“Na Italië bevestigde vandaag ook Tsjechië ons voorgevoel: er wordt dit EK vaker gescoord in de laatste minuten dan op andere toernooien.” Maar liefst zeven van de twintig gespeelde wedstrijden op het EK in Frankrijk werden beslist in de laatste vijf minuten. Dat kwam nog nooit eerder voor. Maar hoe kan het dat er zo veel gescoord wordt in de slotfase?
“Focus,” zegt sportpsycholoog Rico Schuijers. “Je ziet vaak dat teams in de verdediging hun concentratie verliezen, zodra de slotfase van een wedstrijd is aangesproken. Dat komt, doordat ze aan het aftellen zijn. Ze zien de tijd op de klok en laten zich daardoor afleiden. Je ziet ook veel meer onnodig balverlies en slordig weggegeven van corners in een slotfase.”
Een typisch voorbeeld van hoe het niet moet was de late goal in de wedstrijd Engeland – Rusland. “De Russen zijn de hele wedstrijd niet in de buurt van het Engelse doel geweest,” zegt Schuijers, “maar uiteindelijk kopt die Berezutski hem toch goed in.”
Het ging volgens Schuijers mis, doordat de Engelsen te veel bezig waren met de stand. “Wat doe je bij een 1-0 voorsprong? Blijf je dan doorvoetballen om de 2-0 te maken, of ga je proberen de 1-1 te voorkomen? De Engelsen waren veruit de betere ploeg, maar je zag ze denken: wat moeten we nou?”
Het ligt daarbij natuurlijk niet alleen aan de spelers op het veld, ook de coach speelt volgens de sportpsycholoog een rol. “Je moet als coach op dat moment met wissels het verschil proberen te maken. De beste tactiek is om rustig te blijven en niet anders te gaan spelen dan je al deed.”
Hoe het wel moet: IJsland
Er zijn ook ploegen die juist goed hun focus hielden. Bijvoorbeeld IJsland, dat in een lastige wedstrijd tegen Portugal knap standhield, zegt Schuijers: “Bij de IJslanders viel mij vooral op hoe gedisciplineerd er gespeeld werd. Ze lieten zich niet van de wijs brengen door die 1-0 achterstand en bleven spelen om de 1-1 te maken.”
“Ook na de gelijkmaker werden er geen grote risico’s genomen en bleven ze kalm, zelfs als de scheids ernaast zat. Ik heb echt wel situaties gezien waarbij andere spelers helemaal door het lint zouden gaan.”
Schuijers: “Bovendien bleven ze rustig bij onder het soms irritante spel van de Portugezen. Fenomenaal. Iets waar wij als Nederland in het verleden juist niet mee om konden gaan. Wij lieten ons in 2006 compleet provoceren door de Portugezen en verloren daardoor.”
NOS