Ik heb mijn plezier met Edgar Burgos van Trafassi. Hij gaf in een Nederlands radioprogramma een economische analyse van Suriname. Bugru was eerst een deskundige op het gebied van pompen. Zijn belangrijkste beleidsaanbeveling was: laten we met zijn allen gaan pompen. Daarna verschoof hij zijn aandacht naar wasmachines. Hij analyseerde kleine wasjes en grote wasjes en concludeerde dat ze allemaal in de wasmachine moeten. En nu heeft hij zijn expertise gericht op de schuldenproblematiek van Suriname. Econoom Bugru poneert de stelling dat Suriname te veel leent. Naar zijn deskundige mening moet Suriname niet lenen. Lenen is niet goed voor de economie.
Nu kun je tegenwerpen dat Burgos een goede zanger is, maar geen goede econoom, want hij heeft geen economie gestudeerd. Maar zijn stelling wordt ondersteund door mensen die wel op de universiteit gestudeerd hebben. Het zijn de intellectuelen die nu in de oppositie zitten en redenaties gebruiken Ć” la Bugru. Lenen is niet goed en Suriname leent te veel.
Daarom moet je het argument serieus nemen en beantwoorden. Stel dat lenen niet goed is, dan betekent dat dat het hele bankwezen geen recht heeft van bestaan. Immers, je moet niet lenen. Waarom lenen mensen geld? Voor twee redenen: voor consumptie of voor productie. Als je voor consumptie leent, dan moet je een inkomen hebben om die lening terug te betalen. Als je geen inkomen hebt, dan moet je niet lenen. Als je voor productie leent, dan weet je dat die productie zal leiden tot inkomen. De inkomsten uit je bedrijf moeten dan zorgen dat je de leningen kunt terugbetalen.
De bank die je geld leent, is niet gek. Niemand leent zomaar geld en vraagt niet hoe je het gaat terugbetalen. Dus als je een lening wilt beoordelen, moet je je afvragen waar is het voor, wie leent je het geld en hoe ga je het terugbetalen. Je kunt niet zomaar in zijn algemeenheid zeggen: lenen is niet goed.
Je moet beginnen te vragen: van wie heeft Suriname geld geleend en waarvoor. Vervolgens moet je je afvragen: waarom heeft een bank Suriname geld geleend en hoe verwacht de bank dat Suriname de lening gaat terugbetalen? Dit zijn geen idiote vragen. Dit zijn heel normale vragen.
Als je deze vragen niet stelt, maar wel roept: Hoefdraad brengt Suriname naar de afgrond, want hij leent geld, dan ben je bezig met stemmingmakerij en niet met een oprechte discussie over het leningsbeleid van Suriname.
Laten we beter kijken naar de leningen van een land. De schuldenlast van een land wordt uitgedrukt in een percentage van het bruto binnenlands product (bbp), dat is de waarde van alles wat een land produceert in een jaar. De gegevens voor Suriname vind je op de website van het Ministerie van Financiƫn, tenminste als deze niet gehackt is door mensen die niet willen dat je de feiten kent.
Suriname heeft een schuld van 59 procent van het bbp.
Ik zie de oppositie-intellectuelen Ć” la Bugru roepen: āOh mijn god, wat is dat veel. Hoe heeft Hoefdraad het zover laten komen. Hoe gaan onze kinderen dit terugbetalen?ā
Nu is de vraag: leent Suriname te veel? Om die vraag te beantwoorden, moet je dus een richtlijn hebben over wat veel of weinig is. Veel mensen in de oppositie zijn gekoloniseerd in hun geest. Ze kijken altijd naar Holland en witte mensen om te bepalen wat goed en fout is. Dus laten we kijken naar de schuldenlast van Holland. Ja hoor, de regering van Holland leent ook. Onze Bugru-intellectuelen dachten zeker dat regeringen van witte mensen geen geld lenen. Maar de schuldenlast van Holland is nu 63 procent van het bbp, dat is 4 procent hoger dan die van Suriname. Het is in het verleden veel hoger geweest. Volgens Eurostat, het statistiekbureau van de Europese Unie, is de schuldenlast van de EU-landen met witte regeringen 89 procent. Ja, u leest het goed. De witte mensen hebben een schuldenlast die bijna anderhalf keer zo hoog is als die van Suriname. Hoe komt het dat hun professoren, economen van formaat, politici en activisten geen demonstraties hebben georganiseerd om hun regeringen naar huis te sturen, vanwege deze enorme schuldenlast? Zijn ze zo dom dat ze niet zien dat Bugru gelijk heeft? Of zijn onze Bugru-intellectuelen zo slim dat ze denken dat je geen vergelijking hoeft te maken met andere landen om te bepalen wat veel of weinig is?
De kwestie van de schuldenlast van Suriname is een kwestie geworden van stemmingmakerij en niet van feiten en analyse, niet van argumenten. Mijn advies aan de Bugru-intellectuelen is: ga je bezighouden met wasmachines en pompen, want als feiten er niet aan toe doen, dan is het water naar zee dragen.
Sandew Hira