Stephen Tsang (NDP) heeft tijdens de recente behandeling van het Nieuw Burgerlijk Wetboek in De Nationale Assemblee (DNA) zijn zorgen geuit over de huidige regeling van de legitieme portie en het erfrecht. Hij benadrukte dat de huidige bepalingen in de praktijk voor aanzienlijke problemen zorgen, vooral voor de overgebleven ouder. De legitieme portie is wat een kind zou hebben geërfd bij het overlijden van een van hun ouders.
Nu is het zo dat elk kind zijn legitieme portie mag opeisen bij het overlijden van een van de ouders. In de praktijk zorgt dit volgens Tsang voor problemen omdat de overgebleven ouder kan worden geconfronteerd met het uitbetalen van de legitieme portie aan de kinderen, waardoor die ouder vaak het huis en alle bezittingen moet verkopen en op straat belandt. Tsang wees ook op de complexe situaties die kunnen ontstaan met stiefouders. Nu wordt bepaald in het nieuw BW dat de legitieme portie pas kan worden opgeëist als beide ouders zijn overleden.
“Voor de duidelijkheid, het gaat om de vader, moeder en de eigen kinderen. Dus de versterkte positie van de langstlevende ouder is niet van toepassing op een stiefouder?” vroeg hij. Hij benadrukte dat dit leidt tot verwarrende situaties, vooral in samengestelde gezinnen waar kinderen meerdere ouders en stiefouders hebben.
Verder besprak Tsang de mogelijke misbruikscenario’s, waarbij een kind misbruik kan maken van de langstlevende ouder. “Als de overige kinderen wachten totdat de langstlevende er niet meer is voordat ze hun deel kunnen krijgen, dan kan het zijn dat er tegen die tijd niks van hun deel over is. Andersom kan het ook tot gevolg hebben dat de kinderen niet kunnen wachten en de langstlevende ouder een handje helpen met doodgaan. Ook dat is een potentieel gevaar”, gaf Tsang aan.
Volgens hem moet er een balans worden gevonden tussen de bescherming van de langstlevende ouder en de rechten van de kinderen. Hij stelde voor om automatisch vruchtgebruik vast te stellen voor de langstlevende ouder, zodat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen biologische ouders en stiefouders.
“In het huidige BW wordt de langstlevende ouder niet beschermd, maar in het Nieuw BW worden de kinderen niet beschermd. Kinderen zijn beschermd in het geval het gaat om een stiefouder. Maar in dat geval is de stiefouder weer niet beschermd. Het is allemaal erg verwarrend. Er moet toch een tussenweg zijn?” betoogde Tsang.
Daarnaast stelde Tsang ook voor om het opstellen van een testament verplicht te stellen bij huwelijken of concubinaatschappen, vooral in gevallen waar buitenechtelijke kinderen betrokken zijn. “Kunnen we bij iedere erkenning van een kind een testament verplichten? Kunnen we iedere persoon die pensioengerechtigd is geworden, verplichten om een testament op te stellen bij een notaris? Ik stel voor dat de staat inkomt voor de notariskosten hiervoor,” stelde hij voor.
De NDP-parlementariër pleitte voor een grondige herziening van de bepalingen over de legitieme portie en het erfrecht in het Nieuw Burgerlijk Wetboek, om zo recht te doen aan zowel de langstlevende ouder als de kinderen en om potentieel misbruik te voorkomen.
