Wij kennen de gevleugelde uitspraak “iets gebeurt omdat men het toelaat”. Dat de president stelselmatig halve en hele onwaarheden vertelt en of verdraaiing van feiten geeft is alleen mogelijk omdat de media hem geen strobreed legt en zijn uitspraken zonder enige verbazing en weerwoord aanneemt en doorgeeft aan de samenleving.
Bij de feestelijke inzegening van de A340 van de SLM vertelt de president onwaarheden en hij toont weer dat hij verblindt is door rancune. Hij praat in verwijtende zin naar anderen in plaats van als staatsman een visie uit te dragen. Hij komt daarmee weg omdat de media daar alles voor zoete koek aanneemt en dat een-op-een doorgeeft aan de samenleving en daarmee bijdraagt aan op het verkeerde been zetten van de samenleving.
Wat was dan zo onjuist wat de president gezegd heeft? En wat was de rol van media daarin en wat hadden de media kunnen doen?
Samenvatting van de feiten rond de SLM
Eerst even het geheugen opfrissen rond de SLM, een kort overzicht van de feiten.
Vóór deze regering:
– SLM had drie vliegtuigen, opereerde op de Mid Atlantic en in de regio. En maakte zowat heel haar bestaan verlies;
– De SLM had een gecumuleerde schuld van ongeveer US$ 75 miljoen.
Na het aantreden van deze regering:
– De SLM verliest alle drie vliegtuigen en blijft verlies lijden;
– Deze regering heeft direct dan wel indirect via constructies geld ‘gepompt’ in de SLM, dus er zijn schulden van de SLM aan de overheid ofwel aan ‘collega’ parastatalen bijgekomen op de US$ 75 miljoen;
– Bezittingen van de SLM zijn verkocht, te gelde gemaakt om het verlies te financieren. Weg bezittingen, en weg geld door verliezen;
– Vorig jaar zomer bleek dat er kennelijk geld onzorgvuldig is besteed en er onrechtmatige besluiten zijn genomen tot zelfs verdenkingen op de voorzitter van de RvC, CEO en adviseur van de SLM tot zelfs het vluchten van de CEO en tot poging van ‘vluchten’ van de adviseur. Na negen maanden is nog steeds niet duidelijk wat er toen precies is gebeurd;
– De SLM dook dus dieper in de schulden dan die US$ 75 miljoen en naast de financiële crisis eindigde de SLM in een bestuurlijke crisis;
– De SLM krijgt bijna US$ 15 miljoen via Grassalco. Dit is een verkapte subsidie via een creatieve vorm van een lening vanuit Grassalco waarbij goudstaven zijn verkocht. Hiermee is de schuldpositie van de SLM dus weer verhoogd. Weg goudstaven en de US$ 15 miljoen zal langzaam binnen een jaar of twee ook verdampen. Met andere woorden goed geld naar kwaad geld gebracht.
De conclusie uit dit overzicht is simpel: de SLM staat er nu financieel slechter voor dan bij het overnemen door deze regering. De SLM is eerst dieper in het dal gekomen door het wanbeleid tijdens deze regering. Het businessmodel en de vlootsamenstelling was verlieslatend en daarin is geen verbetering gekomen dus de SLM zal zo verlieslatend blijven.
En erger nog de huidige B737 en aankomend B737 zijn duurder in lasten dan voorheen dus de verliezen zullen steeds groter worden. Dus over welke stijgende lijn heeft men het? Dat er nu geen geld vanuit het ministerie van Financiën naar de SLM gaat is niet omdat de SLM het goed doet maar omdat de dollars van de goudstaven nog even in kas zijn.
De halve en hele onwaarheden van de president
Het is bizar dat wij nu een president zien die uitspraken doet die niet waar zijn. Beluister hem zelf vanaf 1:26 tot 1:42 en vanaf 1:53 tot 1:58 en verbaas jezelf.
Enkele uitspraken van hem:
– Geen subsidie aan de SLM: niet waar;
– Schuld is verlaagd: niet waar;
– Schuld van US$ 75 van de vorige regering: zinloze rancune, immers hijzelf en zijn partij waren ook deelgenoot en medeverantwoordelijk voor een deel van de schulden van de US$ 75 miljoen;
– Hij leidt een land met US$ 4 miljard schuld: hij verzint de miljarden gewoon erbij, van US$ 3 miljard naar US$ 4 miljard ineens. Hij nam een land over met US$ 3 miljard schuld. Hoe is 1 miljard erbij gekomen? Heeft hij dus in drie jaar 1 miljard US$-schuld gemaakt?
De president toont totaal geen zelfreflectie, en negeert zijn rol in de malaise bij de SLM waarvoor hijzelf persoonlijk verantwoordelijk is want in die fase bemoeide hij hoogstpersoonlijk met de SLM. Hij toont geen respect naar de samenleving toe om openheid van zaken te geven over crisis bij de SLM vorig jaar maar gebruikt de tijd om rancuneus af te geven op de vorige regering.
Hij brengt de SLM eerst in een dieper (!) dal – jaja, de SLM zat al in een dal maar kwam door hem in een dieper dal – en nu dat de SLM met de dollars van de goudstaven langzaam terugkrabbelt uit het diepere dal maar nog lang niet naar het niveau van toen hij het overgenomen had. Hoezo vooruitgang? Er is nu meer schuld bijgekomen. Het jaarverlies zal voorlopig groter zijn dan voorheen. Hoezo vooruitgang?
De president kan wegkomen met zoveel onwaarheden en verkeerde voorstelling van zaken omdat de media hem totaal niet kritisch – is iets anders dan onbeleefd – bevraagt.
Niveau loze media
De media – een paar goede nagelaten – lijken niets anders te zijn dan ‘showmasters’ met een persbadge om overal bij te mogen zijn. De goede media professionals zouden via de SVJ moeten pleiten voor een kritische ballotage en aandringen om niet zomaar elke passant met een smartphone als media te laten acteren. Hoe bestaat het dat de verzamelde media alle onwaarheden en verkeerde voorstelling van zaken voor zoete koek aannamen? Dat ze de president niet kritisch bevragen en doorvragen? Mij lijkt dat hier een kern van het probleem in het land is. De media die hoeder van de democratie zijn in vele landen, zijn in Suriname in elk geval geen schim daarvan.
Het meest schrijnende toonbeeld van niveau loos opstellen was de houding van een van de mediapersonen – een vrouw die overal opduikt en gemiddeld drie keer per week op de radio is – toen zij aan het eind (!!) van de ceremonieën een gesprek had met de heer Steven Gonesh, acting CEO, en dan tot slot aan hem vraagt wat zijn naam is, dus wie hij is. Beluister het zelf op 2:05.
Ja, u hoort het goed. Zij interviewt de man en weet dus niet eens dat hij de CEO is. U moet weten dat de CEO aan het begin een toespraak had gehouden en hij was ook aangekondigd met naam en toenaam. Ja, u mag zich nu rustig verbazen. Schokkend, het niveau van de media. Zij loopt daar een paar uren rond, loopt door het vliegtuig te filmen en te becommentariëren maar je vraagt je af wat ze zelf gesnapt heeft. Zij woont in het land. Ze weet dus niet wie de acting CEO is? Waarom is zij dan naar de SLM gegaan als ze de context niet kent? Duidelijk niet voorbereidt dus daarom kon ze niks zinnigs vragen en al helemaal niet kritisch zijn naar de president toe.
Begrijpt u nu een beetje waarom wij vaak zo inhoudsloos geïnformeerd worden? Begrijpt u nu dat met dit soort niveau van de media de regering met de president voorop rustig kunnen doorgaan met zand in de ogen strooien?
Het wordt tijd dat wij het koren van het kaf gaan scheiden. De goede journalisten moeten nu opstaan in het belang van hun beroep.
Het wordt tijd dat wij naast de regering ook de rol van de media onder de loep nemen. Niet iedereen met een smartphone en een badge heeft verstand van zaken. Laten wij kritischer naar ze worden en hen stevig erop aanspreken. Het mag niet zo zijn dat heel Suriname in de drie jaren nog steeds teert op de ene uitzending van Twan Huys waarin hij de weglopende president steeds terugtrok naar de vraag en hem stevig doorvroeg. Iedereen kent de ontmaskering daar. Wie durft in Suriname de handschoen op te pakken?
Als je doet wat je deed dan krijg je wat je had. Het roer moet om. En het kan pas om als je het snapt. En je gaat het pas snappen als je het doorhebt. En je gaat het pas doorhebben als wij open en direct zijn in de analyses. No wan drai drai moro, geen meel in de mond meer.
Ir. Hikmat Mahawat Khan MBA
Management & Strategy Consultant
Global Aviation Thought Leader & Consultant