Met nog ruim een jaar voor de verkiezingen is het belangrijk dat de wetten en regels in orde zijn voor een goede stembusgang. Minister Bronto Somohardjo van Binnenlandse Zaken (Biza) heeft bij de wijziging van de Kiesregeling afgelopen woensdag in De Nationale Assemblee (DNA) verschillende vragen beantwoord. Het ministerie van Biza organiseert de verkiezingen, maar doet dit werk niet alleen. Er zijn verschillende organen genoemd in de wet met specifieke taken en bevoegdheden.
Stembureaus zijn de autoriteiten waar stemgerechtigden naartoe gaan om hun stem uit te brengen. Conform de wet is de voorzitter van het stembureau bevoegd besluiten te nemen en bij twijfel vindt er een stemming plaats onder de stembureauleden. De werkzaamheden van de stembureauleden zijn vastgelegd in de Kiesregeling.
Op de vraag over aanpassing van de waarborgsom zei de minister dat bij een besluit tot wijziging van de waarborgsom deze wijziging zal worden meegenomen en waar nodig zal de regelgeving worden aangepast. Over het gebruik van kabelbinders tijdens de verkiezingen gaf hij aan dat deze slechts worden gebruikt voor het sluiten van de stembussen gedurende de stemming van 7 uur ’s morgens tot 7 uur ’s avonds.
“Tijdens de verkiezing wordt gebruikgemaakt van een metalen stemkist, die stembiljetten, inkt en alle overige attributen bevat. Deze metalen stemkisten moeten niet verward worden met de plastic stembussen. Een transportkist is ons niet bekend. De stemkist wordt niet verzegeld maar wel afgesloten met twee sloten. De verzegeling van de stembus is ook opgenomen in het kiesbesluit”, stelde de bewindsman.
Er is onderscheid tussen stembiljetten voor DNA en ressortraadsleden. Tot nu toe hebben we een blauw stembiljet voor DNA gehanteerd en een wit stembiljet voor ressortraadsleden. Voor een betere zichtbaarheid van de kleurbalk heeft het ministerie voorgesteld om in plaats van een volledig blauw stembiljet voor DNA, gebruik te maken van een blauwe balk aan de bovenkant als onderscheid.
Echter, de Staatsraad heeft gevraagd dit voorstel in heroverweging te nemen. De aanbeveling van de Staatsraad wordt nu bestudeerd. Over de vraag van ID-kaarten zei de minister dat de achterstand in het verstrekken van ID-kaarten reeds is ingelopen. Burgers worden middels voorlichtingsprogramma’s opgeroepen hun ID-kaarten af te halen bij de respectievelijke bureaus voor burgerzaken.
Over de bevoorrading van de stembureaus met de plastic stembussen zei Somohardjo dat de procedure hetzelfde zal zijn als bij de voorgaande verkiezingen. “De hoofdstembureaus worden hiervan voorzien waarna op de dag van de verkiezingen de verstrekking van de stembureaus plaatsvindt. De kabelbinders zullen geregistreerd worden door het ministerie, met name de werkgroep stembureau materiaal en meubilair. Gedurende het hele proces is er ook toezicht vanuit het stembureau, het onafhankelijk kiesbureau en het Korps Politie Suriname”, sprak hij.
In de Kiesregeling is duidelijk aangegeven, dat de minister van Biza de kiezerslijsten vaststelt. Over de in te dienen stukken door politieke partijen zei de bewindsman dat volgens de tentatieve verkiezingskalender de gelegenheid daarvoor wordt geboden van 19 februari tot en met 24 februari. Het tijdstip voor het indienen van deze stukken wordt afgesproken met het hoofdstembureau en het centraal hoofdstembureau.
Na goedkeuring van de Kiesregeling zal het model stembiljet in het kiesbesluit nader worden vastgelegd. Hierover ligt er reeds een voorstel bij de staatsraad. De regering heeft besloten dat het stembiljet net als de vorige keer eruit zal zien, misschien nu ietsje groter: 70 cm bij 1 meter. Vanwege de grootte van het stembiljet moeten ook de tafels aangepast worden.
“We hebben een laaggeletterdheid van ongeveer 45 procent en als je wilt dat iedereen meedoet, is het handig dat de kandidaten een foto krijgen. Of de kiezer voor een naam of nummer moet inkleuren, hangt af van het aantal politieke partijen dat zal deelnemen. De voorkeur van de regering is een stembiljet waarbij de kandidaat een foto krijgt”, zei Somohardjo. Bij het stemmen wordt er wordt gebruikgemaakt van een roodkleurend potlood dat in het stemhokje wordt aangetroffen. Het is dus niet toegestaan dat een kiezer gebruik maakt van een eigen potlood.
Over de aanwerving en training van stembureauleden zei de minister dat tijdens een meeting met het presidentieel monitoringsteam voor verkiezingen is aangegeven, dat de president wenst dat alle teamleden online gerekruteerd worden in plaats van drie leden waarvoor wij reeds goedkeuring hebben gehad van de onderraad verkiezingen. “We wachten een schrijven van de president af om alle teamleden online te werven.” Op de vraag over de vertegenwoordiging van de NDP bij het centraal hoofdstembureau verwees de minister naar de president.
