Vele gebeurtenissen en handelingen passeren ons die betrekking hebben op de Anticorruptiewet. Vele juridische deskundige en critici hebben reeds de wet onder de loep genomen in openbare publicaties. En toch wil ik dit nader belichten naar aanleiding van de in juli 2024 gehouden United Nations conferentie op Mensenrechten en Politieke rechten.
UN human rights and political rights
Het Mensenrechtencomité heeft op donderdag 11 juli 2024 de behandeling afgerond van het vierde periodieke rapport van Suriname over de wijze waarop het de bepalingen van het Internationaal Verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten implementeert, met deskundigen van het Comité. Het Comité prees de verdragsluitende staat ook voor de aanneming van de gedragscode voor rechters en een klachtenprocedure.
Een andere deskundige vroeg zich af wat voor soort structuur en bestuur de staat die partij is in gedachten had voor het Nationaal Instituut voor de Rechten van de Mens? Hoe heeft het voorstel de benoeming van mandatarissen en de aanwerving van personeel bepaald? Hoe werd de operationele onafhankelijkheid van het Instituut gewaarborgd? Hoe waren maatschappelijke organisaties en vertegenwoordigers van tribale groepen betrokken bij de ontwikkeling van dit instituut? Zou het Instituut in staat zijn om onderzoeken uit te voeren en aanbevelingen te doen? Wat waren de belangrijkste uitdagingen voor de goede werking van het instituut?
Kenneth Amoksi, minister van Justitie en Politie van Suriname en hoofd van de delegatie, zei bij de inleiding van het rapport dat de minister van Justitie en Politie in januari 2022 een
commissie heeft gevormd om wetgeving op te stellen voor het Nationaal Mensenrechteninstituut, die momenteel wordt herzien. In het kader van de operationalisering van het Instituut heeft het ministerie van Justitie en Politie stakeholderbijeenkomsten gehouden met een breed scala aan actoren uit het maatschappelijk middenveld. Tijdens deze informatiesessies werd input verzameld die vervolgens werd verwerkt in het wetsontwerp.
Om corruptie te bestrijden, zei de heer Amoksi dat deze regering een onafhankelijke Anti Corruptie Commissie heeft opgericht in 2023, die belast is met het vroegtijdig opsporen van niet-naleving en misbruik van bevoegdheden binnen staatsinstellingen. Vrijheid van meningsuiting zou volgens de Minister een hoeksteen van de Surinaamse democratie zijn.
De Anticorruptiewet was sinds 2017 van kracht, maar was nog niet uitgevoerd. Toen de regering in 2020 aantrad, heeft ze de Anticorruptie Commissie geïnstalleerd in het jaar 2023. Deze staat nog in de kinderschoenen. Voordat de anti corruptie wetgeving van kracht was, waren er al veroordelingen geweest van hoge autoriteiten en voormalige ministers voor het misdrijf corruptie, op basis van het Wetboek van Strafrecht.” Verklaart de Regering aan het committee van United Nations Human Rights office of the High Commissioner.
Het is opmerkelijk dat de regering, de uitvoerende macht, wederom herhaalt dat de Anti Corruptie wet geen hart heeft. Om maar de woorden van mr. C. Jadanansingh te gebruiken. Wanneer de uitvoerende macht stelt dat de ACW nog niet in uitvoering is gebracht vanwege het ontbreken van essentiële toepassingen en uitvoerbesluiten, waaronder een Anti corruptie commissie, standaard formulieren en een integriteitscode (artikel 4 lid E ACW) dan heeft dat absoluut consequenties. Immers zonder norm kun je niet stellen. Zonder norm vervolgen staat ook de bescherming in het Wetboek van Strafvordering artikel 1, het legaliteitsbeginsel, in de weg.
Hetgeen de regering bij internationale organisaties predikt: “wij hebben nog geen enkele partij vervolgd met een onvolkomen wet, maar gebruik gemaakt van het strafrecht” klopt dus van geen kanten. Er zijn wel degelijk zaken waar de Anti Corruptie wet als grondslag is ingezet om te vervolgen. Dit is op zijn zachtst gezegd curieus. Onlangs heeft ook de Supreme Court in de Verenigde Staten een uitspraak gedaan in de zaak van hun gewezen president Trump. Deze uitspraak is voor ons allen relevant daar men duidelijk aangeeft “beleid en beleidsinzichten, hoe controversieel dan ook niet thuishoren in het strafrecht, en daaruit nimmer vervolging kan geschieden”. Ik meld dit slechts als kenbron om nu eindelijk te begrijpen waarom ook Interpol het verzoek van het openbaar ministerie heeft afgewezen.
Consequentie
Wanneer wij met ons allen beseffen dat onvolkomen wetten naar willekeur worden ingezet, zonder de nodige elementen als normatief kader (Geen Commissie, Geen standaardformulieren etc), geen duidelijke omschrijving van wat mag en wat niet mag (integriteitscode), dan heeft de Anti Corruptie wet inderdaad nog geen tanden. Gelukkig geeft de memorie van Toelichting van dezelfde ACW aan dat bij enig interpretatie verschil het voordeel toekomt aan die publieke functionaris.
Hieruit kan ik alleen concluderen dat al deze interpretatie verschillen die ook bevestigd worden door de Uitvoerende macht, juridische deskundige en internationale politionele organisaties, wij nog veel werk zullen moeten verzetten voor een volkomen democratische rechtsstaat waar Triasleer de boven toon voert. Immers het was al gek genoeg dat de STAAT de STAAT vervolgt op basis van haar beleidskeuzes, voor het bevoordelen van de staat ten behoeve van haar STAATSBURGERS. Dat is in geen geval wat de wetgevende macht beoogd heeft met deze wet.
Uit het bovenstaande is het evident dat de rechtsstaat in Suriname zeer zwak is!
Mr. dr. Jennifer van Dijk-Silos
Passie voor Suriname
https://www.latimes.com/world-nation/story/2024-07-01/supreme-court-trump-immunity
