Geloof me, ik heb geen hekel aan consultants, vaak zijn het heel aardige mensen. Maar het zijn er veel te veel en ze zijn veel te duur. Vaak leveren ze slecht werk en je komt ook niet meer van ze af. Vooral bij overheden hebben adviesbureaus zich flink ingevreten. Bij gemeenten is de inhuur van externen in vijf jaar bijna verdubbeld, van 11 procent van de personeelskosten in 2012 tot 20 procent in 2017. In steden is dat opgelopen tot 24 procent.
Bij provincies is het niet veel beter, daar werd meer dan 21 procent van de personeelskosten uitgegeven aan externe mensen, waarbij de verschillen tussen provincies heel groot zijn, variërend van 4 procent tot 32 procent. Het is prima als een zzp’er een tijdelijke opdracht doet of een uitzendkracht helpt in drukke tijden, maar hier gaat het vooral om externe adviseurs die zich laten inhuren voor soms wel duizenden euro per dag. Daarbij laten overheden zich ook graag voor de gek houden: als externen slecht werk leveren worden zij gewoon uitbetaald en nieuwe externen ingehuurd om de puinhopen van de vorigen weer op te ruimen.
Ook bij de rijksoverheid is in het verleden de inhuur van dure externen helemaal uit de hand gelopen, tussen 2001 en 2008 was dat gestegen met 80 procent, tot 1,3 miljard euro, dat was bij de ministeries toen gemiddeld 13 procent. Woorden van de Nederlandse parlementariër Ronald van Raak in zijn ingezonden stuk op ThePostOnline van 3 augustus 2018.
Laten we kijken hoe het gesteld was/is in Suriname.
Toen Gillmore Hoefdraad governor van de Centrale Bank van Suriname was, hadden consultants de Bank ‘overgenomen’. Ik citeer uit het artikel ‘Makka: Grootverdieners bij CBvS; informele governors’ d.d. 28 januari 2016 op een lokale nieuws- en opiniesite.
“De grootverdieners bij de CBvS zijn groter dan zelfs governor Hoefdraad. Zij hebben een groot netwerk (o.a. bij IMF, Wereldbank) en zijn ook verantwoordelijk voor de prachtige creditratings teksten bij kredietbeoordelaars, financial stability informatie in magazines en reorganisaties bij de CBvS. Zij zijn speciale deskundigen of adviseurs. Zij hebben ook de nodige netwerkcontacten in Washington DC, stelt Makka.
Hier volgen enkele voorbeelden van consultants, buitenlandse of Surinaamse bedrijven of personen die op de maandelijkse betaalrekening staan. In het kader van (internationale) privacygegevens en ter bescherming van hun baan in de toekomst, wordt enkel de afkorting vermeld.
• WO heeft het hoogste salaris bij CBvS in US$
• BFK US$ 20.835
• DvL US$ 12.200 + 8% OB
• NM NV US$ 9.000 + 8% OB
• FM US$ 10.000
• EP euro 12.000
• JTB euro 12.000
• RS euro 4.000
• LDL US$ 4.000
• STI SRD 12.000
• CM SRD 38.000
• LW euro 5.000
WO en BFK zijn de informele governors. Totaal goed voor meer dan US$ 50.000 per maand. In totaal ontvangen de grootverdieners op de CBvS, inclusief Hoefdraad, US$ 107.000, 33.000 euro en SRD 50.000 per maand.
“De vraag is: Wat is dan eigenlijk de bijdrage geweest van deze consultants gezien de precaire economische situatie inclusief monetaire malaise waarin ons land zich momenteel bevindt?”, vraagt Makka zich af. Pikant detail is dat sommige van deze adviseurs nu verhuisd zijn naar het Ministerie van Financiën. De CBvS schiet de fee voor. Makka vindt dat er een grondig onderzoek moet komen en de contracten, die nog niet vervallen zijn, moeten worden beëindigd.”
Guillermo Samson, jurist en econoom, schreef in augustus 2016 in dagblad De West, dat “Hoefdraad de best betaalde governor is geweest van de hele wereld, maar toch verkeert Suriname thans in een financiële crisis.”
Ahmad Jhawnie
