daarin is letterlijk bepaald dat als je in de gevangenis zat voor een misdaad in het kader van de wet, je onmiddellijk vrijgelaten moest worden en een lopende rechtszaak in het kader van de wet onmiddellijk stopgezet moest worden. Ik heb nooit een protest gehoord tegen deze wet van de juristen die vandaag roepen dat de derde amnestiewet een aantasting is van de rechtsstaat.
De vierde bijlage bevat de uitgetypte tekst van het interview dat ik met president Bouterse heb gehad te Brokobaka.
De vijfde bijlage bevat fotoās van Fort Zeelandia en de Binnenlandse Oorlog.
Het boek zal in Suriname verkrijgbaar zijn via de boekhandels en via het ComitƩ Slachtoffers en Nabestaanden van Politiek Geweld. In Nederland zal het verkrijgbaar zijn via de boekhandels en bol.com.
Terwijl ik bezig was met schrijven, werd ik vanuit verschillende kanten benaderd om mijn wekelijkse column te hervatten. En werkelijk ala ogri tja wan bun, want nu was het niet alleen door een nieuwssite in Suriname, maar ook door een radiostation. Ik moest nadenken over hoe ik zou reageren.
Chander Mahabir, eigenaar van de nieuwssite Suriname Herald, vroeg mij om de column op zijn nieuwssite te publiceren. Ik kende de site niet. Toen ik naar de artikelen keek, dacht ik: āHĆ©, dit is een VHP-site met overwegend kritiek op de regering en steun voor de oppositie, met name de VHP. Ze zijn toch tegen het traject van de getuigenis?ā Ik zei tegen Chander: āIk heb geen probleem met je VHP-dingen, want ik ben voor vrijheid van meningsuiting. Maar hoe garandeer je mijn vrijheid van meningsuiting? Welke zekerheid kun je me geven dat als de 8-decembergroep mij gaat uitschelden en bedreigen op je Facebookpagina ā en dat gaan ze zeker doen – je niet met zwakke knieĆ«n naar me komt en gaat zeggen dat je mijn columns toch niet kan publiceren?ā
Chander begon met te zeggen dat hij geen VHP-orgaan is. Ik benadrukte dat hij het recht heeft om dat te zijn en ik daar geen moeite mee heb. Maar hij beloofde plechtig om mijn vrijheid van meningsuiting te respecteren. Ik zei dat ik het niet gratis ga doen, maar een vergoeding per column wil. Die wil ik niet zelf ontvangen. Hij moet het rechtstreeks overmaken naar de bankrekening van het ComitƩ Slachtoffers en Nabestaanden van Politiek Geweld. Ook daarmee ging hij akkoord. En voor de rest is het gewoon een kwestie van gevoel en vertrouwen. Ik heb het gevoel dat ik Chander kan vertrouwen en daarom ben ik ingegaan op zijn voorstel.
Clifton (Limbo) Limburg vroeg me om mijn wekelijkse column te hervatten, maar dan op de radio. Radio Mart had mij in het verleden al gevraagd om mijn columns in te spreken voor hun publiek in Nederland. Ik had het toen afgewezen, omdat ik geen ervaring heb met radio en niet goed weet hoe dat moet. Maar het blijkt tegenwoordig heel simpel te zijn. Je spreekt de tekst in op je iPhone en klaar is kees.
De vraag van Clif bracht een soortgelijk probleem als Suriname Herald. Wordt Suriname Herald gezien als VHP, Limbo is faja-faja NDP. Zal een column voor Bakana Tori niet geassocieerd worden met steun aan de NDP? Ongetwijfeld zullen sommigen dat doen, maar het kan mij niet schelen. Net zoals het mij niet kan schelen, wanneer ze zeggen dat als ik in een VHP-orgaan publiceer, ik de VHP steun. Want ik geloof dat in een democratische samenleving ik, zoals iedereen, het recht heb om te mogen publiceren waar ik wil, zolang mijn recht op vrijheid van meningsuiting wordt gerespecteerd. Wie dat recht niet respecteert, is geen democraat.
Dus ga ik vrolijk aan de slag, elke maandag weer. En voor de mensen die zich gaan ergeren aan mijn columns heb ik een advies: “Lees ze niet, luister er niet naar. Ga iets nuttigs doen. Of ga Parbode lezen, een blad gemaakt door witte Hollanders voor donkere Surinamers met een gekoloniseerde geest.”
Sandew Hira