In Suriname bestaat sinds geruime tijd een groot ongenoegen over de belabberde economische toestand en de enorme staatsschuld die de regering-Santokhi bij het aantreden heeft aangetroffen. De boosheid van de burgerij richt zich onder andere op het cliëntelisme van vrienden en familie, die deze regering wellicht faciliteert. Het desastreus beleid van de vorige regering heeft die situatie nog meer verergerd.
Een Herstelplan van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) zou de erfenis, onder bittere voorwaarden, licht in de tunnel brengen. Met een looptijd van drie jaar zou volgens Bartjens door de zure appel heen gebeten moeten worden, opdat de Surinaamse economie gezond wordt.
Door de acties van de protestbeweging Organic Movement is een van de trekkers tegen het regeringsbeleid, Raoul Hellings tevens politie-inspecteur buiten functie gesteld. Hij heeft een brief aan de Nederlandse premier Mark Rutte geschreven. Vooropgesteld is iedere burger vrij om brieven te schrijven aan wie zij willen. De vraag is: of dát de geëigende weg is. Eerst wordt het vergrootglas gelegd op de vermeende misstanden.
Burgers betalen het gelag
Sinds Suriname in juni 2021, op gezag van het IMF, een zwevende wisselkoers heeft geïntroduceerd stijgen deze. Hierdoor kunnen de mensen steeds minder waar voor hun SRD-duiten kopen. De Centrale Bank van Suriname wordt in haar handelen beperkt om interventies te plegen en heeft ook geen controle op de informele economie.
Zo zien wij dat de burgers die op de overheid zijn aangewezen door de raderen van het gevoerde beleid worden vermorzeld. Zelfs de Surinamers van de middenklasse moeten het geloven. Om van de armoedeval gespaard te blijven moeten zij met twee of drie banen bij buffelen om met hun gezinnen de eindjes aan elkaar te knopen. Terwijl zij net zijn bekomen van de door de regering opgelegde solidariteitsbijdrage.
Het IMF-recept betekende dat de overheidssubsidies op de nutsvoorzieningen zoals energie, gas, water, openbaar vervoer en degelijke worden afgeschaft. Door de ontstane prijsstijgingen plofte de facturen neer op deurmatten van de huishoudens en de klein- en middelgrote ondernemingen (KMO’s).
Om de pijn te verzachten voorziet het Herstelplan in een sociaal vangnet. Maar de burgers zien de werking van het sociaal plan niet in hun portemonnee. Het kabinet-Santokhi mist transparantie en communicatie kracht. Regeringsleden en sommige bobo’s gedragen zich arrogant en hiërarchisch in plaats dienstbaarheid te tonen.
Massale protestacties
De geprivilegieerde groep die dubbele topbaantjes met dubbele salarissen door de regering-Santokhi in de schoot wordt toegeworpen zijn de zogenaamde ‘elite’. Familie en vrienden van president Chan Santokhi en vicepresident Ronnie Brunswijk, waarvan wij niet weten of zij vermogensbelasting betalen. Toen het kabinet in juli 2020 aantrad, beloofde zij de vriendjespolitiek en corruptie met wortel en tak uit te roeien. Dat gebeurt onvoldoende, omdat fout geld niet wordt afgepakt.
Tegen dit beleid zijn in juli 2022 spontane protest demonstraties van de Organic Movement ontstaan. De bom barstte bij de onthulling van een reçufraude schandaal van circa SRD 40 miljoen op het ministerie van Financiën en Planning. Minister Armand Achaibersing bleef zitten waar hij zit en dat terwijl een onderzoek was aangekondigd.
Eerder had de regering in schimmige achterkamertjes dubieuze constructies bekokstoofd om aan fresh kapitaal te komen om de economie op te peppen. De vlam in de pan ontstak toen alle tekenen erop wezen, dat de affaire stilletjes in de doofpot zou worden gekieperd. Zo merken wij dat het politiek moreel kompas van deze regering én de ‘geprivilegieerden’ al lange tijd op een diepte punt is beland, tot de hel losbreekt.
President en de vp bogen het hoofd
Door de protesten heeft de vicepresident op ABC Nieuws verklaard, dat zijn broer Leo Brunswijk alle functies zal neerleggen. In een gelekt telefoontje en op een YouTube-kanaal bevestigde de heer Leo Brunswijk, zonder zijn ogen te knipperen, dat hij maar vijf functies bekleedt, maar dat anderen binnen het team van de president meer dan twintig functies bestieren. Hij noemde expliciet de namen Viren Ajodhia en Prenobe Bissessur.
Het moet niet gekker worden! De vuile was naar is buiten gekomen en het modder gooien begonnen. De president ging ook door de knieën en beloofde dat de uitgifte van gronden van het Sabaku-project zal worden opgeschort. De toegewezen bouwpercelen worden onderzocht op voorkeursbehandeling.
De topposities van familie en vrienden worden geëvalueerd en beloofde de president om de corruptie aan te pakken. De president heeft daarnaast 100 miljoen SRD (4 miljoen euro) vrijgemaakt voor de nijpende gezondheidszorg. In de ziekenhuizen geldt al maanden code zwart: er kan amper intensieve zorg worden geleverd. Daar sterven mensen vooral zieke kinderen, werd gezegd.
Brief aan premier Rutte
Formeel is de brief aan premier Rutte een heilloze weg, omdat Suriname hoe dan ook een soevereine staat is en de premier niet gaat bemoeien in interne aangelegenheden van Suriname. Vooral zoals in de brief aangegeven wens om premier Rutte te bewegen de mensenrechtenschendingen in Suriname bij president Santokhi aan te zwengelen wanneer de premier Suriname binnenkort bezoekt.
Informeel kan de brief van de heer Hellings wellicht een schat aan informatie geven over hoe de Driemachtenleer in Suriname functioneert. Het zou beter zijn als de brief was gericht aan internationale organisaties zoals de Inter-Amerikaanse commissie voor rechten van de mens of de Organisatie van Amerikaanse Staten (OAS). De brief van de heer Hellings lijkt eerder op een noodkreet, die buiten Suriname gehoord moet worden, omdat hij kennelijk twijfelt aan het Surinaamse rechtssysteem.
Edgar Power