De Franse ambassade in Suriname heeft Equal Chances at Green Development ondersteund om een haalbaarheidsstudie uit te voeren naar ervaringsgericht onderwijs middels schooltuinen, met andere woorden de mogelijkheden en vereisten om het leren in de klas te combineren met tuinieren op de basisscholen in Suriname. De haalbaarheidsstudie is uitgevoerd in het kader van een Small Grant Programme van de afdeling Samenwerking en Culturele Actie van de Franse ambassade (SCAC).
Op 12 november is via een virtuele presentatie de belanghebbenden in de gemeenschap geïnformeerd over de resultaten van de uitgevoerde haalbaarheidsstudie. Hierbij enkele hoogtepunten van de bevindingen. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) was in Suriname in 2016 het niveau van overgewicht of obesitas van kinderen tussen de leeftijd van vijf tot negentien jaar 31,10 procent.
Een van de factoren van overgewicht en obesitas is dat kinderen op jonge leeftijd te weinig groente en fruit eten. Tuinen op school kunnen een bijdrage leveren om kinderen te stimuleren om groente en fruit te eten. Schooltuinen kunnen niet in hun eentje het niveau van de gezondheid van kinderen verhogen, maar ze kunnen wel bijdragen aan de verbetering ervan.
Behalve verbeterde leerprestaties en een gezonde levensstijl, kunnen schooltuinen ook leiden tot meer affiniteit met de natuur bij jongeren. Op deze wijze is de kans groter dat ze milieubewuste handelingen plegen, en/of kiezen voor een gerelateerde carrière.
Wereldwijd hebben scholen decennialang ervaring met ervaringsgericht onderwijs middels schooltuinen. Ook in Suriname zijn er op enkele scholen in Suriname tuinen aangelegd door middel van projecten. Er is geen specifiek model van een schooltuinprogramma dat bij elke situatie past, met andere woorden er is geen one size fits all solution. Tuinprogramma’s moeten goed worden aangepast aan de behoeften van de school en de milieusituatie van betrokken school.
Uit onderzoek is gebleken dat het het aanleggen van schooltuin haalbaar is voor de basisscholen. De haalbaarheid is getoetst aan de hand van de volgende criteria: beleid en wetgeving, institutionele en personele eisen, human resources, methoden en technologiën, de kosten verbonden aan het opzetten van een tuin, duurzaamheid en de belanghebbenden.
Indien schooltuinen worden aangelegd hebben deze vele voordelen voor jongeren namelijk hogere academische prestaties, een gezonde levensstijl, meer begrip voor milieubeheer en verhoogde gemeenschaps- en sociale ontwikkeling.
Schoolprestaties
Schooltuinen kunnen worden gebruikt om verschillende lessen bijvoorbeeld rekenen, tekenen, natuuronderwijs) begrijpelijker te maken. Concepten die abstract lijken in de klas komen tot leven in een tuinomgeving.
Gezonde levensstijl
Door middel van schooltuinen krijgen jongeren direct ervaring met verse groenten en fruit. De trots en nieuwsgierigheid aangewakkerd door groenten en fruit te verbouwen, samen met de kennis van waar ze vandaan komen, motiveert leerlingen om ze te proberen te eten, wat vaak leidt tot positiever eetgedrag. Leren middels de tuin draagt ook bij tot goede bewegingsgewoonten bijvoorbeeld door te graven, planten en wiedden.
Milieubewustzijn
Een schooltuin is een krachtige omgeving onderwijstool. Door middel van leren middels schooltuinen, ontwikkelen leerlingen meer begrip over de natuur. Deelname aan tuinieren tijdens de jeugd draagt bij aan een positieve houding en acties van volwassenen op het gebied van milieu.
Gemeenschaps- en sociale ontwikkeling
Kinderen leren hoe ze verantwoordelijkheid kunnen nemen voor hun omgeving en een sterk gemeenschapsgevoel kunnen ontwikkelen om de voortzetting van de samenleving te waarborgen. Tuinen creëren mogelijkheden voor leerlingen om samen te werken en verantwoordelijkheid te ontwikkelen. Op persoonlijk niveau bouwt tuinieren zelfvertrouwen, zelfrespect en trots op terwijl leerlingen hun inspanningen zien veranderen in prachtige en productieve tuinen. Het leert ze ook geduld te hebben, terwijl ze wachten tot een zaad ontkiemt of een peper rijpt.
Tijdens tuinieren kunnen kinderen met leraren, ouders en vrijwilligers uit de gemeenschap communiceren. Het biedt namelijk mogelijkheden voor sociale interactie die vaak ontbreken in onze samenleving en kunnen kinderen vragen stellen, gedachten delen en samenwerken. Tuinieren is leuk en als de vaardigheden eenmaal zijn verworven, kan het een levenslange hobby worden. Het verkennen van het buitenleven, planten in de grond, het zien groeien van zaden en het oogsten van de overvloed zijn leuke en gedenkwaardige manieren voor leerlingen om hun tijd door te brengen.
Om na te gaan hoe men er in Suriname over denkt, heeft Equal Chances een enquête uitgevoerd onder de leerkrachten, leerlingen, ouders en opvoeders. Deze respondenten hadden de volgende zienswijze over ervaringsgericht onderwijs middels schooltuinen:
– Het overgrote deel van de leerlingen wilt op school planten.
– De leerkrachten willen de lessen combineren met planten in de tuin.
– Schooltuinen moeten geïntroduceerd worden, omdat het verzorgen van de lessen in de tuin vele voordelen heeft.
– Slechts een klein deel van de leerlingen en leerkrachten hebben nu een tuin op school.
– Vrijwel alle klassen van de basisscholen hebben interesse in ervaringsgericht onderwijs middels schooltuinen, maar de meest strategische klassen zijn basisschool leerjaren 6 en 7 (klas 4 en 5) vanwege de combinatie met natuuronderwijs.
– De tuin heeft een toegevoegde waarde voor lesgeven.
– De leerkrachten willen de les in de tuin combineren en de vakken die de voorkeur hebben zijn Natuuronderwijs, Tekenen en Aardrijkskunde.
– Minimaal benodigde middelen: een tuin, plantjes, zaden, boeken met lesmateriaal voor leerlingen en leerkrachten, en trainingen voor leerkrachten.
– Verschillende vormen van bijdrage van ouders en belanghebbenden zijn mogelijk.
– Invoeren van ervaringsgerichtonderwijs middels schooltuinen zou een goed initiatief zijn en op elke basisschool zou er baat aan hebben om over een tuin te beschikken.
