De muilkorfwetten zijn een sta-in-de-weg voor de optimale beleving van vrijheid van meningsuiting in Suriname. Dit kwam op 14 april naar voren tijdens de openbare discussieavond van de NPS met als thema: ‘Vrijheid van meningsuiting in Suriname’.
Inleider Nita Ramcharan, hoofdredacteur Starnieuws, haalde aan dat volgens artikel 19 van de grondwet iedereen recht heeft om zijn gedachten en gevoelens te uiten zonder vooraf daarvoor toestemming te moeten krijgen. Het recht van vrije meningsuiting geldt ook voor demonstraties en online.
In de muilkorfwetten is het verboden onder andere verboden het staatshoofd en een ambtenaar in dienst te beledigen. “De muilkorfwetten zijn funest voor de democratie. Veel mensen zijn opgesloten op basis van die wetten” stelde Ramcharan.
Zij is van mening dat de rechter moet bepalen als iemand beledigd is door een ander of niet. Ramcharan legde de nadruk op het feit dat elke burger die zich beledigd voelt naar de rechter moet stappen om actie te ondernemen. Ze benadrukte echter dat in het geval van belediging van het staatshoofd, er onmiddellijk opdracht kan worden gegeven om mensen in hechtenis te nemen.
“Vrijheid van meningsuiting stopt waar in het strafrecht een grens wordt getrokken. De grens moet getrokken worden door de rechter, niet de president, de politie of het Openbaar Ministerie. Daarom zijn de muilkorfwetten slecht. Het is oneerlijk want niets is voor de rechter verschenen. Rechten van burgers staan boven de muilkorfwetten”, stelde Ramcharan.
Diverse politici roepen al 30 jaar dat de muilkorfwetten geschrapt moeten worden, maar als ze aan de macht komen maken ze gretig gebruik van de wetten en blijft het een roep van alleen de oppositie.
Ivan Cairo, panellid en freelancejournalist de Ware Tijd, is van mening dat de samenleving nog te weinig weet over vrije meningsuiting. Dat is volgens hem de reden dat journalisten partijloyalisten op hun dak krijgen als zij iets schrijven van een politieke leider.
Burgers moeten volgens Cairo beseffen dat niemand toestemming nodig heeft van een ander om hun mening te uiten en zij moeten ook opkomen voor het recht vooral als dit recht geschonden wordt door de overheid. Cairo gaf aan dat Suriname na 1980 jaren langzaam is gestegen tot plek 19 op de World Press Freedom Index van Reporters Without Borders.
Echter in 2022 is dit alles kapotgeslagen na het in elkaar slaan van een journalist door de lijfwachten van de vicepresident. Suriname is vorig jaar naar plek nummer 52 gekelderd. Volgens Cairo zal er hard gewerkt moeten worden om weer op plek 19 of hoger te komen. Echter de Decembermoorden en het ontbreken van de Wet Openbaarheid van Bestuur vormen een barrière voor het land om hogerop te komen.
Glenn Truideman, panellid tevens journaliste en presentator Radio ABC, dook in de geschiedenis en deelde mee hoe de muilkorfwetten tot stand zijn gekomen. Hij stelde dat de muilkorfwetten niet relevant zijn omdat Suriname geen ceremoniële president heeft. De president heeft een mening en neemt besluiten, dus er mag degelijk wel kritiek op zijn handelen geleverd worden.
De muilkorfwetten zijn tot stand gekomen in 1848, waarbij het verboden werd kritiek te leveren op de koning, omdat die ceremonieel was en geen mening had. Ramcharan benadrukte dat beledigen niet goed is en dat normen en waarden moeten gelden. Echter moet de rechter een besluit nemen en moet het niet toegestaan zijn dat mensen zonder een vonnis veroordeeld worden.
Cairo gaf aan dat beledigen relatief is en dat het daarom niet gelaten kan worden aan de president om te bepalen dat hij zich beledigd voelt en opgetreden moet worden. Daarnaast hebben mediahuizen en journalisten de verantwoordelijkheid om te bepalen wie zij aan het woord laten, wat toegestaan wordt en wat zij publiceren.
