Nu het onzeker is of TotalEnergies wel of niet doorgaat, is het van belang dat Suriname, en vooral de huidige regering, beseft dat ze zich niet moet laten inpakken door TotalEnergies. Ik had in eerdere artikelen aangegeven dat slimme bedrijven zoals Total een “gratis optie op olie die in de grond zit” een topdeal vinden. Dit is nu gebleken. De CEO van Total benadrukt dit in ongeveer de volgende woorden: “wat in de grond zit en waar we een gratis optie op hebben, is en blijft van ons.”
Suriname had nooit een gratis optie moeten geven aan Total, want nu heeft Total alle tijd om te doen en laten wat ze wil met de olie die onder de zeebodem opgesloten ligt. Suriname had een duidelijke exploitatiedeadline moeten afspreken, en anders zou de optie vervallen. Dit krijg je als je domme deals maakt, als bananenrepubliek op advies van bananenadviseurs, met doorwinterde dealmakers. Dit krijg je als je een president hebt die geld uitgeeft voordat hij het heeft verdiend, en een volk dat al die onzin ook nog blijft geloven.
En dat Value Recovery Instrument (Man keh laddoe Instrument, Bonbon Imaginair Instrument) blijft een leuk Excel-snoepje.
Suriname moet niet in paniek raken. Iedere tegenslag biedt een beter alternatief als je er goed over durft na te denken. Die tunnel van Chan is niet alleen een illusie zonder licht, die tunnel heeft, als hij ooit heeft bestaan, een doodlopend einde. No way out!
Suriname kan 3 mogelijkheden overwegen om verstandig met de huidige situatie om te gaan:
1. Staatsolie als bedrijf voor 25 procent naar de beurs brengen (75 procent blijft van de staat), internationale aandelen uitgeven en daarmee genoeg geld ophalen om met de huidige schuldeisers tot een akkoord te komen op basis van slimme onderhandelingen, om na 2028 over te gaan tot gedeeltelijke en redelijke aflossing van de schulden. En mogelijk ook EBS voor een deel verkopen aan een internationale Private Equity-partij (investeringsmaatschappij). Deze acties gaan Suriname voldoende opleveren om de huidige schuldeisers zonder problemen tevreden te stellen en grotendeels de schulden af te lossen met de hoogste rentelasten.
2. Suriname moet zich focussen op het met hulp van het IMF nu bij de volgende verkiezingen al overgaan naar een kleinere overheid. Minder kosten voor de overheid. Het aantal ministeries fors reduceren tot 6 focusministeries, focussen op vitale zaken en al het andere privatiseren, overlaten aan bekwame marktpartijen en bekwame teams van personen (zie casus reparatie Wakay-pompen, goede dingen gebeuren door het inzetten van goede mensen, dus meer privatiseren).
3. Suriname moet nu fors inzetten op verhoging van de landbouw, fruit- en groente-export. Dat fytosanitaire laboratorium van een paar miljoen euro moet er echt komen binnen 1 jaar, nog voor de verkiezingen. Dit zou een van de grootste mijlpalen van deze regering zijn. Hiermee kunnen groenten op alles en nog wat getest worden in Suriname, zodat er vlot geëxporteerd kan worden naar de rest van de wereld.
President, stuur een missie naar Thailand om te leren hoe Thailand zonder problemen over de hele wereld haar groenten en fruit exporteert. Wat doen ze wat Suriname niet doet? Dus aan de inkomstenkant flink wat werk verzetten. Landbouwers zijn altijd ijverig geweest, harde werkers. Als je die subsidieert en helpt met leningen en nog meer goede faciliteiten (wederom met verwijzing naar het grote succes in de casus reparatie Wakay-pompen), krijg je er veel meer voor terug.
Bonusmogelijkheid
Vergroot juist de informele sector (ja, u leest het goed) en bedenk hoe je de informele sector kunt belasten, dus slimme maar stevige belastingen kunt heffen om zo het inkomen van de vitale beroepen te verbeteren. De narcokartels gaan dit niet erg vinden, ze hebben ook basis vitale zaken nodig in het land waar ze floreren. Nu we allemaal weten dat Suriname een narcostaat is en blijft en Suriname niet snuift, moet Suriname aan haar eigen belang denken. Een stevige, makkelijk inbare belasting op luxe huizen bijvoorbeeld en luxe auto’s, luxe alcoholische dranken, luxe vis- en vleesgerechten uit het buitenland.
Er moet een lijst van luxeproducten komen waar flinke belastingen op geheven kunnen worden. Suriname moet de narcogeldomzet gewoon gaan zien als exportinkomsten, waar belasting over betaald dient te worden voor de ontwikkeling van het land. Suriname moet leren samenleven met de narcohandel zoals ook andere landen dat doen, zoals Nederland en Colombia.
Het is wellicht goed dat Total niet naar Suriname komt, want Suriname is onder deze regering en ook onder die van 2025 absoluut niet klaar om verantwoord om te gaan met het vele geld dat de olie zou opleveren. Het zou van alle kanten gestolen worden en compleet kaalgeplunderd worden. Nu is er meer tijd om goede, slimme leiders te selecteren en te vormen. Er gaat een hele generatie medeplichtige knopendraaiers van het politieke toneel verdwijnen in Suriname, allemaal op een natuurlijke manier. De grote potentie die zich voordoet is dat er een nieuwe generatie verstandige, moderne en vooral intelligente leiders het land gaat overnemen in de komende decennia.
God heeft een beter plan voor Suriname en u dan de rolatorpartijen en de Viagra-politici van de afgelopen 40 jaar.
Ashwin Ramcharan
